02/12/2014 0:58
Platin grubuna ait, simgesi Pd olan, kimyasal, hafif bir metaldir. Atom numarası 46, atom kütlesi Pd=106, 4 tür. 1803 yılında, Wollaston tarafından radyumla birlikte bulundu.

Wollaston, 1766-1828 yılları arasında Londra'da yaşamış, İngiliz fizikçi, kimyacı ve hekimdi. 1806 yılında Royal Society sekreteri oldu. 1801'de elektrostatik bir makinenin ürettiği akımın kimyasal etkilerini gözlemleyerek statik ve dinamik elektriğin özdeş olduğunu kanıtladı; volta pilini geliştirdi ve bu pilde oluşan kimyasal tepkimeleri inceledi. 1802'de Gautherot ile aynı anda pillerin kutuplanmasını buldu. 1801'de morötesine yerleştirilmiş duyarlı bir maddenin, tayfın karanlık bölgesinde etkilendiğini gösterdi. Güneş tayfında siyah çizgiler bulunduğunu ilk keşfeden (1802) bilim adamı oldu. Kimyada uzun süre atom sistemi yerine kullanılan eş değerlilerin orantılı sayıları sistemini buldu. Bir platin arılaştırma yöntemi geliştirdi ve iki yeni metali, palladyum ile rodyumu buldu.

Palladyum, rutenyum ve rodyumla birlikte platin ailesinin hafif metaller grubunu oluşturur. 12, 0 yoğunluğunda yassılaştırılabilen ve 1550 santigrat dereceye doğru eriyebilen beyaz bir katıdır. En belirgin özelliği, hacminin 900 katına kadar hidrojen soğurabilmesidir. Palladyum içerisinde tutulan hidrojen genellikle etkin hale gelir. Palladyum havada ısıtıldığında yüzeysel olarak yükseltgenir, klorla tepkimeye girer. Platin grubu metallerinden, nitrik asit içinde çözünen tek metaldir.

Palladyum iki seri bileşik oluşturur; bunlar metalin iki değerli olduğu palladyum II bileşikleri ile dört değerli olduğu palladyum  IV (dört değerli palladyum bileşiği) bileşikleridir. Palladyum II bileşikleri en karalı olanlarıdır. Ötekiler ancak kompleksler durumunda bulunur. Bu tuzlar, platin tuzlarıyla genellikle eş yapılıdır. Palladyum II tuzları fotoğrafçılıkta kullanılır; palladyum II klorür emdirilmiş bir kâğıt, karararak havada eser miktardaki cıva buharının saplanmasını sağlar.  Palladyum uzun süre platin cevherinden elde edildi. Günümüzde ise nikelin arılaştırılmasında, geri kalan anot çamurlarından özetlenir.

Arı palladyum, korozyona karşı yüksek direncinden dolayı özellikle elektrik röle kontaklarında kullanılır. Ayrıca eser miktardaki oksijeni bağlamak suretiyle ısıl işlem sırasında gerekli olan denetimli atmosfer gazlarında hidrojen-oksijen bileşmesini kolaylaştırmak ve kimi organik ürünleri hidrojenlemek için sıkça kullanılır. Gazların arılaştırılmasında, hidrojenin palladyum kütlesine seçimsel yayınma özelliğinden yararlanılır. Bakır yâda gümüş ile oluşturduğu alaşımlar, çok sık açılıp kapanan, bundan dolayı yüksek derecede aşınmaya uğrayan malzemelerin mekanik direncini önemli ölçüde iyileştirdiğinden, özellikle korozyon etkisiyle karşı karşıya bulunan elektrik kontaklarının yapımında kullanılır.

Diş protezinde bakır, gümüş ve çok az oranda altın yâda platinden oluşan %45'lik bir palladyum alaşımı kullanılır. Ayrıca %40'lık gümüş alaşımı duyarlı elektrik dirençlerinin elde edilmesinde, %90'lık gümüş alaşımı paslanmaz çeliğe ya da nikel alaşımlarına kaynak yapmada erime noktası yüksek kaynak dolgu metali olarak kullanılır.

Kuyumcular palladyumu beyaz altın yapımında kullanırlar.  Anorganik kimyada Palladyum II, iki değerli palladyum bileşikleri için kullanılır.

Kategoriler:

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Coğafya Tarih Sitesi Matematik Sorusu Türkçe Sitesi