Feromonlar vücut dışına salgılan hormonlar olarak bilinmektedir. Hayvanlar bulunduğu çevrede gerçekleşen olayların farkındadır. Bu durum hayvanların kendi cinsleriyle haberleşmesini ve diğer hayvanlardan haberdar olması gerektirir. Çevresindeki diğer canlıları dost ve düşman gibi kavramlarla tanımlar. Akıl sahibi olamayan bir çok hayvan feromon diye adlandırdığımız kimyevi bir dil kullanmaktadır.

Feromon, Yunancada " Hormon Taşıyan " anlamına gelmektedir. Hormonlardan farklı olarak hücre dışına salgılanmaktadır. Hormon taşıyanlar davranışların kontrölünde rol oynar. Feromonlar genel olarak canlının salgıladıktan sonra aynı türden başka canlının harekete geçmesini sağlayan kokusuz kimyevi maddedir. İlk feromon 1956 yılında bulunmuştur. Feromonun bulunduğu hayvan bir ipek böceğidir. Bu feromonun işlevi cinsi çekim kuvveti ile ilgilidir. Bu feromon maddesi üzerinde yapılan araştırmalarda bu madde erkek güvelere ' yanıma gel ' mesajı vermekte ve çok uzakta bulunan güvelere etkisini hissettirmektedir. Tek bir dişi güve kesesindeki feromınun tamamını bırakması sonucu çok kısa sürede 1 milyar erkeği kendisine çekebilmektedir.

Feromonlar, hayvanların asıl görevlerini yapmalarını sağlamaktadır. Feromonların bazı işlevlerinden bahsedecek olursak;

* Dişi hayvanın üreme zamanını erkeklere bildirmesi

* Karıncaların sosyal hayatını düzenlemesi

* Dişi arıların üremelerini engelleyerek onların işçi olarak çalıştırılması gibi.

Feromonlar çevresindeki aynı cins hayvanları etkilemektedir. Zaten kokusuz, uçucu maddeye sahip olan feromonlardan diğer canlılar istemeden de olsa etkilenmektedir. Feromonlar her türde farklı özelliklere sahiptir. Bu yüzden feromon maddesi tür içinde etkilidir.

Feromonların Sınıflandırılması

1000 'in üzerinde feromon çeşidi bulunmaktadır. Ancak bunların başlıcaları;

* İkaz ve uyarı feromonları : Çevrede yaklaşmakta olan tehlikeyi aynı türlere haber vermek için kullanılır.

* Yumurta bırakmayı engelleyen feromonlar : Dişi hayvanlar arasında aşırı nüfus artışını önlemek için çevreye yayılmaktadır. Bu olaydan bir süre sonra canlıların üremesi durmaktadır.

* Toplanma feromonları : Erkek ve dişilerin bir araya gelmesini sağlamaktadır. Özellikle göç olaylarından sonra ve büyük gıda maddesi bulunduğunda toplanma feromonları çevreye yayılır

* Üreme feromonları : Üremek için dişi hayvanın yaydığı feromondur. Bu feromon sayesinde karşı cins dişinin yanına gelmektedir. Bu feromonlar türlerin devamı için çok önemlidir.

* Mekan sahiplenme feromonları : Hayvanların yaşayacağı ortamı belirlemede kullanılan feromon çeşitidir.

* Takip feromonları : Çeşitli amaçlarla geçilen yollar işaretlenmektedir. Bunun en güzel örneklerinden biride karıncaların gıda bulmak için kullanmasıdır.

Arılar ve karıncalar gibi böcek türlerinde feromonlar genellikle haberleşme , sosyal hayatı düzenleme ve üreme amacıyla kullanılmaktadır. Normal bir böcekte 10 grama kadar feromon bulunabilmektedir. Yapılan araştırmalarda böcekler , balıklar, sürüngen , kurbağalar , örümceklerde feromon bulunmuştur.

İnsan Feromonları

İnsan davranışları daha çok eşeysel davranışları kontrol etmektedir. Diğer canlılarda olduğu gibi genel olarak karşı cinsi cezbeden bir yapıya sahiptir. Feromonları algılamakla görevli organ vomeronazaldır. Vomeronazal organ insanın burun tabanına yerleşmiş çift taraflı alıcıdır. Bu alıcı feromonları hisseder be beynin hipotalamus kısmına bildirir. Profesyonle anlamda Axcite Feromon LP7 olarak insan feromonu üretilmiştir. Günümüzde kozmetik endüstrisi feromonlardan ciddi şekilde yararlanmaktadır. Parfümlerde artık bol miktarda kullanılan bir hormondur.

Feromonların etkilediği bazı davranışlar şunlardır:

* Hamilelik davranışları

* Annelik davranışları

* Anne-Bebek ilişkisi

* Eşler arasındaki yakınlaşma

* Kişilerin sosyal ilişkisi

İnsanların feromonları, derinin çeşitli bölgelerinden çevreye yayılmaktadır. Bu bölgelerden başlıcaları koltuk altı ve kasıktır. Feromonlar bazı sonuçları da ortaya çıkarabilmektedir. Yapılan araştırmalarda birlikte çalışılan kadınlar arasında toplu adet görme yaşanması veya erkeklerle aynı ortamda bulunan kadınların düzensiz adet görmesi feromonlar ilişkilendirilmiştir.