Ardıç, servigiller familyasından gelen iğne yapraklı bir ağaç türüdür. Ardıç ağacının ilginç bir şekilde türemektedir. Ardıç tohumları belli bir süre içinde yere dökülmektedir. Bu tohumlar ardıç kuşları tarafından yenmektedir. Ardıç kuşunun sindirim sisteminde hayat bulan tohumun kabukları açılmaktadır. Kuş sindirim işlemi sonucunda bu kabuklanan tohumları dışkısıyla atmaktadır. En son aşamada toprağa karışan bu tohumlar çimlenmektedir.
Ardıç bütün yabani meyveler arasında ayrı bir öneme sahiptir. Ardıç meyvesine tarih boyunca çok değer verilmiştir. Çünkü bünyesinde bir çok şifayı barındırmaktadır. Orta Çağ zamanında Avrupa'nın birçok yerinde Veba çok tehlikeli ve öldürücü hastalıktı. Bu zamanlarda insanlar ardıç meyvesini çok fazla tüketerek kendilerine şifa aramıştır.
Yine Orta Çağda ardıç meyvesi yenildiğinde idrar menekşe kokusu aldığı için Romalı kadınlar tarafından sıkça kullanılırdı. Bu dönemlerde ayrıca ardıç cadılardan korunmak üzere evlerin çevresine ekilirdi.
Ardıçın insanları hastalıklardan koruduğuna inanılmıştır. Bu inanç Orta Çağ dan günümüze kadar gelmiştir. Bu yüzden özellikle Avrupa da bazı konutların etrafı ve bahçeler hastalıklardan korunmak için ardıç ağaçlarıyla kaplanır.
Ardıç Ağacının Özellikleri
Ardıç ağacı dağlık alanlarda rahat bir şekilde yetişebilmektedir. Bundan dolayı eski zamanlarda dağ yaşamını benimsemiş göçebe kültürlerde ardıç ağacının özel bir yeri vardır.
Yüksek dağlar, ovalar, bataklıklar ve ormanlarda yetişebilmektedir. Çok geniş bir yetişme alanı olan ardıç bazen çalı biçiminde olabilirken bazen de yüksekliği 10 metreyi bulan ağaçlar şeklinde doğa bulunabilmektedir. Ardıç ağacının siyah bir meyvesi vardır. Lir kuşu, ardıç kuşu ve toy kuşu bu meyvelerden yemektedir. Bu meyveleri yemesi sonucu kuşların sindirimi sonucu çıkan dışkı ağaca hayat vermektedir.
Ardıç, juniperus cins ismi ile de tanınmaktadır. Ardıç ağacının bir çok türü mevcuttur. Ardıç fidanının büyümesi diğer ağaçlara göre yavaştır. Fidanın 1, 5 ile 2 metre arasına gelmesi için yıllar gerekebilir. Fidanın ağaç halini alması ise onlarca yılı gerektirmektedir. Ardıç ağacı sivri, sert ve iğneli yapısı sayesinde kurak ve sert iklimlerde bile rahatlıkla yetişebilmektedir. Bu kadar dayanıklı olmasının bir başka sebebi de bünyesinde silisik asittir. Bir çok iğne yapraklı ağaç gibi sürekli yeşil kalabilmektedir. Ardıç ağacı karaçam, kızılçam gibi kozalağı bulunan ağaç türlerindendir.
Ardıç ağacının meyvesinden eylül ile kasım ayları arasında yararlanılmaktadır. Ağaçtan düşürülen meyveler toplanmakta ve temizlenmektedir. Ancak bu işlem yapılırken zehirli olma ihtimali olan ağaçlar dikkatle incelenmektedir. Ayrıca ardıç ağacının çok yüksek dağlarda diğer ağaçlarına göre çok daha şifalı olan jeniperus nana türü bulunmaktadır. Tıp alanında kullanılan ardıç ağacı ile kara ardıç birbirinden farklıdır. Kara ardıçta zehir bulunmaktadır.
Ülkemizdeki Ardıç Ağacı Türleri
Katran Ardıcı: Trakya ve Anadolu'da yüksek kesimlerde mevcuttur. Genellikle çalı şeklinde bulunup cilt hastalıklarında kullanımı yaygındır.
Adi Ardıç: Trakya bölgesinde yetişmektedir. Kozalağı mavimsi renkte olup idrar söktürücü ardıç ağacı olarak bilinmektedir.
Bodur ardıç: Kuzey Anadolu dağlarında bulunmaktadır. Besin maddesi olarak kullanılmakla birlikte idrar sökücü özelliği de bulunmaktadır.
Kokar Ardıç: Doğu Karadeniz Bölgesinde yetişmektedir. Genellikle dağlık yerlerde olup ağaç şeklinde görülmektedir.
Finike Ardıcı: Batı ve Güney Anadolu da yoğun bir şekilde bulunmaktadır.
Yüksek ardıç: Memleketimizin çoğu bölgesinde bulunur. Temel özelliği yüksek alanlarda yetişmesidir. Kozalakları mavimsi siyah renklidir.
Ardıç Meyveleri Ve Şifalı Özellikleri
Ardıç meyvesinin içerisinde uçucu yağlar , reçine , glikoz , pentosan , kalsiyum , potasyum , manganez , juniperin gibi şifalı maddeler bulunmaktadır. Ardıç ağacı yapraklarında ise bol miktarda C vitamini mevcuttur.
Ardıç meyvesinin bazı şifalı özelliklerini sayacak olursak ;
- Ardıç meyveleri kişilerin vücut direncini arttırarak zindelik verir.
- Kişilerin iç kramplarını gevşetmektedir
- Mide, akciğer, bağırsak ve kanı temizlemektedir.
- Mideyi güçlendirmektedir.
- Metabolizmayı uyarmaktadır.
- İdrar söktürücü özelliğe sahiptir.
- Mikrop öldürücü özelliğe sahiptir.
Ezilmiş ardıç meyvelerinden elde edilen su alındığında, mide ve bağırsaklar güçlenmekte ve vücut direnci artmaktadır. Ardıç meyvesi ağız yoluyla alınırsa, meyvenin içinde mevcut olan uçucu yağlar böbreklerde ayrışmaktadır. Bu sayede böbrek uyarılmakta ve idrar akışı hızlanmaktadır.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.