Terrazzo 16. Yüzyılda, İtalya'nın Venedik şehrinde bulunduğu tahmin edilen tarihin belki de en eski çevreci zemin kaplama ürünüdür. İtalyan yapı ustaları, yaptıkları inşaatlarda dökülen granit, mermer ve taş parçalarını kullanmak için bir çözüm arayışı içindeydiler. Buldukları en iyi yöntem çimento harcının içerisine bu malzemeleri atarak dekoratif bir yüzey elde etmek oldu ve bu yöntem yüzlerce yıl kullanıldı. 20. yüzyılın başlarında özellikle elektrikli aletlerin ortaya çıkmasıyla uygulaması kolaylaşan terrazzoya en büyük destek, İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan bilimsel ve teknik gelişmeler olmuştur. Bu doğrultuda kuvvetli bağlayıcılığa sahip ve kimyasal direnci yüksek epoksi reçineler terrazzo uygulamalarında kullanılmaya başlanmıştır.

Bugünkü terrazzo, geçmişte kullanılanlara göre çok daha canlı renklerle mimarların tasarımlarını zeminlere yansıtabilir, uzun ömrü ve düşük bakım maliyetiyle de diğer zemin kaplama malzemelerine göre operasyonel avantaj sağlar. Ayrıca tasarımcılara göz alıcı renkler, hayret uyandırıcı desenler yaratma özgürlüğü verir. Bu özellik epoksi terrazzoya özgü olup, doğru seçilmiş renk-agrega kombinasyonları ile hayal edebildiğiniz her tasarımı uygulanmasını mümkün kılar.

Zemin kaplama işleminde derz kullanılmadığından, uygulandığı alanlarda bir bütünlük sağlar. Bu nedenle özellikle düz ve geniş alanların arandığı havalimanı, hastane ve alışveriş merkezleri gibi yerlerde tercih edilirken, sürekli yapısı sayesinde küçük alanlara genişlik katar. Başta Amerika ve Avrupa ‘da yaygın olarak tercih edilen Terrazzo zemin kaplaması, ülkemizde fazla bilinmemektedir. Bunun temelinde mimarların malzemeyi yeterince tanımıyor olmaları, uygulama aşamasının titizlik gerektirmesi ve üretim maliyetlerinin yüksek algılanması yatmaktadır. Maliyetin yüksek algılanması, malzemenin ömrü ve bakımı dikkate alındığında gerçeği yansıtmamaktadır.

Terrazzo'nun tasarımdaki bu avantajlarının yanı sıra, içerdiği kimyasallar açısından çevreye de duyarlıdır. Evlerimizde dahi kullandığımız bir çok kimyasal malzeme oda sıcaklığında bile buharlaşabilen Uçucu Organik Bileşik (VOC) içerirken, Terrazzo zemin kaplama uygulamasın oluşturan kimyasallar hiçbir uçucuyu içermez. Bakteri ve mantar türevi mikrobiyolojik oluşumlarını engellediğinden oldukça sağlıklıdır. Dünya'da hastanelerde kullanılması zorunlu hale getirilen terrazzo ürünleri, son yıllarda toplumları çok ciddi boyutlarda etkileyen salgınları (domuz gribi, deli dana hastalığı, grip vb) yayılmasında önleyici rol oynayarak toplum sağlığını korumaktadır.

Tüm bunların yanında epoksi terrazzonun uzun ömrü, değişim için harcanacak enerji ve kaynakları en aza indirerek yüksek oranda tasarruf sağlar. Günümüzde terrazzo, bir yapının LEED direktiflerine uygunluk seviyesini yaklaşık 5 puan ekleyebilmektedir. Bu sayede yeşil yapıların oluşturulmasında avantaj sağlar.

Terrazzo Nasıl Uygulanır?

Sağlanması Gereken Ön Şartlar

İyi bir çevresel koşul gereksinimi, beton zeminlerdeki her türlü reçineli döşeme uygulamalarında genellikle göz ardı edilen bir aşamadır. Bu koşullar, nem ya da nemin hareketi, sıcaklık ve binadaki nem ile ilgilidir.

En iyi sonuçlar için zemin sıcaklığı, uygulama yapılrıken en az 13°C olmalıdır (tercihen 15 °C). Ayrıca epoksi'nin döşenirken yoğunlaşma noktası dikkat edilmesi gereken çok önemli bir test parametresidir. Tüm durumlarda yüzey sıcaklığının yoğuşma noktasından 5°C yukarıda olmasını önerilmektedir.

Beton zeminin yüzey sıcaklığı yoğunlaşma noktasından düşükse nem yüzeyde yoğuşur ve bazı durumlarda beton plakanın içine emilir. Bu durum uygulanma sırasında ya da uygulandıktan sonra 72 saat içerisinde gerçekleşirse, sistemlerin reaksiyonu yarıda kalarak donuk görünüme ve zayıf yapışmaya neden olur. Olumsuz sonuçlara mahal vermemek için uygun koşulları sağlamanın en etkin yolu döşeme işlemini binayı ‘kullanım sıcaklığı ve nem koşullarına' getirdikten sonra yapmaktır. Sürekli hava hareketi ve iyi bir havalandırma da şüpheli koşullarda olası yoğunlaşmayı en aza indirger.



Zemin hazırlığı

Uygun olmayan yüzey hazırlığı, basit gibi görünen bir işlemi uzun ve zor bir onarım sürecine dönüştürebilir. Aşağıdaki koşullar yüzey hazırlığı türünü belirler:

Mekanik Hazırlama

Tüm toz, kirlilik ve diğer yabancı malzemeler, tatmin edici bir yapışma sağlamak için mekanik olarak çıkarılmalıdır. Tırnaklı Kazıma Elmasları kullanılarak bilyalama ve taşlama yöntemi mevcut betonu hazırlamanın en etkili yöntemidir.

Eski Beton

Eski beton yüzeyleri yapısal açıdan sağlıklı olmalıdır. Reçineli döşeme uygulamasına geçmeden önce kusurlu bölgeler onarılmalıdır. Mevcut boyaları, kabuk halindeki ve gevşek şekildeki betonu, Tırnaklı Kazıma Elmasları kullanarak kaba kumlama, kumlama, bilyalama veya taşlama işlemleri ile temizlenmelidir. Bina koşullarının izin verdiği bazı durumlarda aşırı birikmiş boya ve sızdırmazlık malzemesi kalıntılarını çıkarmak için sıyırıcı da kullanılabilir.

Yeni Beton

Yeni betona kaplama öncesinde bakım yapılmalı ve kurutulmalıdır. Yeni betonu minimum 28 gün bekletilmesi gerekir. Kaplama öncesinde hiçbir bakım yardımcısı ya da sızdırmazlık ürünü kullanılmamalı, beton yüzey çelik mala ile düzeltilmiş olmalıdır. Yağ, gres, beton kaymağı veya diğer yabancı malzemelerin çıkarılması gerekir. Bunun için trisodyum fosfat gibi ağır işe uygun bir yağ çıkarıcı kullanarak buharla temizlik yapılabilir. Beton kaymağı ve diğer yabancı malzemeler vakum raspası, kazıma veya taşlama gibi mekanik yöntemlerle çıkarılabilir. Yeni beton, sağlam bir yapışma sağlamak için Tırnaklı Kazıma Elmasları kullanılarak bilyalama, kumlama veya taşlama ile mekanik olarak hazırlanmalıdır.

Uygulamaya başlamadan önce yüzey nem açısından kontrol edilmelidir. Yerinde sonda kullanarak nem buharı taşıması testi yapılması lazım.



Dizayn

Tasarımların zemin kaplamasına uygulamak için alüminyum yada pirinç L-profil şeritlerden faydalanırlır. Bu şeritler tasarıma uygun şekillerde bükülerek zemine bir topoğraf yardımıyla monte edilirler. Şeritler, mekanik strese dayanım açısından asgari 3mm et kalınlığında olmalıdır. Epoksi Terrazzo, farklı viskozite özelliklerine sahip likid bir üründür. Derzli bir yapısı olmadığından uygulandığı alanlarda bütünlük sağlar. Özellikle düz ve geniş alanların arandığı havalimanı, hastane ve alışveriş merkezleri gibi yerlerde tercih edilirken, sürekli yapısı sayesinde küçük alanlara genişlik katar.

Terrazzo uygulaması yapıldıktan sonra hava şartlarına göre 24 - 72 saat arası kuruması için beklenir. Ürünün kuruduğu kontrol edildikten sonra uygulama ekipleri, silim makinalarıyla zemin üzerinden 1, 5-2mm traşlarlar. Daha sonra farklı kesici elmas uçlarla ince silim işlemi gerçekleştirilir. Bu silimde de yaklaşık 0, 5mm traşlanarak nihai görünüm elde edilir. Bu uygulama ıslak olarak uygulanmaktadır. Bu nedenle bu uygulama esnasında endüstriyel tip elektrikli süpürgeler kullanılır ve su sızıntı asgari düzeye indirilir. Traşlama ve silme işlemleri sonrasında zemin üzerine parlatıcı uygulanır. Yapılan tasarımın çok daha güzel ve canlı görünmesi sağlınmış olur. Terrazzo'nun ilk ortaya çıktığı zamanlar bu işlem için keçi sütü kullanılmaktaydı. Günümüzde gelişen teknoloji ve kimyasallar ile bu işlem daha kolay yapılabilmektedir.

Bakım ve Koruma

Zeminler her yapıda beklide en fazla görev yapan elemanlardır. Üstlerinden binlerce insan ve tonlarca yük geçer. İşte bu noktada Terrazzo'nun alternatif zemin kaplamalardan farkı ortaya çıkar.

Epoksi terrazzo uygulamasından sonra ilk bakım uyugulama ekibi tarafından proje teslim edilmeden önce yapılır. Cilalanan zemin üstünden su akıtalarak nihai parlaklığına kavuşur.

Zemini teslim aldıktan sonra yapmanız gereken tek şey, parlaklığın sürekli olması amacıyla bir mop vasıtasıyla zemin üzerinden toz almanızdır. Tasarımlarınızın uzun ömürlü olması amacıyla senelik bakım ise uygulama ekipleri tarafından gerçekleştirilir. Bu aşamada zeminin mop ile tozu alındıktan sonra tekrar cilalama yapılarak ilk günkü parlaklığa ulaşması sağlanır.

Bu yazının hazırlanmasında bizlere her türlü bilgi konusunda yardımcı olan başta Gürsoy Grup Genel Müdürü Abdurrahman Gürsoy olmak üzere tüm Alfa Terrazzo çalışanlarına teşekkürlerimizi sunarız.

*Fotoğraf Kaynaklar

alfaterrazzo. com. tr

ntma. com

damnfineart. com