Varikosel, testis damarlarında genişleme ya da varisleşme olarak tanımlanır. Erkeklerin % 15’'inde ve kısırlık sorunu yaşayanların % 40'ında tespit edilen varikosel, en sık rastlanan kısırlık sebebidir. Tedavisinde, mikro cerrahi ameliyat ile en başarılı sonuçlara ulaşılır. Testislerde sıcaklık artışı ile birlikte, toplardamarlardaki kanın ilgili organa geri akışı sonucu, mikro dolaşımı etkileyerek sperm üretimini bozar. Sperm üretimindeki sayı, hareketlilik ve kromozal yapıya etki ederek, üreme kapasitesini olumsuz yönde etkiler.

Nasıl ve Neden Olur?

Varikosel, genel olarak ergenlik çağlarında ortaya çıkar ve zamanla ilerleyerek hastalık derecesi artar. Genetik yapısı hastalığa uygun olan ve ayakta çok duran erkeklerde, bazen ağrı, bazen testis torbasındaki görüntü bozukluğu, bazen de iki belirtinin birden neden olduğu durumlar sonucu yapılan el ile kontrollerde ortaya çıkar.

Toplardamarların içinde bulunan ve ters kan akışını engellemeye yarayan valf sistemini oluşturan kapakçıkların, damar çapı genişlediği için yetersiz kalması sonucu, testislerin toplardamar çıkışında basınç artışı meydana gelir. Artan basınç nedeniyle, testis dokusu içindeki kan dolaşımı bozularak, sperm üretimi kötü yönde etkilenir.

Belirtileri Nelerdir?

Varikosel, yumurtalardan bacağa doğru yayılan ağrının hissedilmesi ve sıcak ortamlarda yumurta torbasında belirginleşen kıvrımlı damar yapısı ile fark edilebilir. Bunun yanında, kısırlık testleri için yapılan tetkikler sırasında uygulanan el muayenesi ile de varikosel saptanması mümkündür.

Hangi Tip Sorunlara Neden Olur?

Varikosel, tek başına büyük bir sağlık sorununa neden olmaz. Tedavisinin gerekliliği ise, sperm üretimindeki sıkıntıların kısırlığa neden olma ihtimali ve yayılan ağrının çok rahatsız edici duruma gelmesi hallerinde zorunlu duruma gelmektedir. Ağrı sorunu yaşamayan ve kısırlığın da sorun oluşturmadığı kişilerde, herhangi bir tedavi uygulanması ihtiyacı görülmez.

Tedavisi Nasıl Yapılır?

Varikosel hastalığına sahip kişiye, kısırlık sorunu için öncelikle mikro cerrahi varikosel ameliyatı önerilir. Buna bağlı olarak, Varikosel tanısı konmuş kimselere, ilk tedavi tercihi olarak ilaç kullanmak önerilmez. Ayrıca, bu kişilere tüp bebek yöntemleri uygulanması da doğru değildir.

Doğru tanı konulduktan sonra, hastaya uygulanan mikro cerrahi yöntemi ile tedavisi gerçekleştirilen varikosel hastalarında, spermiyogram parametrelerinde % 80'in üzerinde görülen bir düzelme sağlanır ve bu insanların çoğu, herhangi bir farklı tedavi türüne gerek duymadan çocuk sahibi olabilirler.

Daha önce varikosel ameliyatı yapılmış ancak olumlu sonuç alınamamış olan hastaların büyük bir kısmında, “nüks varikosel” denilen durum saptansa da, varikosel rahatsızlığının ameliyat sonrasında nüks etmesi mümkün değildir. Uygulanan mikro cerrahi müdehalenin, teknik nedenler kaynaklı olarak yetersiz kaldığı bu vakalarda, mikro cerrahi düzeltme ameliyatı uygulanarak, pek çok hastada olumlu sonuçlar alınabilmektedir.

Bir Takım Önemli Noktalar

- Varikosel en sık rastlanan ve başarılı tedavi sonrası en olumlu sonuçların alındığı erkek kısırlığı sebebidir. Varikosel teşhisi en doğru şekilde, el ile muayene konulabilmektedir. Doppler ultrason yöntemi ile çok sayıda kişiye hatalı olarak varikosel teşhisi konulabilmekte ve gereksiz ameliyatlar yapılmaktadır. Bu nedenle el ile tespit edilmeyen hiçbir varikosel tanısı, direkt olarak ameliyat edilmemelidir.

- Varikosel ameliyatarında, teknik anlamda en başarılı ve komplikasyon ihtimali en düşük olan yöntem mikro cerrahidir. Mikro cerrahi uygulanan varikosel operasyonlarında teknik başarı %99’un üzerine çıkmaktadır.

- Başarılı bir şekilde uygulanmış mikro cerrahi operasyonunun ardından, varikoselin nüks etmesi mümkün değildir. Nüks eden varikosellerin kaynağı, teknik anlamda yeterli başarıya ulaşamamış müdahalelerdir.