02/12/2014 0:58
Feniletilamin veya fenetilamin olarak da bilinen feniletilamin bileşiği, insanlar ve diğer memelilerin sinir sistemlerinde doğal olarak bulunup, nörotransmitter (sinirler arası kimyasal iletici) veya neromodülatör (sinir sistemindeki çeşitli popülasyonları düzenleyici) olarak görev yapar.

Uyarıcı bir etkiye sahip olan feniletilamin, aşk gibi romantik yaşamın sinirsel kimyasında önemli bir rolü vardır. İnsan beyninde noradrenalin ve dopamin salgılanmasına neden olur. Feniletilaminin medikal veya eğlence amacı ile kullanılan birçok türevi bulunmaktadır.

Feniletilaminin en bilindik ve en önemli rolü, duygusal bağlanma ve aşk gibi durumlarda yüksek miktarda dopamin ve noradrenalin salgılanmasına yol açar. Dopamin merkezi sinir sisteminde ve özellikle bazal ganglion hücrelerinde bulunan sempathomimetik etkiye sahip bir kimyasal maddedir. İnsanı güdüleyen cinsel dürtülerle önemli derecede bağlantısı vardır. Noradrenalin de dikkat artışına ve kalp atış hızının artışına neden olmaktadır. Bu kimyasallar birlikte cinsel tutku, romantik ilişkiler, mutluluk ve sinirlilik gibi hislerin oluşumu ile doğrudan alakalıdır.

Çikolatada gibi doğasında yüksek oranda feniletilamin bulunduran gıdaların tüketilmesi, bu etkilerin benzerini oluşturduğu tahmin edilmektedir. Hatta halk arasında depresyona giren kadınların bolca çikolata tüketmeleri buna bağlanmaktadır. Benzer şekilde nörotransmitter içeren ilaçlar, kilo verici veya insanları belirli ruh haline sokmak amacı ile satışa sunulmaktadır. Ancak, sindirim sistemi üzerinden tüketilen yüksek miktarda feniletilamin beyne ulaşmak için çok hızlı bir şekilde metabolize olur. Bu nedenle gıda, ilaç veya tamamlayıcı madde olarak alınan feniletilaminin terapatik etki göstermesi pek mümkün değildir. Dikkat eksikliği, hiperaktivite veya klinik depresyon gibi rahatsızlıkları olan kişiler genellikle düşük miktarda feniletilamin alırken, şizofrenik hastalar yüksek miktarda kullanırlar.

Feniletilaminin kimyasal yapısına bir atom eklenmesi veya bir atomun yer değiştirilmesi ile elde edilen ve fenetilamin grubu olarak isimlendirilen birçok kimyasal bileşik mevcuttur. Bu gruplar fenetilaminler, amfetaminler ve metilendioksifenetilaminlerdir. Bu gruptaki kimyasalların birçoğu insanların sinir sitemine belirgin etki göstermekte ve amfetamin, metamfetamin, MDMA olarak da bilinen metilendioksimetamfetamin veya ekstazi gibi psikoaktif ilaçlar olarak kullanılırlar. Bu ilaçların alınması ve kullanılması birçok ülkede yasaklanmıştır. Bazı fenetilaminler de antidepresan, dekongestan (tıkanıklığı gideren madde) veya astım gibi rahatsızlıklarda nefes açıcı olarak kullanılabilir.

Kategoriler:

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Coğafya Tarih Sitesi Matematik Sorusu Türkçe Sitesi