1. Özel Bellek Dosyaları

Bazı hafıza yöntemlerinde Özel Bellek dosyalarını da kullanmak gerekir. Dolayısıyla hafıza yöntemlerinin uygulanmasına geçmeden önce; bellek dosyalarının ne olduğunu, öğrenmek lazım.

Özel Bellek Dosyaları:  Önceden ezberlediğimiz ve düşünerek zihnimizde canlandırabileceğimiz bilgidir. Bu bilgi tek başına olabileceği gibi belli bir sıra dahilinde numaralandırılmış da olabilir. Kısacası, özel bellek dosyaları veya özel bellek askıları: "beynimizde oluşturduğumuz özel bir kalıptır" diyebiliriz.

-    Bellek dosyalarımız ne kadar artarsa hafızaya alacağımız bilgiler de oranda artar.

-    Herkes kendisine göre özel olarak bellek dosyalarını oluşturabilir.

-    Bellek dosyalarını hafızamızda ne kadar iyi candırabilirsek; hafızaya alacağımız bilgilerde o derece kolaylaşır.

-    Bir eczadene ki ilaç dolaplarını; bellek dosyalarına benzetebilir. Hafızaya almak istediğimiz bilgileri de; ilaç dolaplarına konulmak üzere eczaneye yeni gelen ilaçları ve depodaki malzeme raflarına konulmak üzere yeni gelen malzemelere benzetebiliriz.

-    Gelen ilaçları, dolaylara değilde rastlgele eczanenin herhangi bir yerine atarsak; aynı ilacı aradığımızda; ya çok zor buluruz ya da hiç bulamayız. Aynı örnek depodaki malzemeler içinde geçerlidir. Hafızaya alacağımız bilgilerde bellek dosyalarımıza yerleştirmesek; ya çok zor hatırlarız veya hiç hatırlayamayız.

-    Bellek dosyaları hazırlanırken çok çeşitli yöntemler uygulanabilir. Mesela 1'den 10'a kadar bellek dosyalarını hazırlayalım.

1.     — bina (bir nolu bellek dosyamız)

2.     — inek (iki nolu bellek dosyamız)

3.     -- uçak (üç nolu bellek dosyamız)

4.     — deniz (dört nolu bellek dosyamız)

5.     — beşik (beş nolu bellek dosyamız)

6.     — altın (altı nolu bellek dosyamız)

7.     — kedi (yedi nolu bellek dosyamız)

8.     — sakız (sekiz nolu bellek dosyamız)

9.     — domuz (dokuz nolu bellek dosyamız)

10.     — ok (on nolu bellek dosyamız)

Bu bellek dosyalarını ezberledikten sonra 1'den 10'a kadar kelimeyi rahatlıkla hafızaya alabiliriz. Fakat 100 kelime için 100 bellek dosyası gereklidir. Bunun için yurdumuzun il trafik kodlarını alıyoruz. Yalnız yurdumuzun 81 ili mevcut olduğundan dolayı; 100-81=19 dosya için tekrar 2 (Adıyaman) dan başlayarak 20(denizli)ye kadar ikinci kez sayıyoruz. İsterseniz, 81'den sonraki dosyaları yazalım:

82-80=2 Adıyaman, demek ki 82 nolu dosyamız Adıyaman'a denk eliyor. Kural olarak 80'i çıkartıyoruz.

83-80= Afyon

84-80= Ağrı

85-80= Amasya

86-80= Ankara

87-80= Antalya

88-80= Artvin

89-80= Aydın

90-80= Balıkesir

91-80= Bilecik

92-80= Bingöl

93-80= Bitlis

94-80= Bolu

95-80= Burdur

96-80= Bursa

97-80= Çanakkale

98-80= Çankırı

99-80= Çorum

100-80= Denizli

Evet, şu durumda 1'den 100'e kadar dosyalarımız hazır yalnız, her dosyamıza bir simge vereceğiz; mesala 1 nolu dosya Adana'dır. Adana, pamuğu ile meşhur olduğu için, simgesi pamuktur.

1 denildiği zaman aklımıza Adana geler ve Adana'nın pamuğu meşhur olması nedeniyle de pamuğu hatırlarız böylece hem yurdumuzun il trafik kodlarını ve hem de illerimizin meşhur yönlerini öğrenmiş oluruz.

Bu açıklamadan sonra 1'den 100'e kadar bellek dosyalarını verelim:

1.     adana —- pamuk tarlası ve işçiler

2.     Adıyaman — nemrut Dağı ve üzerinde bulunan heykeller.

3.     Afyon —-     Afyon kaymağı.

4.     Ağrı —-    Karlı ve dumanlı Ağrı dağı.

5.     Amasya —-  Elma bahçeleri ve içinde akan yeşil ırmak.

6.     Ankara—- T. B. M. M. ve Milletvekilleri.

7.     Antalya —-Portakal bahçelerinde kadınlar portakal topluyorlar.

8.     Artvin —- Erkekler deli horon tepiyorlar.

9.     Aydın —- Kumsalda güneşlenen insanlar.

10.      Balıkesir —Manyas gölü ve kuş cenneti,

11.      Bilecik — Ertuğrul Gazi şenlikleri.

12.      Bingöl — Yaylada kaval çalan bir çoban.

13.      Bitlis —  Süphan dağı ve çevresindeki krater göl.

14.      Bolu — Oranlarla kaplı dağlar.

15.      Burdur — Şeker hastalığına iyi gelen insuyu mağarasındaki su.

16.      Bursa — Uludağ kayak merkezi.

17.      Çanakkale - Çanakkale boğazından geçen büyük gemiler.

18.      Çankırı — Yaşlı kadınların giydikleri eski bir kıyafet olan peştamal.

19.      Çorum — Meşhur Çorum leblebisi.

20.      Denizli - Denizli horuzu.

21.      Diyarbakır - Karpuzun iç inde ayakta duran çocuk

22.      Edirne — Kapıkule gümrük kapısında sıra bekleyen insanlar.

23.      Elazığ - Keban barajı ve balıkçılar.

24.      Erzincan— bakırdan yapılmış, süs ve mutfak eşyası dolu bakırcı dükkanı.

25.      Erzurum - Nenehatun mezarı ve kar.

26.      Eskişehir - Lüle taşı ve lüle taşından yapılan pipolar.

27.      Gaziantep - Antep fıstığı ile baklava yapan kadınlar.

28.      Giresun — Şebinkarahisar kalesi ve ormanı izleyen adam.

29.      Gümüşhane — Gümüşten yapılmış tepsiler ve süs eşyaları.

30.      Hakkari— Renkli kilimleri dokuyan kadınlar.

31.      Hatay - Deniz kenarında bulunan demir-çelik fabrikası.

32.      Isparta - Gül toplayan çocuklar.

33.      İçel - limon toplayan kadınlar.

34.      İstanbul - Boğaziçi köprüsü.

35.      İzmir — İzmir internasyonel fuarında bulunan hayvanat bahçesi ve fil.

36.      Kars —  Kars kalesi ve aşağısında akan kars çayı.

37.      Kastamonu— Tosya ilçesinde çuvallara pirinç dolduran işçiler.

38.      Kayseri — Pastırmalarla dolu şarküeri.

39.      Kırklareli - Şeker pancarı toplayan işçiler.

40.      Kı4rşehir - Kırşehir'li Neşet Ertaş saz çalıp söylüyor.

41.      Kocaeli — Yol kenarında pişmaniye dolu dükkanlar.

42.      Konya — Mevlana türbesini ziyaret ediyorlar.

43.      Kütahya — Çini vazolu havuz.

44.      Malatya — Güneşte kayısı toplayan kadınlar.

45.      Manisa - — Çekirdeksiz üzüm bağları.

46.      K. Maraş — Dondurma karıştıran dondurmacı.

47.      Mardin — "telkari sanatı" denilen gümüşten süs eşyasını yapan kuyumcular.

48.      Muğla — Yatağan termik santrali.

49.      Muş — Alparslan ve Romen Diyojen arasındaki Malazgirt Meydan Savaşı.

50.      Nevşehir — Pekmez yapan kadınlar.

51.      Niğde — Bor'da bulunan, orduya ait malzemeleri üreten fabrika.

52.      Ordu — Fındık ağaçlarında fındık toplayan işçiler.

53.      Rize — Çay toplayan işçiler çay içiyorlar.

54.      Sakarya — Adapazarı vagon fabrikasında yeni yapılmış rengarenk vagonlar.

55.      Samsun Atatürk'ün Samsun'a çıkışını temsil eden şaha kalkmış at.

56.      Siirt — Veysel Karani türbesinde dua eden ziyaretçiler.

57.      Sinop — Boyabat kalesinden denizi izleyen adam.

58.      Sivas — Sürüyü bekleyen kangal köpeği.

59.      Tekirdağ — Ay çiçeği toplayan işçiler.

60.      Tokat —- Turhal şeker fabrikasında şeker taşıyan kamyonlar.

61.      Trabzon — Hamsi balığı avlayan balıkçılar.

62.      Tunceli — Munzur vadisinde uçuşan kuşlar.

63.      Urfa — Kırmızı biber kurutan kadınlar.

64.      Uşak — Güzel desenli battaniyeler.

65.      Van — Van gölü kıyısında dolaşan Van kedisi.

66.      Yozgat — Yimpaş mağazalarında alışveriş yapan insanlar.

67.      Zonguldak — Yüzlerine kapkara kömür tozu bulaşan işçiler.

68.      Aksaray — Tuz gölünden tuz çıkartan işçiler.

69.      Bayburt — At üstünde cirit oynayan erkekler.

70.      Karaman — sürü halinde otlayan karaman koyunları.

71.      Kırıkkale — Silah fabrikasında, tabancalarla oynayan işçiler.

72.      Batman — Petrol kuyularında petrol taşıyan tankerler.

73.      Şırnak — Desenli çorap ören kadınlar.

74.      Bartın — Yarımadada bulunan ve içinde camide mevcut olan, Amasra kilisesi.

75.      Ardahan — "çiveki"denilen çizmeleri giyen çocuklar.

76.      Iğdır — Iğdır ovasında akan aras Nehri.

77.      Yalova — Çiçek seraları.

78.      Karabük — Karabük demir-çelik fabrikası.

79.      Kilis — dağda otlayan Kilis keçileri.

80.      Osmaniye — tarlada yer fıstığı toplayan kadınlar.

81.      Düzce — tütün kolonyası ile dolu dükkan.

82.      Adıyaman — Pirin mağaralarını ziyaret eden turistler.

83.      Afyon — Tarlada haşhaş toplayan işçiler.

84.      Ağrı — İshak Paşa sarayı.

85.      Amasya — Ferhat-Şirin su kanalı.

86.      Ankara — Ulus meydanı.

87.      Antalya — Yivli minare.

88.      Artvin — Boğa güreşleri.

89.      Aydın — İncir toplayan kadınlar.

90.      Balıkesir — Susurluk ayranını içen yolcular.

91.      Bilecik - Ertuğrul Gazi türbesi

92.      Bingöl — Karla kaplı Karlıova ilçesi

93.      Bitlis — Van gülü kıyısında bulunan Ahlat kalesi

94.      Bolu — Bolu Beyi ile döğüşen Köroğlu

95.      Burdur — Burdur gölünde kayık ile dolaşan kayıkçılar.

96.      Bursa — Bahçede şeftali toplayan bahçıvan.

97.      Çanakkale - Çeşitli renk ve desenli seramikler.

98.      Çankırı — ulu camide namaz kılan insanlar.

99.      Çorum — Saat kulesi.

100. Denizli — Pamukkalede fotoğraf çeken turistler.

İllerimize verdiğimiz simgeler daha değişik şekillerde de olabilir, mesela, adana'nın pamuğu değil de cem isminde Adana'lı bir arkadaşımız Adana'nın simgesi olabilir. Bizim verdiğimiz liste karışık görünse de oldukça kolay ezberlenebilir.

Bu listeyi ezberlemekle:

+    Yurdumuzun illerini ve il trafik kodlarını öğrenmiş oluruz.

+    İllerimizin hangi konuda meşhur olduklarını öğrenmiş oluruz.

+    100 adet bellek dosyasına sahip oluruz.

+    Hafıza yöntemlerini en iyi şekilde yapabilmemiz için; bellek dosyalarını çok iyi ezberlememiz gerekir mesela, "35 nolu bellek dosyası neydi"? denildiğinde, hiç düşünmeden "İzmir internasyonal Fuarı" diyerek hemen cevaplandırmamız gerekir.

+    Bellek dosyalarını, tıpkı bir çarpım tablosu gibi her an kullanabilirsiniz.

+    Bellek dosyalarını, unutmamak için arada bir kullanmak gerekir. Bellek dosyaları, tıpkı yabancı dil gibi; kullanılmadığı veya tekrarı yapılmadığı zaman unutuluyor.

+    Herkes, özel olarak kendisine göre bellek dosyaları hazırlayabilir. Yani örnekte anlatıldığı gibi ilaç dolaplarının olması önemlidir. Dolapların rengi ve şekli şahıslara göre değişebilir.

+    Bellek dosyalarındaki yer, mekan, obje ve şahıslar hayal ederken, sözü edilen bellek askılarına bağlı kalmayınız. Mesela 81 nolu dosyadaki tütün kolonyası ile dolu dükkanı hayal ederken, herhangi bir kolonyacı dükkanını veya evinizdeki kolonya şişesini düşünebilirsiniz.

Etkin Hafıza Yöntemlerinde Uyulması Gereken Kurallar

*    Hafızaya alınması gereken bilgileri, çağrışım yoluyla; görsel, işitsel ve diğer duyu organlarınızla hayalinizde canlandırınız.

*    Konsantere olmanız için gürültülü ortamlardan sakınınız.

*    Mümkün olduğu kadar dik ve düzgün oturunuz.

*    Mantık dışı hayaller kurunuz.

*    Hayal kurmakta zorlanmayınız, aklınıza ilk gelen hayali kurmanız daha iyi olur. Bu şekilde kurulan hayal bilinç altına daha iyi yerleşir.

*    Kurduğunuz hayali pekiştiriniz. Mesela, ağrı dağına fasulye yağıyor ve kadınlar dağa yağan o fasulyeleri toplayıp pişiriyorlar gibi.

*    Önceden ezberlediğiniz bellek dosyalarını, zihninizde o an görüyormuş gibi betimleyiniz.

*    Anlamını bilmediğiniz kelimelerin anlamlarını öğreniniz.

*    İsimleri hafızaya alırken, o ismi taşıyan bildiğiniz kişilerle ilişkili hayaller kurunuz.

*    Sayıları hafızaya alırken önceden ezberlemiş olduğunuz bellek dosyalarına göre küçük bölümlere ayırınız, sonra her bölümü kapsayan bellek dosyasının simgesiyle hayal kurarak çağrıştırınız.

*    Soyut olan kelimeleri hafızaya alırken; o kelimelerle ilgili somut nesnel kelimeler yardımıyla çağrışım yapınız. Mesela "sevgi" kelimesini hafızaya alırken, kırmızı gülü ve kalbi düşünerek hayal kurabilirsiniz.

*    Anlamı bulmakta zorlandığınız kelimelerin yerine, o kelimeyi size anımsatan başka bir kelime koyun. Mesela "Sincan" yerine fincan" kelimesini hayal ederek çağrıştırınız.

*    Hayal kurarken bütün duyu organlarınızla olayı bizzat yaşamış gibi kendinizi konsantre ediniz.

*    Hayal kurarken yer, mekan ve hareketlilik konularına özen gösteriniz.

*    Betimleme tekniğini uygulayarak, olayları zihninizde canlandırın adeta hafızanıza resmendin, yani fotoğrafik bir hafızaya sahip olmaya çalışınız.

*    Özel bellek dosyalarınızı geliştirmek için, alıştırma yapınız. Mesela: kodlama yöntemiyle 100 adet kelimeyi hfızaya almak için, şu yöntemi uygulayın:

*    1'den 20'ye kadar olan kelimeleri 1 nci günde

*    21'den 40'ye kadar olan kelimeleri 2 nci günde

*    41'den 60'ye kadar olan kelimeleri 3 nci günde

*    61'den 80'ye kadar olan kelimeleri 4 nci günde

*    81'den 100'ye kadar olan kelimeleri 5 nci günde

Hafızaya almaya çalışınız. Dolayısıyla hergün 20 adet bellek dosyanızla alıştırma yaptığınız için bellek dosyalarınız oldukça gelişir.

Hafızaya almakta zorlandığınız kelimeleri başka yönleriyle hafızaya almaya çalışınız. Mesela: "soğanx2 denilince sadece kuru soğanı değil, yeşil soğanıda

hayalinizde canlandırın. "fasulye" kelimesini de aynı şekilde düşünmek mümkündür.

Bu yöntemler tarafımdan denilip olumlu sonuçlar alınmıştır. Derslerde sıkıntı çeken arkadaşlar için birebir.

Ben Enes KAŞIKÇI,   hafıza teknikleri yazı dizisinin ilk makalesini okudunuz.

Herkese başarılar...