Komşuları

-    Beş yüz kadar irili ufaklı adadan oluşmuş bir Adalar Devleti'dir.

-    Japonya doğu ve güneyden Büyük Okyanus, kuzeyden Ohotsk Denizi, batıdan Japon Denizi ile çevrilidir.

Yeryüzü Şekilleri

-    Japonya arazisinin büyük kısmı dağlık, engebeli ve yüksek bir ülkedir.

-    En yüksek noktası Fujiyama Yanardağı'dır.

-    Ülkenin büyük çoğunluğu fay hattı ve çöküntü alanları üzerindedir. Bu yüzden sık sık depremler meydana gelir.

-    Akarsular bakımından zengin bir ülkedir.

İklim ve Bitki örtüsü

-    Kuzeyindeki adalarda Oyaşivo soğuk su akıntısı ve Asya'nın iç kısımlarından gelen soğuk hava kütleleri nedeniyle kışlar soğuk ve uzun geçer.

-    Güneydeki adalarda Muson iklimi görülür. Aynı zamanda enleme bağlı sıcaklıklar kuzeyden güneye doğru artar.

-    Bitki örtüsü gür ormanlardan oluşur.

Nüfus ve Yerleşme

-    Dünya'nın en kalabalık ülkeleri arasındadır.

-    Nüfusun ülke geneline dağılımı dengesizdir. Daha çok kıyılarda yoğunlaşma görülür.

-    Başkent Tokyo'dur. Diğer önemli şehirleri Osaka, Nagoya Kyoto, Yokohama ve Kobe'dir.

Ekonomik Etkinlikler

-    Yer şekillerinin elverişsizliğinden dolayı tarım alanları dardır.

-    Modern tarım yöntemiyle birim alandan yüksek verim elde edilir.

-    Ancak elde edilen üretim kalabalık nüfuslu bu ülkenin ihtiyacını karşılayamaz.

-    Balık üretiminde dünyada önde gelen ülkeler arasındadır.

-    Maden yönünden fakir olan Japonya ihtiyacı olan hammaddeyi ithal eder.

-    En önemli madeni linyittir. Enerji ihtiyacını termik, hidroelektrik ve nükleer santrallerden elde edilir.

-    Japonya gelişmiş bir ekonomiye sahiptir. Sanayide hammaddenin ve enerjinin yetersiz olmasına rağmen ithalatıyla bu açığını kapatır.

-    Önemli sanayi kolları; otomotiv, bilgisayar, hassas ölçü aletleri, elektronik eşya, ulaştırma araçları ve kimya sanayidir.

-    Japonya gelişmiş bir demiryolu ve karayolu ağına sahiptir.

-    Adalar arasında ise hava ve deniz ulaşımı gelişmiştir.

-    Elektrikle çalışan hızlı trenler, modern otoyollar tüm ülkeyi sarmıştır.

Ticaret

-    Japonya gelişmiş bir ticaret ülkesidir. İhraç ürünleri otomotiv, bilgisayar, video kamerası, fotoğraf makinesi, kimyasal ürünler, makine ve gemidir. İthalatında ise ham petrol, kömür, madenler ve gıda maddeleri yer alır.

-    ABD, Almanya, Tayvan, Endonezya, Çin, Avustralya ve İngiltere en fazla ticari ilişkilerin olduğu ülkelerdir. Dış ticaret fazlalığı vardır.

Türkiye ile İlişkileri

-    iki ülke arası gelişmiş ticari ilişkiler vardır.

-    Türkiye'ye otomobil, elektronik ve optik aletler, kimyasal ürünler ile gemi satar, Türkiye'den fındık, tütün ve konfeksiyon ürünleri alır.

JAPONYA'NIN GENEL ÖZELLİKLERİ

1. Coğrafi Konumu

Japonya, Asya kıtasının doğusunda yer alan bir takım adalar ülkesidir. Ülke dört büyük ve 3900 kadar da irili ufaklı adadan oluşmaktadır. Bu dört büyük ada: Hakkaido, Honshu (Honşu), Shikoku (Şikoku), Kyushu (Kyuşu) dur. Bu adalar kuzeyden güneybatıya doğru bir yay şeklinde uzanır. Ülkenin doğusunda ve güneyinde Büyük Okyanus, kuzeyinde Ohotsk Denizi, batısında Japon Denizi yer almaktadır.

a. Yüzey Şekilleri

Dağlar

Japonya'nın büyük bir kısmı dağlarla kaplıdır (%70). Dağların yükseltisi fazladır. Yükseltinin en fazla olduğu yerler Honşu Adası'nda yer alır. Bu bölgede bazı yerlerde yükselti 3000 metreyi aşar. Yüksekliği en fazla olan dağ Fujiyama Yanardağı'dır (3776 m).

Japonya'da çok sayıda fay hattı ve çöküntü hendekleri bulunmaktadır. Bu özelliğinden dolayı Japonya'da çok sayıda deprem ve volkanik faaliyetler yaşanmaktadır. Günümüzde hala 200'ün üzerinde aktif volkanik dağ vardır. Volkanik patlamalar, tayfunlar ve depremler Japonların günlük hayatının birer parçası olmuştur.

Akarsular ve Göller

Japon adaları dağlık ve küçük olduğu için akarsuların boyları kısa, akış hızları ve hidroelektrik enerji potansiyelleri fazladır. Bazı akarsularda sık sık taşkınlar oluşmaktadır. Akarsuların yaz mevsiminde akımları artar. Başlıca akarsuları; Tone, Shinano, Tenriya ve İşikari'dir.

Ülkede yer alan ve sayıları 600'ü bulan göllerin büyük bir kısmı volkanik faaliyetler sonucunda oluşmuştur. En büyük göl Biwa Gölü'dür.

Ovalar

Japonya'da ovalar azdır. Ovalar genelde büyük adaların kıyılarında toplanmıştır. Nüfusun ve ekonomik faaliyetlerin en yoğun olduğu yerler buralardır. Bunların başlıcaları Kanto Ovası, Sendai, İşikari ve Toyama ovalarıdır.

b. İklim ve Bitki Örtüsü

Japonya'nın genelinde muson iklimi etkilidir. Kuzeyindeki Hokkaido Adası ile Honşu Adası'nın Kuzey kesimlerinde Oya Şivo soğuk su akıntısı ve Sibirya'dan gelen soğuk hava kütlelerinin etkisiyle kışlar daha soğuk ve kar yağışlıdır. Güneye doğru enlemin etkisiyle kışlar daha ılık geçer. Yazın Büyük Okyanus'tan gelen nemli hava bol miktarda yağış bırakır. Ayrıca tropikal bölgelerden kaynaklanan tayfunlar ülkeyi etkileyerek bol miktarda yağışlara yol açarlar. Japonya iklime bağlı olarak zengin bitki örtüsüne sahiptir. Hokkaido ve Honşu'nun kuzeyinde kozalaklı ağaçlardan oluşan iğne yapraklı ormanlar, orta kesimde karma ormanlar, güneyde ise tropikal ormanlar yer alır. Ülke topraklarının %65'i ormanlarla kaplıdır. Doğanın korunması amacıyla çok sayıda milli parkı vardır. Japonya orman bakımından zengin olmasına rağmen ihtiyaç duyduğu ağacı dışarıdan almaktadır.

2. Beşeri ve Ekonomik Özellikler

a. Nüfus

Japon halkı homojen bir yapıya sahiptir. Devlet politikaları bu durumun oluşmasında etkili olmuştur. Japonya nüfus yönünden dünyanın kalabalık ülkeleri arasında yer alır. Km2 'ye 338 kişi düşmektedir. Japonya'da sanayinin gelişmesine bağlı olarak hızlı bir şehirleşme görülmektedir. Nüfusun yaklaşık %79'u şehirlerde yaşamaktadır. En önemli şehirleri Tokyo, Yokahama, Osaka, Nagoya, Kobe ve Sapparo'dur. Büyük şehirler deniz ulaşımına elverişli kıyılarda toplanmıştır. Japonya'nın nüfus politikalarına bağlı olarak nüfus yapısında değişiklikler olmuştur. Dünya'da ortalama yaşam süresinin en fazla olduğu ülkelerden biridir. Günümüzde Japonya'daki ortalama ömür kadınlarda 84, erkeklerde ise 77'dir.

b. Tarım

Japonya'nın büyük bir bölümü dağlarla kaplı olduğundan tarım alanı azdır. Ülke topraklarının ancak %13'ünde tarım yapılabilmektedir. Modern yöntemler kullanılarak tarım yapılmaktadır. Ülke nüfusunun fazla olmasından dolayı ülkenin meyve ve sebze ihtiyacının ancak yarısı üretilir. Yani Japonya tarımda dışa bağımlı bir ülkedir. Japonya'da bazı tarım ürünleri topraksız, su içinde (hidrofonik yöntem) üretilmektedir. Toprakların büyük bir kısmında pirinç üretimi yapılır. Bunun yanında buğday, arpa, çay, şeker pancarı, şeker kamışı, sebze ve meyve de yetiştirilir. Ülkede hayvancılık gelişmiştir, ancak yeterli olmadığı için hayvansal ürün ihtiyacı ithalatla karşılanır.

Okyanusa kıyısı olması ve çevresindeki denizlerin balık bakımından zengin olması balıkçılığı önemli bir duruma getirmiştir. Ülke, ileri teknoloji ile donatılmış bir balık avlama filosuna sahiptir. Avlanan balık miktarı açısından dünyada ön sıralarda yer alır, fakat tüketim fazla olduğu için dışarıdan balık ithal edilir.

c.     Sanayi

İkinci Dünya Savaşı sonunda ağır kayıplar veren Japonya ekonomik bakımdan da büyük bir darbe almıştır. Fakat 40 yıl içinde tüm kayıplarını telafi etmiş, güçlü bir ekonomik yapı kurarak dünyada önemli bir yere gelmiştir. Japonya günümüzde dünyada ekonomik yönden ikinci, milli gelir yönünden dördüncüdür. Japonya yeraltı kaynakları ve hammadde bakımından zengin değildir. Kömür, petrol, doğalgaz ve demir cevherinin %90'dan fazlasını ithal etmektedir. İthalat giderlerinin üçte birini petrol oluşturur. Petrol ve petrol ürünlerinin tamamına yakınını Endonezya ve Suudi Arasibtan'dan ithal eder.

Ülkede bulunan en önemli madenler; kömür, bakır, civa, nikel, tungsten, gümüş, altın ve kükürttür. Nüfusun üçte biri imalat sanayinde çalışmaktadır. Japonya, demir-çelik üretiminde dünyada ikinci, elektrik, elektronik, optik alet ve makine üretiminde ise birinci sıradadır. Tekstil sanayinde ise ucuz işçilikle üretim yapan Çin, Hindistan, Güneydoğu Asya ülkeleri ile rekabet edemediği için fazla gelişme olmamıştır. Japonya'da sanayi tesisleri, kıyı kesimdeki şehirlerde toplanmıştır. Bunun sebebi dışarıdan gelen hammadde ile üretilen malların ulaşımının kolay olmasıdır.

Japonya ticaret fazlası olan bir ülkedir. ABD ve Almanya'dan sonra dünyanın üçüncü büyük ticaret ülkesidir. En fazla ihracat yaptığı ülkeler ABD (toplam ihracatın üçte biri), Almanya, Güney Kore, Hong Kong, Birleşik Krallık ve Çin'dir. İthalatını ise ABD, Güney Kore, Avustralya, Çin ve Endonezya'dan yapmaktadır.

Japonya ile ülkemiz arasındaki ticaret ve kültürel ilişkiler iyidir. Türk-Japon ortak yapımı sanayi tesisleri kurulmuştur.

Türkiye Japonya'ya demir-çelik, hazır giyim ürünleri, halı, domates konservesi, fındık, tütün ve bakır satar. Japonya'dan deniz taşıtları, televizyon, otomobil, dikiş makinesi, elektronik aletler, motor silindirleri gibi ürünler alır.

d.     Ulaşım

Japonya, gelişmiş bir ulaşım ağına sahiptir. Özellikle demiryolu ulaşımı önde gelir. Manyetik yastıklı raylar üzerinde çalışan ve saatteki hızı 300 km'ye ulaşan hızlı trenleri vardır. Büyük bölümü oto yollardan oluşan gelişmiş bir kara yolu ağına sahiptir. Kara yollarının toplam uzunluğu bir milyon yüz bin km'yi geçmiştir. Japonya dünya hava ulaşımında bir kavşak noktasında yer alır. Japonya bir ada devleti olduğundan ülkede çok sayıda uluslararası hava alanı bulunmaktadır.

e. Turizm

Japonyanın jeolojik yapısından dolayı kaplıcaların ve volkanik dağların fazla olması, doğal güzellikleri ve kültürel yapısı turizm açısından önemlidir. Ayrıca tapınaklar ve buda heykelleri önemli turistik değerler arasındadır. Bunların başlıcaları Kyato, Şato, Şinto tapınaklarıdır. En önemli turizm faaliyeti Hakkaido Sappora Kar festivalidir. Japonlar günümüzde dünya turizmine en çok katılan uluslardan biridir. Bunda bütçe fazlalığına sahip olan Japonya'nın dengeyi sağlamak için ülke dışına turizm seyahatlerini teşvik etmesinin etkisi vardır.