02/12/2014 0:56
Dünya var olduğundan beri, yeryüzünde sürekli olarak çeşitli fiziki şartlara bağlı olarakta, oldukça çeşitli yer şekilleri oluşmaktadır. Bu oluşum süreci, bazen yüzlerce hatta binlerce yıl sürmekte, bazen de çok kısa bir sürede gerçekleşmektedir. Oluşan yeryüzü şeklinin oluşum şekline göre bu süre farklılıklar gösterir.

Jeomorfoloji bilimi de,  yeryüzünde bulunan tüm coğrafik yeryüzü şekillerini inceler ve de bu şekilleri tanımlayarak şekillere çeşitli isimler vermektedir. Çalışma alanı itibariyle bakıldığında jeomorfoloji bilimi, jeoloji bilimiyle birçok ortak noktada birleşmektedir. Fakat coğrafya dalıyla alakalı olan bu bilim dallarının konuları birbirinden farklılık göstermektedir. Jeomorfoloji bilimi, inceleme alanı göz önüne alındığında yüzey bilimi olarak da adlandırılmaktadır. Yüzey bilimi, dünya üzerinde var olan bütün yeryüzü şekillerini inceler. Bu incelemeye karalarda ve de denizlerin en iç kısımlarında oluşan şekiller de dahildir. Bu açıdan bakıldığında yüzey biliminin inceleme alanının oldukça geniş bir alana yayıldığı söylenebilmektedir. Yeryüzündeki şekilleri inceleyen bu bilim dalı, inceleme ve araştırmalarında değişik bilim dallarından da faydalanmaktadır. Jeomorfoloji bilimi, dünyada var olan bütün yeryüzü şekillerini incelemektedir. Bu inceleme biraz daha daraltıldığında ise, yeryüzü şekillerinin hangi aşamalardan geçerek nasıl oluştuğu, yeryüzü şekillerinin sınıflara ayrılması ve dünya üzerinde hangi coğrafi alanlarda görülmesi gibi konularda yüzey bilimi araştırmalar yaparak bu durumları açıklamaktadır.

Jeomorfoloji; bazen bir bilim dalı olarak adlandırılmakta, bazen de bilim dallarının alt dallarından biri olarak sınıflandırılmaktadır. Bu durum, ülkelerin görüşlerine göre farklılıklar göstermektedir. Örnek verilecek olunursa, ABD jeomorfolojiyi jeoloji biliminin bir alt dalı olarak görürken, birçok Avrupa ülkesinde coğrafyanın bir dalı olarak görülmektedir. Bu ülkelerin içlerinde Türkiye’de bulunmaktadır. Jeomorfoloji biliminin tam olarak sınıflandırılamamasındaki neden ise, incelemiş olduğu yeryüzü şekillerine oluşum sürecinde ne gibi durumların etki ettiğidir. Bu etkiler yeryüzü şeklinin türüne göre farklılıklar gösterebilmektedir. Bu duruma gerekçe olarak ise; canlılar ve de iklimsel şartlar gösterilmektedir.

İncelemiş olduğu konu açısından bakıldığında, toprak bilimi, kartografya, jeofizik, taş bilimi, fizik ve jeoloji gibi bilim dalları, jeomorfoloji bilimiyle etkileşim halinde olan bilim dallarından bazılarıdır. Bu bilim dallarının dışında, yeryüzü şeklinin özelliklerine göre daha birçok dalı da, yüzey bilimi ile etkileşim halinde bulunmaktadır. Jeomorfoloji biliminin bazı alt dalları da bulunmaktadır. Bu alt dallar; akışkan jeomorfoloji, kıyı jeomorfolojisi, kireçtaşları jeomorfolojisi ve buzul jeomorfolojisi'dir. Bu alt dalların oluşturulmasında, dünyanın farklı bölgelerinde birbirinden oldukça farklı yeryüzü şekillerinin bulunmasıdır. Bu durum, belirli bir alanda uzmanlaşmaya da olanak tanımaktadır.

Yerkabuğu, dünya var olduğundan beri sürekli değişim içerisindedir. Fiziki şartlara ve bazı etkenlere bağlı olarak meydana gelişen yeryüzü şekilleri, kaybolabilmekte ya da yeniden oluşabilmektedir. Dünyanın oluşmasından beri var olan yeryüzü şekilleri, jeomorfoloji'nin inceleme alanını geçmiş zamanda meydana gelen yeryüzü şekillerine kadar götürebilmektedir. Yerkabuğunda sürekli olarak meydana gelen değişimler, jeomorfoloji bilimi gibi jeoloji bilimini de ilgilendirmektedir. Bu nedenle bu iki bilim dalı, sürekli olarak birbirleriyle ilişki içerisinde bulunurlar.

Kategoriler:

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Coğafya Tarih Sitesi Matematik Sorusu Türkçe Sitesi