Mazı arılarının varlıkları, bu küçük ve şirin canlıların kendilerini görmekten ziyade bitkilerde yarattıkları renkli ve kendine özgü şişlikleri görünce anlaşılır.

Yaygın Adı: Mazı Arıları

Familya: Cynipidae

Bölüm: Parasitica

Alt takım: Apocrıla

Takım: Hymenoptora

Tür Sayısı: 2 binden fazla (A. B. D. 'de 200'den fazla)

Boyutları: 2-8 mm arası

Fiziksel Özellikleri: Vücutları siyah veya koyu kahverengi, parlak ve kambur bir profil, dişilerin abdomeni iki taraftan basıktır, kanatlarında çok az sayıda damar mevcut; bazı türler kanatsız, duyargaları dişilerde 13- 14 segment, erkeklerde 14-15 segment uzunluğundadır.

Alışkanlıkları: Yetişkinler küçük, ağzı kenetli ve nadiren görülen; mazı arılarının larvaları bitkilerde hayli belirgin şekilde görülür.

Yaşam Çizgisi: Dişiler bitki dokularına yumurtlarlar. Genelde saldırılarını konak bitkinin sadece bir türüyle kısıtlarlar; bitki larvayı besleyen mazıyı oluşturarak cevap verir.

Beslenme Tarzı: Yetişkinler meyve özü veya yaprak öz suyuyla beslenirler veya hiçbir şey yemezler; larvaların çoğu bitkilerle az bir kısmı da diğer böceklerle beslenir.

Yaşam Alanı: Çöllerden, ağaç diplerine ve tepelerine kadar tüm karasal alanlarda yaygındır.

Yeryüzünde Dağılımı: Tüm dünyada, fakat çok kuru ve soğuk bölgeler hariç.

Mazi arıları incir arılarıyla birlikte vejetaryenliğin ana yaşam biçimi olduğu Parasitica bölümünün tek üyeleridir. Dişi mazı arıları tek bir türe ait veya aynı cinsteki yakın akraba başka türe ait konak bitkilere yumurtlar. Ilımlı bölgelerde en popüler konaklar meşe ağacı (0uercus) ve Fagaceae familyasının diğer üyeleridir. Dişi bitkinin, mazının gelişmesini istediği spesifik bir bölgesine yumurtlar. Kökler dahil bitkinin tüm kısımları kullanılabilir. Mazılar türe bağlı olarak bir veya daha fazla larva bulundurabilirler.

Mazıların Uyarılması

Mazı, larva yumurtadan çıktıktan sonra gelişmeye başlar. Bu da bitkinin onların salya ifrazatına karşı reaksiyonudur. Pontania gibi yaprak arılarının durumundan farklı olarak mazının yumurtalarla birlikte enjekte ettiği kimyasalların sonucu olarak gelişmesi durumudur. Bir mazının gelişmesiyle birlikte bitkiye saldıranların hareket alanı daraltılmış olur. Aynı zamanda, mazı arısı larvaları, besin kaynağını iki katına çıkaracak şekilde kendi kapalı barınma yerleriyle birlikte verilmektedir. Mazının şekli türler arasında çeşitlilik gösterir. Görünüşü, konak bitki üzerindeki konumuyla beraber bu sakinleri ayırt etmeyi kolaylaştırır. Tüm mazı arıları mazıları uyarmaz, bazıları diğerlerinin mazısında "guguk kuşu" olarak yer alır. İstilacı larva her zaman doğru işgalcileri katletmez, fakat onlar zaten açlıktan ölürler, açgözlü misafirleri besin için yapılan bu yarışmayı kazanmış olur.

Genetik Değişim

Birçok mazı arıları erkek, dişileri içeren nesillerle eşeysiz üremeyle (partenogenezis) sınırlandırılmış, döllenmemiş yumurtalar bırakan dişilerin bulunduğu aseksüel nesiller arasında değişmektedir. Diğer eşek arılarının aksine, ilerleyen seksüel nesil için sonraki erkek ve dişi kümelerini üreterek, döllenmemiş yumurtadan erkek olduğu kadar dişi yavrunun da ortaya çıkmasını sağlayabilir. Çiftleşmeden sonra dişi, harici hiçbir sonuç vermeyecek yumurtaları bırakıp, bu da döllenmemiş aseksüel yumurtalarla beraber topun tekrar yuvarlanmasını başlatır.

İki nesil de konak bitkinin farklı kısımları veya konağın farklı türleri arasında değişim gerçekleştirir. Birleşik Devletlerden Canlı meşe mazı arısı, Callirhytis quercuspomiformis, mazıların aseksüel üremesi bir tür meşenin köklerinde gerçekleşirken, seksüel üremesi farklı meşe türünde yaprak mazıları oluşturur. Avrupa'ya özgü Neuroterus quercus-baccarum'da aseksüel üreme çoğunlukla meşe yapraklarının alt yüzeyini kaplayan minik disk benzeri "pul mazıları" gelişmesine neden olur. Sonbaharda bu pullar içindeki işgalciler büyümeye devam ederken kopar ve yere düşer. Nisan ayında dişiler ortaya çıkar ve yumurtalarını genç, gelişmekte olan meşe çiçeği salkımlarına bırakarak kırmızı kuş üzümüne benzeyen demetlerce "kuş üzümü mazısı" üremesine yol açarlar.