Neandertaller ilk insanlar olarak bilinen günümüzde modern insanların iskelet yapısından kısmen farklılıklara sahip ve yaklaşık olarak 200 bin yıl öncesinde yaşayan büyük insansılar familyasına ait türlerdir.  Bilim adamları fosilleri ve kalıntıları incelerken çok büyük bir avantaj yakalamışlardır. Neandertaller kireç taşından oluşmuş mağaralarda yaşamlarını sürdürdükleri için, fosillerinin daha fazla dayanması ve günümüze daha çok kalıntı bırakması sağlanmıştır.

Neandertal ilk olarak Almanya'nın Neander vadisinde bulunmuşlardır. Alman dilinde vadi tal ve ya thal denildiği için Neandertal adını almışlardır. İlk ortaya çıkışları ile ilgili kesin bir zaman bilinmemektedir. Günümüzden önce yaklaşık olarak 200 ile 50bin yıl öncesi olarak sadece tahmin yürütülmektedir. Son Neandertallerin yaklaşık olarak 50bin yıl önce soylarının tükendiği ve Belçika, Atlantik, Orta Asya ve Ak Deniz bölgelerinde yaşadıkları izlerine rastlanılmıştır.

Neandertallerin ilk moder insanı oluşturduğu bilinmekte ve ileri zamanlarda ise modern insan ve Neandertallerin çiftleştiğine dair bulgulara rastlanılmıştır. Modern insan kuzeyde, Neandertaller ise güney batıda yaşamışlar fakat modern insanlar tarafından belli bölgelere hapsedilmiş yayılmaları engellenmistir. Neandertaller ayakta dik bir şekilde duramıyor, zeka olarak modern insandan çok zayıf olarak biliniyordu. Modern insandan daha hızlı, güçlü, uzun yüzlü, iri dişli ve iri baldırlı olmaları atalarımızın Neandertaller olmadığına dair söylentilere neden olmuştur. Zamanla ortaya çıkan ve daha da iyi inceleme fırsatları bulunan yen fosiller atalarımızın Neandertaller olduğunu, zamanla ellerin, parmakların, yüz şeklinin, dişlerin farklılık gösterdiği ve bu şekilde modern insana dönüştüklerinin kanıtı olmuştur.

Neandertaller bazı bilim adamlarına göre yüksek zekaya sahip ve ölülerini gömen, hastalarıyla ilgilenen türlerdi. Kanıt olarak 50-60 bin yıl öncesi bir flüt bulunmuş bu flüt ile ilgili yapılan araştırmalarda ise açılan nota deliklerinin çok uyumlu olduğu ve bilinçsizce açılamayacağı , ayarıca kemikten yapılan bir iğnenin bulunduğu da Neandertallerin zeka yapısının düşüklüğünü tartışılmasına yol açmıştır.