"Negatif kalorili gıdalar" kavramı bir efsanedir ve bir an önce efsane olduğunun açıklanması gerekmektedir. Bazıları kereviz gibi sebzelerin negatif kalorili olduğunu söylese de, bu durumun hiç bir gerçeklik payı yoktur.

Kilo vermek söz konusu olduğunda bize sık sık portakal, yaban mersini ve şeftali gibi meyveleri kereviz, ıspanak, marul ve salatalık gibi sebzeleri daha fazla tüketmemiz tavsiye edilir. Bu tavsiyenin nedeni bu yiyeceklerin negatif kalorili yiyecekler olarak kabul edilmesidir. Yani vücudun bu gıdaları sindirebilmek için harcadığı enerji, bu gıdaların kendisinden aldığı enerjiden daha fazla olmasıdır. Teorik olarak bu durum mümkün görülebilir; ama gerçekten mümkün olabilir mi? Bu yazımızda negatif kalorili yiyecekler hakkında efsane ve gerçekleri açıklayacağız.

Negatif Kalorili Gıda Teorisi:

Negatif kalorili yiyecekler gerçek mi? Bu konuyu tartışmadan önce, gıdalar ile ilgili kalori kavramını açıklamamız gerekir. Kalori bir enerji birimidir ve besinler alındığı zaman, insan vücudunda parçalanarak açığa çıkardığı serbest ısı enerjisi miktarını ifade eder. Şimdi, negatif kalorili gıdaların savunucuları göre vücut bu besinleri sindirmek için aldığından daha fazla enerji harcar. Basit bir deyişle, vücut besinlerin daha küçük birimlere parçalanmasını sağlayan kimyasal sindirim için daha çok çalışır. Sonuç olarak bu besinlerin tüketimiyle vücutta net bir kalori kaybı olur ve bu durum uzun vadede kilo verilmesini sağlar.

Gerçek:

Sindirim sırasında vücut tarafından kullanılan kalori (enerji) miktarı, "besinlerin termik etkisi" olarak bilinir. Negatif kalorili yiyecekler söz konusu olduğunda bu besinlerin termik etkisinin bu besinlerden sağlanan kaloriden fazla olduğuna inanılır. Bu inanış mantıken oldukça basit olsa da hiç bir bilimsel dayanağı bulunmamaktadır. Aslında sebze ve meyvelerin termal etkisinin bu gıdalarda mevcut olan toplam kalorinin sadece % 5-10 olduğunu göstermektedir. Hatta proteinli gıdaların tüketiminde bile vücut kalori alımının yaklaşık % 30 kadarını kullanmaktadır. Yani yanlış inanışın aksine, besinlerin sindiriminde harcanan kalori miktarı asla yiyecekte mevcut kalorinin % 100'ünü geçmez. Sonuç olarak besinlerin sindiriminde harcanan enerji asla onlardan alınan enerjiyi geçmez.

Efsane:

Büyük bir kereviz sapında sadece 10 kalori vardır. Bu durumda negatif kalorili gıdalar teorisinin savunucularına göre, vücut kerevizi sindirmek için bundan daha fazla kalori harcamalıdır. Ancak gerçekte, kerevizi sindirmek için harcanan kalori sadece 1 ya da 2 kaloridir. Benzer şekilde bir fincan karpuz sadece 45 kaloridir ancak karpuzun sindirimi için harcanan kalori oldukça az, yaklaşık 5-10 kalori kadardır. Benzer bir şekilde portakal yedikten sonra vücutta net bir enerji açığı oluştuğuna inanılırdı. Orta boy bir portakal 62 kalori civarında enerji sağlar; ancak sindirimi sadece 6- 12 kalori alır. Yani gerçekte, sözde negatif kalorili yiyecekleri hazmetmek için kullanılan kalorinin sunduklarından çok daha az olduğunu görebilirsiniz.

Bu besinlerin kilo vermeye yardımcı olmalarının esas sebebi, toplam kalori alımını azaltmalarıdır. Hem sindirimi yavaşlatırlar, hem de daha uzun bir süre için mideyi dolgun tuttuğu bilinen lif açısından zengindirler. Yüksek lif içeriği böylece iştahı azaltır.  Sonuç olarak, negatif kalorili besin diye bir şey yoktur; ancak bu durum meyve ve sebzelerin kilo vermeye yardımcı olmadığı anlamına gelmez. Bu besinlerin düşük kalorili oldukları konusunda şüpheye yer yoktur. Bu nedenle bu besinleri her zaman beslenmenize dahil edebilirsiniz.