Plan, belli bir amaca yönelik oluşturulan yol ve yöntem bütünlüğüdür. Buna bağlı olarak planlama da, belli bir işle ilgili karar merci olan yöneticinin, hem çalıştığı kurum adına, hem de diğer etmenler adına, geleceğe daha net bakabilmesi ve önüne çıkacak seçenekleri önceden görerek karar verebilmesi süreci şeklinde tanımlanabilir.
Planlamayı farklı şekillerde tanımlamak da mümkündür. Şu an sahip olunan veriler ve orta ya da uzun vadede karşılaşılacak olan süreçlerin sağlıklı değerlendirilmesi şeklinde, geniş bir perspektifle açıklanabilen planlama, hangi işin nerede, nasıl, ne zaman ve kim tarafından icra edileceğini tasarlama olarak da tanımlanmaktadır. Yönetim sürecinin en önemli fonksiyonu, henüz ilk başında yer alan planlama adımıdır. Geriye kalan tüm yönetim ve üretim fonksiyonlarının başarıya ulaşması, ticari ya da kalite anlamındaki sağlıklı adımlar, üretimde verimlilik, endüstriyel sıçrama gibi birçok unsur, iyi bir planlama sonrası hayat geçmektedir. Planlamanın düzgün yapılmadığı, bu adıma gerekli önemin gösterilmediği hiçbir işletmede, stratejik kararlar doğru verilemez. Geleceğe dair tasarlanacak olan projeler, kısa ya da uzun vadede hayata geçirilmek istenen hedefler, planlama sürecinin adam akıllı işlemesi ile mümkündür. Zaten, planlaması iyi olmayan her türlü işletme, etkisiz bir yönetim mekanizmasına dönüşecektir.
"Plan" olarak adlandırılan kavram, genellikle 3 farklı başlık altında incelenir. Kısa, orta ve uzun vadeli planlar olarak dallanan bu kavram, yine genel olarak çeşitli süre zarfları içinde değerlendirilmektedir. Kısa vadeli plan, 1 yılı aşmayan hedeflerin içinde yer alırken, orta vadeli planlar 5 – 10 yıl civarı, uzun vadeli planlar ise 10 yılın üzerinde gerçeklemesi beklenen planlar olarak anlatılmaktadır. Sürekli olarak üretim yapmak zorunda olan, müşteri talebi ile ilerleyen ancak sürpriz gelişmelere de ayak uydurmak durumunda kalan işletmelerde, planlama fonksiyonu kritik önem arz etmektedir. Üretim ve yönetim aşamalarında, bilhassa tedarik süreçlerinde karşılaşılabilecek her türlü olumsuz durumu isabetli olarak tahmin ederek geleceğe yönelik önlem almak, ardından da gelişen her şarta göre atılması gereken adımları işletmeye attırmak, planlama bölümünün görevidir. Planlama işlerini yapacak olan çalışanlar da zeki, pratik zekalı ve soğukkanlı olmak zorundadırlar.
Genellikle üretim firmalarının, en çok önem verilen departmanların başında gelen planlama bölümü, kullanılacak hammaddenin tedarik zamanından, işletmede geçireceği zamana ve üretim adımlarına kadar her detayı hesaplamak zorundadır. Eğer sipariş, söylenen zaman diliminde müşteriye teslim edilemezse, bu başarısızlıktaki ilk faktör, planlama eksikliği ya da yanlışlığı şeklinde tespit edilecektir. Sipariş teslimi para, para da işletmenin her şeyi olduğu için, planlama departmanı, firmalarda çok kritik kararlar almak durumundadırlar.
Gelişmiş ülkelere ve şirketlere bakıldığında, harika ve kusursuz planlamaların yıllar öncesinden yapılarak, muazzam şekilde de uygulandığı görülecektir. Stratejik planların da bu sürecin bir parçası olduğu unutulmadan, değerlendirmeler bu bilgiler ışığında yapılmalıdır.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.