Elektrik Ölçü ve Test Aletleri:

Her türlü elektrik aleti ve motoru belli bir voltajda ve güçte çalışacak şekilde imal edilmişlerdir. Buna göre her elektrik cihazının bir akım çekme kapasitesi vardır.

Bir örnek olarak 110 V. 500 W değerindeki bir elektrik ampulünü ele alalım bu ampulü 220V'luk bir voltaj kaynağına bağlayacak olursak ampul patlayacaktır. Başka bir örnek olarak yanık bir elektrik ocağını veya fırınını verebiliriz. Bu ocağa veya fırına yeni rezistans telleri takarken bu tellerin rezistans değerini ölçmemiz gerekir. Ölçmeden uygun olmayan rezistans teli takarsak ya rezistanslar yeteri kadar sıcaklık vermezler yada aşırı derece de ısınarak patlarlar.

Uzun süre kullanılmayan bir elektrik motorunda veya cihazında arz kaçağı olup olmadığını megerle ölçerek kontrol etmeliyiz. Şayet ölçme yapmamışsak ve arz kaçağı da varsa motoru veya cihazı çalıştırdığımız zaman cihazda hasar meydana gelebileceği gibi personelinde çarpılmasına sebep olabilecektir.

İşte bu şekilde hataların ve kazaların olmaması için voltaj değerini, akım değerini ve frekans değerlerini bilmemiz gerekir. Bunun içinde elektrik ölçü aletlerini kullanmasını ve okumasını bilmemiz gerekir.

a. Ampermetre:

Devredeki elektrik akımını ölçer ve devreye seri olarak bağlanır. Yüksel akım ölçülecek DC devrelerde ampermetre şöntü dediğimiz eleman kullanılır. Bu devrede akımı biz miliamper olarak ölçeriz. Ampermetre şöntü devreye seri ölçü aleti şönte paralel bağlanır.

AC devrelerde akım ampermetreyle ölçülür. Ölçüm yapılırken metreyi AC akım pozisyonuna almamız gerekir. Yine bu devrelerde yüksek akım ölçüleceği zaman akım trafosu kullanılarak ölçülebilir.

b. Voltmetre:

Devrenin voltajını ölçer ve iç direnci çok yüksek olduğu için devreye paralel olarak bağlanır.

c. Volttester:

Prizlerde, dağıtım yerlerinde ve benzeri yerlerde voltaj olup olmadığını anlamak için kullanılır. İki ucu vardır, uçlarının birinde küçük lamba vardır. Voltajın iki ucu devreye bağlanır. Eğer lamba yanarsa voltaj var demektir. Yanmaz ise yoktur.

d. Ohmmetre:

Herhangi bir ohmmetreyi üç maksatla kullanabiliriz.

Bir devrenin veya devre elemanlarının direncini ölçmek için.

Herhangi bir devrede veya kabloda arıza kaçak olup olmadığını anlamak için.

Herhangi bir devrede veya kabloda açık devre olup olmadığını anlamak için.

Dikkat: Ohmmetreyle ölçme yaparken ölçme yaptığımız devrede kesinlikle cereyan olmamasına dikkat ediniz.

e. Meger:

Her türlü elektrik devresinin veya makinesinin izolasyon direncini ve tecridiyetini hassas olarak ölçmek için kullanılan bir ölçü aletidir. Megerin içinde bir DC jeneratör bulunmaktadır. Meger kolunu çevirdiğimiz zaman bu jeneratör bir voltaj üretir. Megerin göstergesi taksimatlandırılmıştır. Ancak MEGAOHM değerleri daha belirgindir. Megerin kullanılması ve dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır.

Ölçme yapılacak devrede voltaj bulunmadığına emin olun.

Megerin sıfır ayar kontrolünü yapın.

Megerin kolunu çevirirken kamçılarına kesinlikle dokunmayın.

Megerin GROUND (arz) yazan ucunu şaseye düzgün bir şekilde bağlayın diğer ucunu elektrik devresinin uçlarından birine bağlayınız.

Megerin kolunu sabit hızla çevirirken kadranda tecridiyet miktarını okuyun.

f. Frekansmetre:

Frekansmetreler AC jeneratörlerin kumanda tablosu üzerinde bulunur. Alternatif akımın bir saniyedeki saykıl sayısını gösterir.

g. Wattmetre:

Elektrik devresinden çekilen toplam gücü gösterir. Güç birimi watt'tır. Ana dağıtım tablosu üzerinde bulunur.

h. Multimetre:

Direnç akım ve voltaj değerlerini ölçebilen tek bir ölçü aletidir. Avometre ismi de verilir.

i. Makas Ampermetre:

Makas ampermetre ile AC devrelerde devreyi veya kabloyu açmadan akım değerini net ölçebilirsiniz.