Otizm spektrum bozukluklarından biri de, asperger sendromudur. Bu bozukluk; gelişimde gecikmeler, iletişim sorunları ve sosyalleşmede yetersizlik ile karakterizedir. Asperger sendromu, diğer otizm spektrum bozukluklarından dil ve bilişsel gelişimi etkilememesiyle ayrılır. Avusturyalı çocuk doktoru Hans Asperger, çocuklarda bu sendromu çalışan ve tanımlayan ilk kişi oldu. Bu çocukların empati yeteneklerinin sınırlı olduğunu, sözsüz iletişimde zorlandıklarını ve kendi yaşıtlarına göre daha sakar olduklarını gözlemledi. Asperger sendromu belirtileri diğer otizm spektrum bozukluklarının aksine genellikle kendini daha büyük çocuklarda hatta erişkinlerde gösterir.

Asperger sendromu sosyal beceriksizlik ve iletişim sorunlarına neden olan bir gelişim bozukluğudur. Bu sosyal beceriler, iletişim becerileri ve hayal gücü gelişiminde gecikmeyi içeren yaygın gelişimsel bir bozukluktur. Asperger sendromu olanların zekaları ve dil gelişimleri normaldir. Bazı çocuklarda hafif semptomlara yol açarken, bazılarının yaşamlarını ciddi şekilde etkileyebilen semptomlara yol açabilir. Çocuklarda Asperger sendromunun bir çok farklı çeşidi vardır. Böylece Asperger sendromlu iki kişide çok farklı semptomlar olabilir.

Çocuklarda Asperger sendromu;

Asperger sendromu genellikle geç tanı alır çoğu çocukta asperger tanısı 3 yaşından sonra konmuştur. Asperger sendromu birçok durumda 5 ila 9 yaş arasında teşhis edilir. Asperger sendromu semptomları genellikle

çocukları kendileriyle iletişim kurmayan aileler tarafından tespit edilir. Sosyal etkileşimleri ve davranışları diğer çocuklardan farklıdır. Çocuk okula gitmeye başladığında problemler daha büyük bir sorun olmaya başlar. Bunun nedeni

sınırlı iletişim becerileri olduğundan diğer çocuklarla problem yaşamalarıdır. Bir çok ebeveyn çocuklarını davranış sorunlarının değerlendirilmesi için doktora götürür. Çocuklarda Asperger sendromu semptomları şunlardır:

-Yüz ifadeleri, vücut hareketleri, göz teması gibi sözsüz iletişim ve jestler ile ilgili sorunlar

-Arkadaşları ve kardeşleri ile ilişkilerinde başarısızlık

-Bu çocuklar tek başına oynamak eğilimindedir ve grup etkinliklerinde yer almaz.

-Empati eksikliği gösterirler ve duyguları karşılıklı anlama eğiliminde değildirler. Örneğin başka bir çocuk ağladığında onu teselli edemez ve neden ağladığını anlayamaz.

-Başkalarına yanıt vermezler.

-Konuştuklarında resmi bir dil kullanırlar, argo kullanmazlar ve ses tonları duygudan yoksundur.

-Konuşmalarında vurgu, aksan ve tonlama yoktur.

-Alay, mizah veya gerçek anlamının dışında başka bir şeyi kasteden konuşmaları anlayamazlar.

-Bazı çocuklarda dilde gerileme görülebilir. Örneğin yeni bir sözcük veya cümle öğrendiğinde onu unutabilir veya tekrar kullanamaz.

Bunlar Asperger sendromlu çocuklardaki iletişim ve psikolojik sorunlarından bazılarıdır. Bu çocuklar Asperger sendromunun bazı davranışsal ve fiziksel özelliklerini de gösterirler. Unutmayın, tüm Asperger sendromlu çocuklar aynı belirtileri göstermezler. Bazıları buradaki tüm semptomları gösterirken bazılarında semptomlar çok hafiftir.

Asperger sendromunda görülen bazı davranışlar şunlardır;

-Tekrarlayan ve sınırlı davranışlar

-Bazı objelere veya görevlere obsesyon derecesinde ilgilidirler.

-Bu çocuklar rutin davranışlarını bir ritüel haline getirirler ve değiştirmek için esneklik göstermezler.

-Koordine olmayan motor hareketleri nedeniyle sakar görünürler.

-Işık, ses, koku, tad ve dokunmaya son derece duyarlıdırlar.

-Öfke nöbetleri bu çocuklarda ortak gözlenir.

Bu çocuklar bazı objelerle oynamaya sabitlenmişlerdir. (Arabalar, pul koleksiyonu gibi)

Yetişkinlerde Asperger sendromu:

Yetişkinliğe ulaşana kadar Asperger sendromu tanısı almamış pek çok kişi vardır. Bu kişiler çoğu zaman göz teması kurmadıklarından garip oldukları düşünülür. Belli bir konu veya aktiviteye saplantılı, ilişkilerini sürdürmede sorunlar yaşayan buna rağmen oldukça yetenekli ve zekidirler. Yetişkinlerdeki Asperger sendromu onların günlük yaşamlarını etkiler, alışverişe gitmek gibi basit görevlerde bile bazen sorun yaşayabilirler. Bu durumlar nedeniyle kişi tıbbi veya psikolojik yardım için başvurur. Erişkinlerdeki Asperger sendromu belirtileri şunlardır;

-Epilepsi nöbetlerinden şikayetçidirler.

-Anksiyete, depresyon, ruh hali, sinirlilik gibi duygusal bozukluklar

-Yemek rituelinin bozulması nedeniyle yemek yememe, anoreksiya gibi sorunlar

-Sosyal ilişkiler kuramama, cinsel problemler

Tanı: Asperger sendromu tanısı koyabilmek için hazırlanmış özel bir Asperger sendromu testi yoktur. Ancak, bu durumun tanısında yardımcı bazı tarama araçları vardır. Bu tanı araçları ebeveynler ve öğretmenler tarafından cevaplanması gereken Asperger kontrol listesini içerir. Bu testlerin ışığında hastalığın şiddeti de tespit edilebilir.

Tedavi: Asperger sendromunun kesin bir tedavisi yoktur. Ancak çocukların mümkün olduğu kadar normal bir yaşam sürebilmeleri için pek çok terapiler vardır. Bu terapiler; iletişim ve sosyal beceriler, bilişsel davranış terapisi, depresyon, anksiyete, hiperaktivite gibi Asperger sendromu belirtilerinin düzeltilmesine yardımcı olur.

Asperger sendromu olan pek çok ünlü vardır. Görelilik teorisiyle uğraşan Albert Einstein, 9 yaşına kadar akıcı konuşamıyordu. Dil gecikmeleri Asperger sendromlu çocuklarda çok yaygındır. Garip davranışlar gösterdiği ve sosyal uyumsuz olduğu için okuldan atıldı. Ancak durumuyla mücadele etti ve bazı devrimsel işler yaparak "Nobel Fizik Ödülüne" layık görüldü.

Dünyanın en zengin iş adamlarından biri , bir hayırsever, Microsoft'un kurucusu ve birkaç kitabın da yazarı olan Bill Gates'in uzun zamandır Asperger sendromu olduğundan şüphelenilmiştir. Onun başarısız akran ilişkileri, tek fikirli takipçiliği, giyinme veya moda genel eksikliği onun Asperger sendromlu olduğunu düşündüren bulgulardır. Benjamin Franklin, Isaac Newton, Woody Allen, Michelangelo gibi bir çok ünlü ismin Asperger sendromu olduğu düşünülmektedir. Asperger sendromu bir çok dizi ve filme de konu olmuştur.