Halk arasında "Çipura" ya da "çupra" olarak bilinen, Sparidae familyasına mensup sparus aurata, genellikle Akdeniz’de yaşayan bir balık türüdür.
İklimsel yapısından dolayı, neredeyse tüm Akdeniz’de kendisine rastlanılabilen bu balık türü, aynı zamanda doğu ve güneydoğu Akdeniz açıklarında, İngiltere kıyılarında, Kanarya Adaları'nda, Verde Burnu’nda ve çok az olmak kaydıyla da Karadeniz kıyılarında yaşamaktadır. Çipura, daha çok tropikal, yarı tropikal ve ılıman kuşaklarda yer alan denizlerde yaşamayı tercih etmektedir. Aynı zamanda da, deniz fenogramlarının bulunduğu kumlu - çamurlu ve sadece çamurlu ortamlarda da hayatlarını idame ettirebilirler. Çipura, yaşadığı iklim ve şartlara göre, zaman zaman akarsuların başlangıcındaki ağızlara da girmektedir.
Çipura, Türkiye’de en çok güney bölgesindeki sahillerde ve Ege kıyılarında sıklıkla yaşamaktadır. Büyüklüklerine göre isimlendirilen çipuralarda, aile bireyleri şu şekilde sınıflandırılabilir;
* 30 - 50 gram arasında olanlar - ince lidaki
* 100 gram olanlar - lidaki
* 100 - 180 gram arasında olanlar - kaba lidaki
* 200 gram ve üzerinde ağırlığa sahip olanlar - çipura
Beslenme özellikleri adına yapılan çalışmalarda, 0 - 3 yaş arasındaki çipuraların midelerinin içi incelenmiştir. Bu çalışmaya göre, çipuraların karnivor bir form özelliğinde olduğu ve bilhassa ergin çipuraların Crustacea ve Mollusca familyasına mensup olan canlı türleri ile beslendiği saptanmıştır.
Fizyolojik incelemeler sonucunda ise, çipuraların sırt yüksekliğinin biraz fazla olduğu, lateralden yassılaşmış simetrik bir sırt ve gövde yapısının görüldüğü ortaya konmuştur. Baş bölgesinin iri olduğu gözlenen çipura'nın, burnu küt bir yapıda ve ağzı da terminal konumlu şekilde düz durumdadır. Diş yapısı ise, alt çenede ön bölgede 4 adet kanin, arka bölgede 4 sıra molar; üst çenede ön bölgede 4 adet kanin, arka bölgede ise 3 sıra molar şeklinde yerleşim göstermektedir. Çipuranın üst dudak kısmı, alt dudak kısmına nispeten daha kalın durumdadır. Bu bölüm, gözün başladığı yerin hemen paralelinde son bulur. Çipuraların gözleri ise, orta derece bir seviyede gelişmiştir. Göz çukurunun önünde bulunan mesafe, gözün çapından en az iki kat daha uzun durumdadır. Çipuranın gözleri arasında, V harfine benzer şekilde bir bant bulunmaktadır. Çenesi çok kuvvetli olan çipura, küçük kabuklu canlıları, bazı balıkları ve beslendiği diğer hayvanları kolaylıkla yiyebilen, etçil bir balıktır. Hava sıcaklığının arttığı yaz aylarında sığ sularda, sıcaklığın düştüğü kış aylarında da 30 –-40 metreye varan derin sularda yaşayan çipuralar, iki yaşını doldurduklarında daha derin sularda yaşamak istemektedirler. Çipuraların üreme dönemi, Ekim ve Aralık ayları arasında gerçekleşmektedir ve bu dönemde 100 ile 150. 000 adet arasında yumurta bırakmaktadırlar.
Çipuraların etindeki kılçık sayısı azdır. Aynı zamanda biraz sert, beyaz ve oldukça da lezzetlidir. Yemek konusunda, ızgarada pişirilen çipuralar daha çok tercih edilmektedir. Bunun yanı sıra, kültür balığı diye adlandırılan çiftlik üretimleri konusunda da oldukça uyumlu bir balıktır. Üretim çiftlikleri bakımından Çipura balığı daha çok Türkiye'de, İsrail'de, Yunanistan'da ve İspanya'da başarılı olarak üretilmektedir. Bilinçsiz avlanmalar nedeniyle, yıllar içinde denizlerdeki sayıları oldukça azalan çipuralar, bu nedenle balık çiftliklerinde yetiştirilmeye başlanmıştır. Ancak, balık çiftliklerinde yetiştirilen balıkların büyüklükleri nispeten daha iri olsa da, lezzet konusunda deniz balıkları kadar iyi değillerdir.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.