Okula Hazırlık

Öğrenme için hazırlık; çocuğun herhangi bir duygusal zorlukla karşılaşmadan kolayca ve yeterli bir biçimde öğrenebilmesidir. O zamana kadar bazı bilgi ve becerilerin kazanılmasında zorlanan çocuğun bunu artık kolayca yerine getirebilmesidir. Okula hazırlık, çocuğun okumaya başlaması için gereken bilgi ve becerileri elde etmesidir.

Okulun Çocuğun Yaşamındaki Yeri ve Önemi

Okul, insanları hayata hazırlayan bir kurum olup, bu kurumda elde edilen bilgiler, daha sonraki eğitim yaşamlarındaki başarılarını da etkiler. Bu kurumda çocuğun öğretmen ve akranlarıyla kurduğu olumlu veya olumsuz ilişkiler daha sonra katılacağı öğrenme basamaklarındaki davranışlarına yansır.

Okula eğitim görmek amacıyla giden çocuk, bu sayede evden ilk kez ayrılır ve günün büyük bir bölümünü yeni arkadaşları ve yetişkinlerle geçirerek hayata hazırlanır.  Okul eğitim ve öğretim sürecinde iki temel görevi yerine getirmekle yükümlüdür. Bunlar, uyum ve bilgilenmedir. Okulun sosyal çevre olarak toplumsallaştırma işlevinin yanında, çocuğun sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklere uyumu, okulun bilgilendirme işlevine oranla daha önemlidir.

Okul Fobisi

Okula yeni başlayacak çocukların bir kısmı yeni bir ortama alışma, anne ve babadan ayrılmak zorunda kalmak gibi sebeplerden dolayı okula gitmek istemeyebilir. Bu, çocuklar açısından normal bir davranıştır. Çocuk, okula gitmeye başladıktan bir hafta, on gün sonra okula, arkadaşlarına ve öğretmenlerine alışmaya başlar. Bunun sonucunda da okula severek ve isteyerek gitmeye başlar. Çocuk, okula alışana kadar sınıfta veya okul bahçesinde anneleriyle beraber olabilir.

Okul fobisi veya korkusu durumunda çocuk okuldan korkar. Okul saati geldikçe endişelenir, telaşlanır, okula gitmemek için çeşitli bahaneler üretebilir, ağlayabilir. Bunun yanı sıra mide bulantısı, karın ağrısı gibi sağlık şikâyetleri de görülebilir. Eğer çocuk, ileri sürdüğü bahane sonucunda okula gitmezse bu sağlık şikâyetleri de kendiliğinden kaybolur.

Okul fobisi özellikle anneye bağımlı yetişmiş, okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim almamış, ölüm, hastalık, kaza gibi nedenlerden dolayı evde uzun süre zaman geçirmiş çocuklarda daha çok rastlanan bir durumdur. Aile ve öğretmen iş birliği ile, gerekirse bir uzman ile de okul fobisi önlenebilir.

Çocuğu Okula Hazırlamaya Yönelik Etkinlikler

Okula başlayacak olmak, çocuğun zihinsel, bedensel, sosyal ve duygusal açıdan hazır olmasını gerektirir. Normal şartlarda 72 ayını doldurmuş çocukların bu hazır bulunuşluk düzeyine ulaşmış olması gerekir. Çocuk, doğal gelişim sürecinde sürekli bir değişim geçirmektedir. Bu süre zarfında çocuğun gelişim alanlarında öncelikle ailesi, sonra eğitim kurumlarında aldığı eğitimle desteklenmesi hazır bulunuşluk düzeyini olumlu yönde etkiler.

Okula Başlayacak Olan Çocukların Sahip Olması Gereken Yeterlilikler

1. Kalem kullanarak çeşitli çizimler, şekiller yapabilmek

2. Sırada dik ve belli bir mesafede oturabilmek.

3. Kendi kendine giyinmek.

4. Tuvalet kontrolünü yapabilmek.

5. Sosyal iletişim kurallarını bilmek ve bu kuralları uygulamak.

6. Temizliğini yapabilmek.

7. Teneffüslerde kendini korumak ve dengeli hareket etmek.

8. Sorumluluk taşıyabilmek.

9. Anne ve evden ayrılabilmek.

10. Anneden ayrılmak zorunda olduğu için üzüntü duymamak.

11. Öğretmeni ile iyi iletişim kurabilmek.

12. Öğretmeninin verdiği görevleri yerine getirebilmek.

13. Arkadaşlarıyla iyi geçinmek.

14. Toplumda kendini iyi ifade edebilmek.

15. Ana ve ara renkleri, 10'a kadar olan sayıları, temel geometrik şekilleri bilmek ve ifade etmek.

Çocuğu Okula Hazırlamaya Yönelik Etkinlikler

Okula başlayacak olan çocuklara bu yeterlilikleri kazandırabilmek için yapılacak etkinlikleri gelişim alanlarına göre şöyle gruplandırabiliriz:

Duygusal Alanla İlgili Etkinlikler

1. Kendine güven, özgüven, özdenetim sağlamaya yönelik becerileri geliştirecek etkinlikler

2. Kendini tanımak, sevmek, olumlu düşünmek ve pozitif olmak

3. Kendi duygularını tanıma ve ifade etmeye yönelik becerileri geliştirecek etkinlikler

4. Başkalarının duygularını anlama, empati kurma becerilerini geliştirecek etkinlikler

5. Duygusal tepkilerini kontrol etme becerilerini geliştirme amaçlı etkinlikler

Öz Bakım Becerileri İle İlgili Etkinlikler

1. Tek başına kendi işini yardım almadan yapma becerisi kazandırmak amaçlı etkinlikler

2. Tuvalet, el-yüz temizliğini kendi başına yapma becerisi kazandırmaya yönelik etkinlikler

3. Giysilerini yardımsız giyebilme becerisi kazandırmak amaçlı etkinlikler

4. Eşyalarını toplama becerisi kazandırmaya yönelik etkinlikler

5. Kendi sorumluluğunu üstlenme becerisi kazandırmaya yönelik etkinlikler

Sosyal Alanla İlgili Etkinlikler

1. Başka bireylerle sağlıklı iletişim kurmaya yönelik etkinlikler

2. Toplumsal kurallara uymaya yönelik etkinlikler

3. Yeni bir gruba uyma ile ilgili etkinlikler

4. Paylaşma, yardımlaşma, iş birliği yapma etkinlikleri

5. Sorumluluk alma, aldığı sorumlulukları yerine getirme ile ilgili etkinlikler

6. Sırasını beklemek, izin almak vb.

Psiko-motor Alan İle İlgili Etkinlikler

Büyük kas motor gelişimini destekleyici etkinlikler

1. Dengeli yürümek, koşmak

2. Farklı hareketler yaparken beden dengesini korumak

Koordineli hareket etme becerilerini geliştirici etkinlikler

1. Engellerle karşılaştığında seri ve hızlı hareket edebilmek

2. Vücut organları arasında dengeyi sağlamak

El-göz koordinasyonu ve ince motor becerilerle ilgili etkinlikler

1. Nesneleri manupüle etmek (Bir kaptan diğerine aktarma, makas tutma)

2. Kalemi düzgün tutmak

3. Çizgileri birleştirmek

4. Çizgileri kopya etmek

5. Kesme, katlama gibi etkinlikler

Bilişsel ve dil alanı ile ilgili etkinlikler

1. Algı, dikkat, bellek ve hafıza, yaratıcılık, akıl yürütme, problem çözme becerilerini geliştirecek etkinlikler

2. Matematik becerilerini geliştirecek etkinlikler

3. Nesneleri saymak, rakamları tanımak

4. Basit düzeyde toplama ve çıkarma işlemleri yapmak

5. Renk, şekil gibi kavramları öğrenmek

6. Gruplandırma, sınıflandırma, sıralama yapmak

7. Neden sonuç ilişkisi kurabilmek

8. Yorum yapmak

Bilimsel düşünme becerilerini geliştirecek etkinlikler

1. Problemi tanımlamak

2. Hipotezler kurmak

3. Gözlem, deney, uygulama yapmak, hipotezleri sınamak

4. Elde edilen verileri yorumlamak

5. Sonuçlar oluşturmak

6. Analiz-sentez yapabilmek

Dil gelişimini destekleyici etkinlikler

1. Kelime dağarcını zenginleştirmek

2. Türkçeyi doğru ve güzel kullanmak

3. Kelimeleri doğru telaffuz etmek

4. Sesinin tonunu ve hızını iyi ayarlamak

5. Aynı sesle başlayan, biten kelimeleri üretmek

6. Anlatma ve ifade etme becerilerini geliştirmek