Ekran yakalama terimi mecazi olarak kullanılmakta olan ve herhangi bir bilgisayarın ekranını kayıt altına almak gibi basit bir işlevi yerine getiren programlara denir. Ekran yakalama özel olarak yazılmış yazılımlar sayesinde gerçekleştirilen bir işlemdir.

Bu yazılımların özellikleri birbirinden farklılıklar gösterebilmekle birlikte genel olarak işlevleri o an bilgisayar ekranında gerçekleşmekte olan her türlü işlemi kaydetmektir ve bu kayıt esnasında herhangi bir sınırlama da söz konusu değildir. Yani siz o an bilgisayara bakıp da ne görüyorsanız ekran yakalama yazılımı da bunları kayıt altına almaktadır. Ayrıca kayıt ile ilgili herhangi bir sınırlama yapmak istersek bunu yapabilme imkanımız da bulunmaktadır. Buna binaen Ekran Yakalama işlemi sadece bir bilgisayar ekranını görüntülemek kadar basit gibi görünüyor olsa da bu faydalı yazılım sayesinde daha birçok kolaylık ve avantaj da sağlanmaktadır.

Ekran yakalama işleminin şüphesiz ki sağladığı en büyük avantaj, kayıt için herhangi bir ek donanıma (kamera, cep telefonu gibi) sahip olunması gerekliliğini ortadan kaldırıyor olması. Herhangi bir zamanda kayıt işlemini gerçekleştirebilmek için kamera ve telefon gibi donanımlar mevcut olamayabilir veya donanımla ile ilgili de bir sorun çıkmış olabilir. İşte bu gibi durumlarda Ekran yakalama yazılımları imdada yetişmekte ve gerçek bir kayıt donanımının yapabileceği her şeyi donanımsız olarak yapabilme lüksünü elimizin altına getirmektedir. Bundan dolayı ekran yakalama yazılımları için 'Sanal Kamera' benzetmesini de yapabiliriz. Sanal Kamera bizi kayıt işlemini gerçekleştirmek için kamera benzeri bir donanımı satın almaktan kurtardığı gibi; pil ömrü ve kapasite gibi sorunların da ortadan kaldırılmasını sağlamakta. Sanal Kamera nihayetinde bir yazılım olduğu için pil ihtiyacını doğal olarak bilgisayar sisteminizden karşılamakta. Bu da eğer harici bir UPS cihazınızda varsa neredeyse sınırsız bir kayıt imkanı sağlayacağınız anlamına geliyor. Sanal kameranın sağladığı diğer bir avantaj ise bellek kapasitesi. Ekran yakalama programları bilgisayar sisteminizde bulunan Hard disklere kayıt yaptığı için harici bir bellek kartını alma zorunluluğunu da ortadan kaldırmaktadır. Hard disk kapasitenizin elverdiği ölçüde -ki ortalama olarak 200 Gb dolaylarında olmaktalar- saatler süren kayıt işlemlerini bile rahatlıkla gerçekleştirebilirsiniz. Donanım masrafı, pil ömrü ve kapasite gibi pekçok sorunun oluşmasını engelleyen Sanal Kamera, her bilgisayar sisteminde bulunması gereken ve oldukça işlevli bir programdır.

Ekran yakalama işlemi -Sanal Kamera- birçok farklı iş için de kullanılabilen çok yönlü bir yapıya sahiptir. Sadece basit bir kayıt işleminden öteye çok farklı şekillerde ve her işe uygun olarak kullanılabilir. Örnek vermek gerekirse eğer; ekran yakalama yazılımı sayesinde izlediğiniz herhangi bir videoyu çok kolay bir şekilde kaydedebilirsiniz. Bu da sizi 'hangi video indirme yazılımını seçmeliyim' gibi tereddütlerden kurtaracaktır. Ayrıca video indirme desteği bulunmayan herhangi bir web adresinden bile video kaydedebilirsiniz. Önceden de belirttiğimiz gibi, Sanal Kamera yazılımlarının herhangi bir sınırı olmamakla beraber, gözlerinizin görebildiği her şeyi Sanal Kamera yazılımı kayıt altına almakta zorlanmayacaktır. Elbette ki Sanal Kameranın sınırları sadece video kaydetmekle sınırlı değil. Kullanıcının isteklerine bağlı olmakla birlikte Sanal Kamera yazılımlarını kullanma şekilleri birbirinden oldukça farklılık gösterebilir. Örneğin, Sanal Kamera programları internet üzerinden videolu ders veren kişiler tarafından oldukça yoğun bir şekilde kullanılmakta. Bu derslerin içerikleri farklı olabilmekle beraber çoğunlukla internet ve bilgisayar bileşenleri hakkında verilen dersler olmaktadır.

Sanal Kamera programları sayesinde ders veren kişi/kişiler bir donanıma sahip olma zorunluluğundan kurtulup ücretsiz olarak sunulan Sanal Kamera programlarını gerçek bir kameranın yerine kullanabilmekteler. Verilen dersler de birebir uygulamalı olarak gösterilmekte ve eğer kullanılan Sanal Kamera programının desteği de varsa sesli olarak da dersler, ders veren kişinin ağzından dinlenebilmekte. Sanal Kamera yazılımı elbetteki sadece video gibi hareketli oluşumları kayıt altına almak için kullanılmıyor. Bir cep telefonu gibi sadece fotoğraf çekme gibi bir amaçla da kullanabilirsiniz.

Sanal Kamera olarak nitelendirdiğimiz ekran yakalama programları, birçok değişik özelliklere sahipler ve bu yüzden de her kullanıcının farklı isteklerine cevap verebilecek kapasiteleri bulunmakta . Bu yüzden her kullanıcı bu geniş yelpazeden işine ve kendine en uygun olanını seçebilir. Sanal Kamera yazılımlarının bazıları ücretsiz olarak sunulurken bazı üst seviye versiyonları ise ücret karşılığı kullanılabilmekte. Arama motorlarının oldukça gelişmiş yapıları sayesinde isteğinize en uygun bir Sanal Kamera yazılımını bulmakta çok zorlanmayacaksınız. Biz sizler için iki tane alternatif  sanal kamera yazılımını inceleme altına aldık. Elbette ki her iki yazılımında birbirlerinden üstün ve eksik tarafları bulunmakla beraber, her iki yazılımı da oldukça kolay bir kullanıma sahip. Her iki yazılımıda ayarlamak oldukça basit.

Bu yazılımlardan ilki Auto Screen Recorder 3. 1 adında ve ücretsiz olarak sunulmakta. Yazılımın arayüzü İngilizce olsa bile oldukça basit tasarlanmış ve Ekran Yakalama işlemi oldukça kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmekte. Üç ana sayfadan oluşan yazılımın hemen hemen tüm ayarlarını ilk ana sayfadan ayarlayabilirsiniz. Azda olsa biraz İngilizce biliyorsanız zaten bu fonksiyonların ne olduklarını anlamakta hiç zorlanmayacaksınız. Bununla beraber ilk sayfada bulunan Hotkeys kutusunda 4 fonksiyonun kontrolünü hangi klavye tuşuyla yapacağınızı ayarlayabilirsiniz. Record What kutusu altında ise kayıt altına alacağınız ekranın alanın ne kadar olacağını ayarlayabiliyorsunuz. Yan taraftaki Add kutusunda ise fare işaretçisi, ses-ki ses katı ile ilgili sorunlar çıkartabilmekte-, çift ekran ve ekranda göstermek istediğiniz resim ile ilgili ayarları yapabilmektesiniz. Hemen belirtme fayda var ki Auto Screen Recorder 3. 1 yazılımının en büyük dezavantajı sesli kayıt imkanı sunmaması. Bunun için ücretli versiyona geçmeniz gerekmekte. Ancak yazılım basit bir ses kaydedicisi ile sesi yazılımdan ayrı olarak kaydetmenizi sağlamakta. Yazılımın diğer sayfasında ise Codec -yani kaydınızın dosya şekli- ve dosya kayıt işlemi ile ilgili bazı ayarlar bulunmakta. Yazılım toplam 9 farklı Codec imkanı sunmakta.

Microsoft Video 1, XviD MPEG-4 Codec, Intel Indeo® Video 4. 5 bunlardan bazıları. Ayrıca bunun yanında görüntü kalitesini de ayarlayabilmektesiniz. Bu özelliğin önemi ise, kayıt dosyasının toplam boyutunu etkilemesidir. Yani eğer siz ekran kalitesini ne kadar arttırırsanız dosyanın boyutu da 15-20 Mb gibi düzeylere çıkacaktır. Keza görüntü kalitesini azaltmanızda size daha fazla süre kayıt imkanı sağlar. Bu arada ufak bir anekdot; eğer uzun süreli bir kayıt işlemi gerçekleştirecekseniz bilgisayarınızın ekran koruyucusunun süresini de buna göre ayarlayın. Aksi taktirde otomatik olarak kendi başına kayıt etmeye bıraktığınız program ekran koruyucusunu görüntüler. Sonuç olarak Auto Screen Recorder 3. 1 oldukça kolay kullanılan ve fonksiyonel bir program. Farklı amaçlar için kullanabileceğiniz iyi bir alternatif. Ancak ses kaydı ile ilgili bir pürüzü olduğunu da unutmayın.

İkinci Ekran Yakalama programımızın adı ise Freez Screen Video Capture. Bu yazılımın az önce anlattığımız programdan pek bir farkı bulunmamakta. Yine bu programda da Video, Ses, Hotkeys -yani kısayol- ve ekran alanı ile ilgili ayarları bulunmakta. Ancak bu yazılımın avantajı ses kayıt edebilmesi. Hatta Freez Screen Video Capture yazılımında ses düzeyi ve kalitesi ile ilgili bazı detaylı ayarlamalar bile bulunmakta. Bununla birlikte yazılımın arayüz penceresi de hiç yer kaplamamakta. Freez Screen Video Capture yazılımı Auto Screen Recorder 3. 1 programından neredeyse farksız. Ancak ses kaydetmesi onu öne geçirmekte. Yalnız bu yazılımında bir ufak bir pürüzü bulunmakta. Yazılım ücretsiz olarak dağıtılsa da belli bir kullanımdan sonra sizden kayıt olmanızı istemekte. Açılan sayfadaki formu doldurmak gerekmekte. Ancak Freez Screen Video Capture yazılımın avantajı kaydın ücretsiz oluşu yani herhangi bir ücret talep edilmiyor.

Sonuç olarak:eğer basit, fonksiyonel ve sonradan ses düzenlenmesini gerçekleştirebilecekseniz size önerimiz AutoScreenRecorder 3. 1 olacaktır. Ancak bunlarla uğraşmak istemiyor ve gayet basit bir yazılım istiyorsanız sizlere Freez Screen Video Capture yazılımını önerebiliriz. Ancak ücretsiz kayıt ile ilgili biraz temkinli olmakta da fayda bulunmaktadır.