Çağımızın anlaşılması zor; ancak yaptığı iş yönünden kritik mesleğidir endüstri mühendisliği. İnsan, bilgi, materyal, ekipman, süreç ve proseslerin kullanılmasının yanında, tüm bu disiplinlerin bir arada yönetilmesini ve geliştirilmesini sağlayan mühendislik dalına, endüstri mühendisliği denir.
Endüstri mühendislerinin temel prensipleri, enerji, malzeme ve zaman türündeki kaynakların, en yüksek verimlilik ile kullanılması ve mühendislik alanındaki çalışmalarda kalitenin artırılması esaslarına dayanmaktadır. Anlaşılacağı üzere, endüstri mühendisliği, fikir ve uygulamalar bakımından, diğer mühendislik dallarından biraz daha ayrı konumdadır. Bu mühendislik dalında asıl farklılığı oluşturan yön ise, endüstri mühendisliğinin parça ya da kısım odaklı değil, sistemler bütününü komple olarak göz önünde bulundurarak çalışmalar yapmasıdır.
Bir başka farklılık ise, yalnız makine odaklı değil, çalışma yapılan alandaki insan faktörünü de göz önüne almak zorunda kalınışıdır. Sırf bundan dolayı da, endüstri mühendisliği, yalnızca fen bilimleri ile değil, sosyal ve kültürel faktörlerle de iç içe olmak zorundadır.
Çalışılan sektördeki endüstri bütünün görebilmek, buna uygun tasarım yapabilmek, sistem geliştirebilmek, sistemleri yönetebilmek, kalite ve verimlilik artırıcı çalışmalar yapmak gibi çok yönlü faaliyetler, endüstri mühendisliğinin görev ve sorumlulukları arasına girmektedir. Bu görevleri yerine getirirken, elbette ki fen bilimlerinden yararlanan endüstri mühendisleri, ayrıca istatistik biliminden, çeşitli bilgisayar programlarından, yazılım dillerinden, sosyal ilişkilerden ve benzer farklı materyallerden de yararlanmak zorundadır. Zaten, verimliliğin de tanımında geçen “en az girdiyle en çok çıktıyı elde edebilmek” prensibi, tüm kaynakların en verimli ve doğru şekilde kullanılmasıyla gerçekleşeceği için, temelde bunu gerçekleştirmesi gereken de, endüstri mühendisleridir.
Endüstri mühendisleri, üretim ya da yönetimin en az birinin bulunduğu her sektör ve iş kolunda çalışabilirler. Tedarik zincirlerinin yönetimi, üretim planlaması, tam zamanında üretim uygulamaları, 5S ve Kaizen tipi çalışmalar, yalın üretim ve yalın düşünce prensiplerini uygulama, ayrıntıları inceleme, iş ve zaman etüdlerini gerçekleştirme gibi onlarca farklı yöntem üzerinde, endüstri mühendisleri uygulama yapma şansına sahiptirler. Akademik anlamda, işletme bölümü ile arasında belirgin bir takım farklılıklar bulunan endüstri mühendisliğinin, küçük ve orta ölçekli firmalar nazarında kabul görme oranı ise maalesef ki düşüktür. Bir mühendise fazla para ödemek istemeyen patronlar, onun yerine aldıkları bir işletme mezunu bireye daha az para ödeyerek işlerini görmeye kalkasalar da, anlaşılması gereken konu, işletmeci ve endüstri mühendisinin görevlerinin ve yetkinliklerinin tamamen farklı oluşudur. Gelişmiş tüm büyük firmalarda, bu fark özellikle bilinir ve iki çalışana da kendi görevleri yaptırılırken, daha küçük işletmeler bu farkları bilmedikleri için, tasarruf etme bahanesiyle çalışanlarına ilginç şekilde yüklenmektedirler. Diğer mühendislik dallarındaki imza yetkisinin, endüstri mühendisleri açısından oldukça dar kapsamlı olması da, yine küçük şirketlerin patronlarının bu alandan mezun bireylere iş yerlerinde fırsat vermemesinin başka bir açıklamasıdır.
Sonuç olarak, endüstri mühendisliği, büyüyen ekonomilerde ve bu ekonomilere fazlaca kazanç getiren kurumsal şirketlerde oldukça yoğun kullanılmakta; ancak bu kültürden uzak ufak işletmeler kara düzen işlerine devam ederken bu alandan kendilerini soyutlamaktadırlar. Nasıl değerlendirilirse değerlendirilsin, endüstri mühendisleri sistem odaklı oldukları için, çalışmalarını bu alanlarda yoğunlaştıran ve şirketlere katma değerleri yüksek olan işler yapmaktadırlar. Dezavantaj olarak nitelendirilebilecek kısım ise, sadece bir materyalle uğraşmadığı için yönetimin gözüne yaptığı işi çok gösteremeyen bu mühendislik dalında aslolan, disiplinler arası koordinasyon ve yenilikçi çalışmalardır.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.