Gün içinde yaşanılan koşuşturmacaların ardından, gecenin sessizliğinde kendi ile baş başa kalan insanlar, bu saatlerde daha üretken olabilmektedirler. Gerek yazı, gerek şiir, gerekse farklı bir alanda yaratıcı işlere imza atan insanlar, bu alanda araştırma konusu bile olabilmektedirler.

Gözlemler sonucu varılan ortak kanı, gündüz yaşanan hayat temposunun kişileri yorduğu ve odaklanmayı azalttığı ile ilgilidir. Bunun yanı sıra gürültü, kalabalık, rahatsız edici ışık ve ortam gibi nedenler de bu anlamda önemli engelleyiciler olarak göze çarpmaktadır.

Üretken olabilme yeteneği, genel olarak odaklanma sorununun aşılmasından sonra ortaya çıkmaktadır. Kafanın çeşitli şekillerde dağılmaması, yapılan işe tüm benliğin ortak edilmesi, farklı fikirlerin dinlenen beyinde hayat bulması, şevk ve isteğin artması gibi sebepler, kişinin yaratıcılığına ve üretkenliğine doğrudan etki etmektedir.

Elbette ki tüm koşulların sağlanması, salt yaratıcılık anlamında insana doğa üstü nitelikler katmayacaktır. Kişinin kendisine olan farkındalığı da bu noktada oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Yukarıda sayılan koşullar, genel olarak yaratıcılıktan ziyade üretkenlik anlamında kişiye çok şey katabilmektedir. Eğer kişi, normalde de yaratıcı bir özelliğe sahip ise hedefe ulaşılabilir. Ancak kişinin nitelikleri arasında yaratıcılıktan uzak bir sıradanlık var ise bu bağlamda gece yoğunlaşabilme durumu pek etkili olmayacaktır.

Üniversite sınavlarına ya da yazılı okul sınavlarına hazırlanan öğrencilerin birçoğu da, gece sessizliğinde odaklanarak ders çalışmayı gelenek haline getirmiştir. Bu durumda, öğrenme ve çalışma koşulları açısından da oldukça verimli sonuçların alınabileceği gerçeği ortaya çıkmaktadır. Gece dikkat dağıtan etmenlerin oldukça azalması, kişinin kendi ile baş başa kalması ve benzer sebepler, bu anlamda önemli alt koşulları meydana getirmektedir.

Yaratıcılık ve üretkenlik açısından yalnızca gece saatlerini beklemek ise şartlanma refleksini geliştirdiği için doğru değildir. Bu şekilde şartlanan beyin, kalan zamanlarda tembellik ve bekleme yapmaya başlayacaktır. Aynı zamanda, özellikle gece uykusunu seven ya da düzenli uyku alışkanlığı bulunan bireyler için de gece çalışmaları bir miktar zor olmaktadır. Uykusuzluk ve yorgunluk şartları, kişinin üretkenliğine ket vurabilecek etmenler olabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı, çalışma saatleri doğru belirlenmeli, odaklanma problemi yaşanmayan saatlerde maksimum verim alınmaya çalışılmalıdır.