Canlıların dünyayı algılamada en önemli organları arasında yer alan gözün gelişimi incelendiğinde, karşımıza öncelikle anne karnından başlayan gelişim çıkar. Göz organı anne karnında gelişmeye başlarken, bu gelişim oldukça kompleks bir yapıyı ifade ederken aynı zamanda özellikleri itibariyle de bilim adamlarını bile şaşırtacak düzeydedir.

Anne karnında başlayan göz organının gelişimi, dünyaya geldikten sonra da devam eder. Gözün görmesi ise, görülen iletilerin elektriksel yolla beyne iletilmesi ve burada anlamlandırılması şeklinde olmaktadır. Yani göz ile beyin arasında bir koordinasyonlu çalışma mevcuttur. Bu koordinasyon ise, gözün kullanımıyla alakalı bir durumdur ve de göz ne kadar fazla kullanılırsa koordinasyon bu duruma paralel olarak gelişimini sürdürür. Göz gelişimi ortalama olarak 8 ile 9 yaşına kadar devam eder ve bu yaşlardan sonra gözün tam olarak gelişimi gerçekleşmiş olur. Göz tembelliği kavramı ise burada karşımıza çıkmaktadır. Görme eyleminde iki gözde aktif halde çalışır ve iki göz aynı anda gelişir. Fakat bu durum her zaman bu şekilde olmamaktadır.

Bazı durumlarda iki göz de aynı anda çalışmasına rağmen, bir gözün gelişimi diğerinden daha eksik olabilmektedir. Bir gözün diğerinden daha eksik gelişmesi, o gözün görmesinde de soruna neden olur ki eksik gelişen göz diğerine oranla daha az görür. Bu olaya ise tıp literatüründe göz tembelliği adı verilmiştir. Ve son yıllarda yapılan araştırmalar, bu hastalığın her 25 çocuktan birinde mevcut olduğunu ortaya çıkarmıştır. Çoğu hastalıkta olduğu gibi göz tembelliği hastalığında da erken tedavi, hastalığın iyileşmesi konusunda oldukça fazla önem taşıyan bir durumdur. Ki tıp alanında yaşanan teknolojik gelişmelerle rahatsızlıkların tanılama ve tedavi işlemleri oldukça kolay bir şekilde olmaktadır.

Göz tembelliği için 8 ile 9 yaş kritik yaşları ifade eder ve bu yaşlardan sonra uygulanacak olan tedavilerde başarı oranı alt seviyelere düşer. Bu nedenle bu kritik yaşlardan önce tanılamanın yapılması ve de gereken tedaviye başlanılması önemlidir. Bu hastalığın tanılanma işleminin, kesinlikle bir göz hekimi tarafından yapılması gerekir. Fark edilmesi gecikirse, bu hastalık ilerleyen dönemlerde daha büyük göz sorunlarının meydana gelmesine neden olabilmektedir. Bu hastalıkta erken tanılama oldukça büyük bir önem taşırken, erken tanıda çocuğun yaşı önemlidir. Genellikle bebekte 4 yaşına kadar göz tembelliğiyle ilgili bir sorun çıkmaz. Bu durum da, bebeğin doğumdan hemen itibaren düzenli periyotlar halinde göz muayenesine götürülmesini erken tanı ve tedavi konusunda oldukça önemli kılar.

Özellikle kişinin soy ağacını oluşturan bireylerde göz tembelliği hastalığı mevcutsa, kişide bu hastalığın çıkma ihtimali o kadar fazladır. Yani genetik, bu hastalığın meydana gelmesinde büyük bir rol oynamaktadır.

Kalıtsal nedenlerin, oluşmasında ve gelişmesinde büyük bir rol oynamış olduğu göz tembelliği hastalığına neden olan bazı durumlar mevcuttur. Bu durumlara örnek verilecek olunursa eğer, karşımıza göz dokularında meydana gelen sorunlar, şaşılık ve de kırma bozuklukları gibi nedenler çıkmaktadır.

Bu hastalığın erken tanılanması tedavi de oldukça büyük başarılara neden olurken, erken tanılamada 4 yaşına kadar göz hekiminin bu hastalığı teşhis etmesi de oldukça güç bir durumdur. Tanılama sürecine bakılacak olunursa, bu süreçte bir göz kapatılır ve diğer gözün hareketlere vermiş olduğu tepkiler makinelerce ölçülmektedir.

Tanılama sürecinde bunun dışında bazı durumlarda söz konusudur. Bu durumlar, gözde kayma olup olmadığının tespit edilmesi ve gözlerin ışığı kırma değerinin hesaplanması gibi durumlardır. Bu işlemler sayesinde gözlerin herhangi birinde bir göz kusuru olup olmadığı anlaşılır ve tanılama süreci böylece tamamlanarak tedavi sürecine gelinmiş olunur.

Göz tembelliğinin tedavi sürecindeki temel amaç ise, beynin zayıf olan göz sayesinde görmeye teşvik edilmesi şeklindedir. Tedavide diğerinden zayıf olan göz kullanılır ve bu gözün beyinle olan koordinasyonu geliştirilmiş olunur. Böylece gözdeki zayıflık ortadan kalkar ve tembel göz normal gözün derecesine ulaştırılır. Bu süreç içerisinde genel olarak kişi gözlük takar ve sağlam olan göz bir bant yardımıyla kapatılır. Böylece sadece zayıf olan gözün görmesi sağlanır. Ayrıca göz tembelliğinde hekim cerrahi bir müdahale ya da ilaç tedavisi de öngörebilmektedir.