Kuduz, insanlara hayvanlardan geçen bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalıktır. Havyandan hayvana geçtiği de görülmüştür. Genellikle kuduz köpeklerden insanlara geçmektedir. Köpek ve köpek cinsinden olan kurt, aslan, kaplan, çakal ve tilki gibi hayvanlarda kuduz olurlar. Eğer kuduz olan bu hayvanlardan herhangi birisi, koyun-keçi, inek-manda, deve, at ve eşek gibi etti yenen ve yenmeyen hayvanlardan da olsa, bunların etleri yenilmez, kuduz olduğu tespit edilen bu hayvanlar öldürülüp leşleri toprağa gömülür.

Kuduzun belirtileri; Kuduz köpek sudan korkar, susuzluktan ölse bile su içmek istemez. Gözleri kızarır, gözlerine perde gelir, kulakları sarkar, dili dışarı çıkar, salyası çoğalır, burnu akar, başını aşağı düşürür, sırtı kamburlaşır, kuyruğunu ayakları arasına alır, korkak ve kederli olarak yürür, sanki sarhoş gibidir. Acıkır fakat yiyemez, susar fakat içemez, çoğu kez suyu görür fakat onan korkar, çoğu kez de sudan korktuğundan dolayı ölür. Derisinden uyuz hastalığı belirir, devamlı saldırı halindedir, gördüğü kimseye saldırır, saldıracağı zaman sessiz olarak saldırır, sağlıklı köpekler ondan korkarlar. Çok ulumaz, ancak kısık sesiyle hafifçe uluyabilir. Kuduz ettiği insanlarda aynı belirtiler görülür. Kuduz, tehlikeli bir hastalıktır. Öyle ki kuduz olan insan, suyu gördüğü zaman korkar, gördüğü herkesken kaçar, aynaya baktığı zaman kendisini köpek gibi görür, kuduz hastalığın belirtileri, köpek ısırdıktan sonra 1 veya 2 hafta, hatta 6 ay kadar sonra görülebilir. Eğer ısıran köpeğin kuduz olup olmadığı bilinemez ise, bir parça ekmek alınır, kuduz köpeğin ısırdığı yerden akan kana bulaştırılarak başka bir köpeğin önüne atılır, eğer köpek bu ekmeği yerse, ısıran köpek kuduz değildir, yemez ise köpek kuduzdur.

Kuduz köpekteki zehir(virüs), salyasına, oradan da yaladığı kaba geçer. Kuduz köpeğin artığı da, ısırdığı zaman olduğu gibi, onu yiyen ve için kimselerde aynı tesiri ve tehlikeyi göstermektedir. Nitekim peygamber efendimiz "ister kuduz ister kuduz olmasın köpeğin yaladığı kapları yedi defa yıkanmasını emir buyurmuşlardır"

Kuduz köpeği veya zararlı ısırgan vahşi köpeği öldürmek. Kuduz köpeğin ısırarak kuduz ettiği deve, sığı, koyun veya diğer hayvanları derhal öldürülüp toprağa gömmek, bunların etlerini yememek.

Kuduz köpeğin ısırdığı yere bal, tuz ve sarımsaktan yapılmış merhem sürmek. Bol bol bal şerbeti içirmek. Kuduz köpeğin ısırdığı yeri kızgın demirle dağlamak. Isırılan yer bir neşterle yarılır ve oradan kan alınır veya kuvvetlice emilir. Parazitli maddenin dışarı çıkması için ısırılan yer daima açık bırakılmalıdır. Arpa suyu ile oğlak eti de sargı maddesi olarak kullanılabilir, hasta istirahat ettirilir. Yarayı emen kimse emme sırasında ve sonra ağzını iyice gülyağı ile çalkalamalıdır.

Çörekotu ıslatılır ve her gün suyu ile birlikte alınırsa, köpek ısırmasına karşı iyi gelir. Çivit yaprağı, köpek ısırmasına karşı gayet iyi gelir. Acur yaprağı sargı yapıldığı zaman köpek ısırmasına karşı faydalıdır. Bal yırtıcı köpek veya kuduz köpek ısırmasına karşı gayet faydalıdır. Merhem gibi yara yere sürülerek kullanıldığı gibi balın şerbeti yapılıp içerek de kullanılabilir.

Bizim kısaca burada kuduz köpeğindeki belirtiler ile kuduz hastalığından basit korunma yöntemlerini anlatabildik, ancak günümüzde hızla ilerleyen modern tıbbın getirdiği olanaklardan yararlanıp böyle durumlarda hastanelere veya en yakın veteriner hekimlere başvurmalıyız, eğer evimizde veya bahçemizde bir köpek besliyorsak mutlaka bunların hekim kontrolünden geçmiş olmasına sağlığımız için dikkat etmeliyiz.

Ülkemizde genel olarak sersem ve başı boş köpeklerin sokaklarda, nerden çıkacağı belli olmayan kuytu yerlerde dolaşan köpeklerin, mutlaka il belediye başkanlığınca veya valilikçe şehirlerdeki bu başı boş hayvanları kontrol altına almaları gerekiyor. Okula gidip gelen öğrencilerimizi, işe gidip eve gelen anne veya babalar vs. insanların sürekli koşuşturduğu şehirlerde bu tür hayvanların başı boş serbestçe dolaşmaları göz yumamayız, bir plan çerçevesinde usulüne uygun hayvan severleri kızdırmadan ve hayvanlara eziyet etmeden bunun icaplarına bakılmalıdır.

Önce emniyet sonra iş gelir desturu ile kuduz hastalığı yayacak köpek ve diğer hayvanların bir an çözüme kavuşturulmalıdır.

Başka bir konu ile buluşmak üzere hoşça kalın.