Soyanın sağlıklı olduğu biliniyor; ancak son yapılan çalışmalar soyanın vücudumuzdaki koruyucu etkisini göstermiştir. Soya tüketiminin kemik sağlığı, kolesterol ve kas gücü üzerine etkileri vardır. Soya prostat kanseriyle mücadele etmeye de yardımcı olur. Daha fazla bilgi için okumaya devam edin.

Bir keresinde, Amerikan İç Savaşı sırasında kahve çekirdekleri tükenince askerler tarafından kahve gibi demlenmiştir; ancak sağlığa olan faydaları 1904 yılında Tuskegee Enstitüsü'nden George Washington Carver tarafından ortaya konulmuştur. 1940 ve 1950'li yıllarda soya üreticileri ürünlerinde sadece soya yağını kullanarak değerli soya proteinini israf ettiklerini fark ettiler. Böylece vejetaryenler ve veganlar için protein ve lifin sağlıklı bir kaynağı olan soya ürünlerini tanıtmak için bir pazarlama ve sağlık bilinçlendirme kampanyası başladı. Bu kampanyalarda soya, insan vücudunun ihtiyacı olan tüm proteinleri içeren bir gıda olarak lanse edilmiştir. Bugünlerde, soya hemen hemen tüm işlenmiş gıdalarda bulunmaktadır ve soyanın kadınlar ve erkeklere olan faydalarıyla ilgili araştırmalar devam ettikçe bazı ilginç gerçekler ortaya çıkmıştır.

 

Soya; insan vücudunun sağlıklı ve proteinden zengin kalmasını sağlamak için gerekli besin ögelerini içerdiğinden "mucize besin" ve "harika fasülye" gibi isimlerle müjdelendi. Ayrıca büyük kontrol grupları ile yapılan çalışmalar soyanın hem kadın hem de erkeklerin yaşamını tehdit eden hastalıkların riskini azalttığını göstermiştir. Soya izoflavon denilen bitkisel bir östrojen formu içerir. Bu izoflavon tahıllar, baklagiller ve buğdayda bulunmasına rağmen, miktarı en çok soya ve soya bazlı ürünlerde yoğunlaşmıştır. Soyanın sağlık açısından bazı faydaları şunlardır;

-Koroner Hastalık Riskinin Azalması:

Soya, proteininden zengin bir diyet ve kardiyovasküler hastalık riskinin azalması arasında pozitif korelasyon bulunmaktadır. Soya alımları günde yaklaşık 50 gram olan Japon erkeklerin, günde yaklaşık 5 gram soya tüketen Amerikan erkeklerine göre kalp sorunlarına onların yarısı kadar duyarlı oldukları gözlenmiştir. Genel olarak Güney-Doğu Asyalılar, Batı yarım kürede yaşayan insanlara göre daha az kalp hastalığı sorunu yaşarlar ve bazı araştırmacılar bu durumu hayvansal proteinler yerine soya proteini tüketmelerine bağlamaktadır. Hatta Amerika Birleşik Devletlerinde araştırmacılar kadın ve erkeklerdeki kötü kolesterol (LDL) seviyelerini soya proteininden zengin bir diyet önererek düşürmeyi başarmıştır.

-Prostat Kanserini Önler:

Soya lif ve protein alımları yüksek olan ülkelerde batı ülkelerine göre prostat kanseri daha az gözlenmektedir. Bu hipotez soyada bulunan bir izoflavon olan genistein bileşiğinin, tümör gelişimini engellemesine dayanır.

-Sağlıklı Kemikler:

Bu konudaki araştırmalar henüz çok net olmasa da soyanın, kemik yoğunluğundaki kaybı azalttığı düşünülmektedir. Soya sütü tüketimi normal süt tüketimine göre osteoporoz açısından daha faydalı bulunmaktadır.

-Sindirim Sistemine Faydaları:

Kolon kanseri de, erkeklerde ölümün önde gelen nedenlerinden biridir ve bu konuda net kanıtlar olmasa da bazı çalışmalar soyanın iyi bir sindirim sistemini korumaya yardımcı olduğunu ve kolon kanseri riskini azalttığını göstermiştir.

-Beyine Yardımcı Olur:

Araştırmalar, soya proteini içeren diyet takviyelerinin 65 yaşın altındaki kişilerde bilişsel yetenekleri geliştirmekte olduğunu göstermiştir.

Tüm bu faydaları düşünüldüğünde soyanın neden "mucize fasulye" olarak müjdelendiğini anlamak zor değil ancak soyanın bazı kötü etkileri de var.

Soya Erkekler İçin Kötü Olabilir Mi?

Kalp hastalığı, LDL(kötü kolesterol), osteoporoz hatta meme ve prostat kanseri risklerinin azaltılmasında izoflavonların genel etkinliği geri alınamaz bir şekilde kanıtlanmıştır. Erkekler için endişe büyük miktarlarda soya tüketmenin bir sonucu olarak, östrojen seviyelerinde bir artış olasılığıdır. 1999 yılında FDA soya gıda endüstrisi için büyük bir destek vererek en az 6. 5 gram soya içeren ürünlerin, sağlıklı olduklarını açıkladı. Soya sütü, tereyağı ve tahılı gibi ürünler süpermarket raflarında yığılmaya başladı. 90'ların sonlarında soya diyetinin popüler olmasıyla geleneksel et, yumurta ve süt içeren kahvaltıların yerini soya içeren alternatiflerin alması, yemek alışkanlıklarını değiştirdi. Ancak son araştırmalar soyanın bazı kötü etkilerini de ortaya çıkardı.

-Hormonal Dengesizlik:

Soya sütü gibi soya ürünleri aşırı alımı erkeklerde östrojen seviyelerinin artmasına neden olarak, erkeklerde hormonal değişikliklere neden oldu. Bu durum erkeklerde meme büyümesi yani jinekomasti, saç dökülmesi ve libido kaybı gibi semptomlara sebep oldu. Soyanın sebep olduğu hormonal dengesizlik konusu da tartışmalıdır testlere göre soya tüketimi hormonal dengesizliğe sebep olmazken, gerçek hayatta karşılaşılan durumlar aksini söylemektedir.

-Soya Alerjisi:

Soya yaklaşık 15 protein içerir ve bunlardan birisi çok sık kullanılan soya lesitini olup; alerjik reaksiyonları tetiklediği gösterilmiştir. Bilim adamları hala soya alerjisine neyin neden olduğundan emin değil ancak soya alerjisi belirtileri gösteren çocuklar genellikle 10 yaşına kadar bağışıklık geliştirir. Ancak soya alerjisi her iki cinsten yetişkinleri de etkileyebilmektedir ve bazı durumlarda ciddi olabilir.

-Şüpheli Kanserojen:

Fareler üzerinde yapılan testler ham soyanın kansere neden olabileceğini göstermiştir ancak onları ilişkilendirmek için yeterli veri olmadığından bu testler henüz insanlar üzerinde gerçekleştirilemez. Soyada bulunan izoflavonnun anti-kanserojen olduğu gösterilmiş olsa da, doktorlar henüz kanser riskini azaltmak için soya takviyeleri almayı önermemektedir.

-Soya Bebek Formülleri :

Soya bazlı bebek besleme formülleri de tam protein içerikleri nedeniyle bebeğinizin beslenmesini sağlamak için en iyi yol olarak lanse edildi. Son araştırmalar protein içeriği bakımından soya sütü ve tam yağlı sütün hemen hemen başa baş olduğunu kanıtlamıştır. Soyada B12 vitaminin salınımını engelleyen bazı protein maddeleri bulunur.

Soya ve soya bazlı ürünlerin yeni araştırmalar ışığında iki ucu keskin kılıç gibi oldukları ortaya çıkmıştır. Soyayı sağlıklı gıdalar listesinin başına koyan reklamlar artık çökmüş olup, bilim adamları artık soyanın yararları ve zararlarını yakından inceliyor. Soyanın yararlı olduğu kanıtlanmıştır ancak alımı sınırlı olmalıdır ve uzun vadede yarardan çok zarar getiren diyetlerin kurbanı olmaktan kaçınmalısınız. Ayrıca büyük gruplar ile soyanın uzun vadedeki etkileri hakkında daha fazla araştırma yapılmalıdır ve bu çalışmalar tarafsız ve soya sektörüne ilişkisi olmayan kurumlarca yürütülmelidir.