Bıçak balıkları böyle isimlendirilmiş olup;  gövdelerinin alt kısmı boyunca uzanan anal yüzgeçlerinin varlığıyla belirgin yassı gövde biçimleri bıçak yüzüne çok benzer. Kuyruk yüzgecinin de etkin biçimde yerini alarak kuyruğun tam ucuna kadar uzanır. Onların en son evrimleşme gelişmeleri hakkında az şey bilinmektedir.

Yaklaşık 25 milyon yıl öncesinden Üst Miyosen evresinden yalnız bir fosil kaydı yapılmıştır. Onların Bolivya’da bulunmaları, bu balıkların neotropikal orijinleri olduğu görüşünü teyit eder görünmektedir. Son araştırmalar, eskiden bilim insanlarının inandıkları gibi, characoids balıkları (familya Charicidae) ile ilişkili olmaktan çok yayın/kedi balıkları (familya Siluridae) ile daha yakın ilişkileri olduğunu göstermektedir. Onların gece aktif olma eğiliminde olduklarını gösteren desen ve işaretleri taşırlar.

Bazı kedi balıklarında da görülen başka bir özellik olan elektrik üretebilme yetenekleri bu bıçak balıklarında da bariz olarak mevcuttur. Bu amaç için özel organlar, bütün türlerde vardır fakat çıktıları çok değişiklik gösterir. “Elektrikli yılan” (familya Elektrophoridae) olarak adlandırılan en etkili türü vardır. Fakat şeritli bıçak balıkları, diğer guruplarda elektrik üretimi çok daha zayıf olup bir avın hakkından gelmek amacıyla kullanılmak yerine, daha çok yön bulmaya yardımcı bir özellik olarak hizmet eder. Bütün familyaların içinde sadece bir tanesinin elektrik organlarının kendisi “myojenik” olarak isimlendirilir ve balığın kaslarından geliştirilmiş anlamında tasvir edilir. Bu durumun istisnası, hayalet bıçak balıklarının (familya Apteronotidae) elektrik organları sinir hücrelerinden türetilmiştir.

Yeniden Üreme

Bıçak balıklarının uzun kuyrukları, aynı zamanda savunma işlevleri varmış gibi görünür. Bu gurubun üyeleri arasında kuyruğundan şiddetli yaralanmış olduğunu gösteren bir işaret yoktur. Fakat gerçekte genel hasar en az düzeyde olur çünkü onların yaşamsal organları, gövdede çok daha ileride konumlandırılmıştır. Daha da harikulade olan şey, şayet kuyruklarının bir kısmı yitirilirse veya oradaki kaslara çok önemli, hasar verilmişse, bu balıklar, ekseriya herhangi bir ikincil enfeksiyonla uğraşmaktansa, toptan ve tam tedavi yoluna giderler. Saldırıya uğrarlarsa kuyruğunun bir kısmını yitiren kertenkelelerin yaptığı gibi gövdelerinin bu kısmını yeniden üretirler.

Avın Yerinin Belirlenmesi

Elektrik organları, tamamen kuyruk kısmında toplanmamıştır. Alacalı bıçak balıklarında, (familya Hypopomidae), elektrik üreten organlar, çenelerinin etrafında yer alır ve buradan aynı zamanda avların yerlerinin belirlenmesine de yardımcı olur.

Tüm bıçak balıkları, Porotergus türlerindeki gibi (Apteronotidae familyasının başka bir üyesi) bazıları hem karides hem de küçük balıkları yerler.