Ana Sayfa
İletişim
Yazar Girişi
Arama Yap
:
Kategoriler
Astronomi
Bilgisayar
Bilim
Biyoloji
Coğrafya
Diğerleri
Donanım
Edebiyat
Eğitim
Ekonomi
Etkinlikler
Fizik
Güncel
Hayvanlar Alemi
Hobi
İcadlar
İnternet
Kimdir
Kimya
Mekanlar
Mobilite
Nasıl Çalışır?
Otomobil
Oyun
Popüler Yazılar
Psikoloji
Sağlık
Sanat
Teknoloji
Ürün İnceleme
Yaşam
Yazılım
Motorlarda Piston Tipleri ve Kullanılan Malzemeler
02/12/2014 1:10
Kullanılan Malzemeler
Genellikle gri dökme demirden, yumuşak dökme çelikten, alüminyum alaşımından veya bazı dizel motorlarında olduğu gibi, krom-nikel katkılı çeliklerden ve hadde demirinden yapılır. Gri dökme demirden yapılan pistonlar aşınmaya dayanıklı olmakla beraber, gri dökme demire az miktarda çelik katıldığı zaman, dökme yumuşak çelik elde edilir ki, dayanıklılığı, aşınmaya karşı direnci ve nisbeten hafifliği nedeniyle, piston yapımında tercih edilmektedir. Dökme demir ve çelik döküm pistonları daha çok traktör ve yol makinalarında kullanılan ağır hizmet tipi motorlarda tercih edilmektedir. Çünkü bu motorlarda ani devir değiştirmeler ve birdenbire yüksek devirlere geçiş olmadığı için, bu tip motorlarda pistonun ağır olması önemli bir sakınca teşkil etmemektedir. Bununla beraber alüminyum alaşımı pistonların ısı iletme yeteneği fazla olduğu için, ısıyı bünyelerinde tutmadan geçirirler ve bu nedenle daha düşük sıcaklıklarda çalışırlar. Alüminyum alaşımından yapılan pistonların genleşme katsayısı fazla olduğu için, bu tip pistonlarda silindirle piston arasında dökme demir pistonlara nazaran daha fazla boşluk verilir. Ancak alüminyum alaşım pistonlara bazı özel şekiller verilerek motor soğukken piston vuruntusu yapmadan, motor rejim sıcaklığında çalışırken piston sıkışması yapmadan çalışması sağlanmıştır. Alüminyum alaşımından yapılan pistonlar, bazı firmalarca termik işlemlere tabi tutulduktan sonra, elektrolitik(anodik) işlemler uygulanır. Bu işlemler sonucunda piston yüzeyinde 0. 0005mm kalınlığında ince mesamatlı alüminyum oksit tabakası meydana gelir. Bu tabaka pistonun aşınmaya karşı direncini arttırdığı gibi, piston yüzeyinin daha iyi yağlanmasını sağlar. Diğer bazı firmalar ise, piston yüzeyini elektroliz usulü ile kalay veya benzeri yumuşak maddelerle kaplar, bu madenler piston yüzeyinde yağlayıcı bir madde gibi görev yaparak özellikle pistonun ilk alışma devresinin kısalmasını sağlar.
Pistonun Yapısı
Piston başları genellikle düz, bombeli ve bazı dizel motorlarında çanak(iç bükey) biçiminde yapılmaktadır. Bazı V8 motorlarında piston başının subap başlarına çarpmasını önlemek için, piston aşları oyuk şekilde yapılmıştır. Piston başını takviye ederek, yanmış gaz basıncına karşı direncini artırmak için pistonun iç kısmına takviye kolları yapılmıştır. Bu takviye kolları, piston başındaki ısının sekmanlar yoluyla, silindir cidarına ve soğutma suyuna iletilmesine de yardım eder. Bazı ağır hizmet tipi motorlarda piston başını ve sekman yuvalarını yüksek basınç ve ısıdan korumak için, buralara çelik takviye parçaları koyulur. Piston etek başlangıcının hemen altında bulunan piston pim yuvaları piston pimine yataklık eder. Çoğunlukla pistonlarda piston pim yuvası etrafındaki malzeme boşaltılarak, hem pistonun ağırlığı azaltılmış hem de pistonun pim yönünde genleşmesi sağlanmıştır. Piston başında sekman yuvaları bulunur. Genellikle benzin motorları pistonlarında, iki kompresyon, iki yağ sekmanı bulunur. Bazı motorlarda ise, bu ikinci yağ sekmanı piston eteğinde bulunmaktadır.
Pistondaki kompresyon sekmanları düz olduğu halde, yağ sekman yuvalarında, yağ akıtma delikleri vardır. Gene bazı pistonların, birinci piston setinde bir kanal bulunur ki, buna ısı barajı denir. Bu kanal piston başındaki fazla ısının sekman yuvalarına geçmesini önlediği gibi, karbon parçalarını toplayarak, onları zararsız hale getirir. Genellikle piston eteğinin deformasyonunu önlemek için, etek iç kısmına döküm sırasında bir takviye denge şeridi yapılmıştır. Alüminyum alaşımdan yapılan pistonlarda, pime dik eksende piston boşluğunu az bırakabilmek için, piston pim ekseni yönündeki malzeme mümkün olduğu kadar boşaltılmış ve ölçü bu yöde düşürülerek, motorun çalışma sırasında pistonun pim yönünde genleşip büzülmesi sağlanmıştır. Piston pim yuvaları genellikle piston simetri ekseninde olmasına rağmen, bazı motorlarda silindirde piston etek vuruntusunu önlemek için, pim yuva ekseni piston ekseninden 1. 6mm sıkıştırma zamanı dayanma yüzeyi tarafına veya iş zamanı dayanma yüzeyi tarafına kaçık yapılmıştır.
Piston Çeşitleri
Benzin motorlarında düz etekli, düz diyagonal yarıklı, T yarıklı, U yarıklı ve oto termik pistonlar kullanılmaktadır.
Düz etekli pistonlar, dökme demirden krom-nikelli demir veya nadiren alüminyum alaşımından yapılırlar. Bu pistonların eteklerinde yatay veya dikey herhangi bir yarık yoktur. Alüminyum alaşımından yapılan pistonlarda, pistonun şekil değiştirmeden ve sıkışmadan rahatça genleşerek göreve devam edebilmesi için piston üzerine yatay ve dikey yarıklar açılmıştır. Yatay yarıklar genellikle piston başındaki yağ sekmanı yuvasında olduğu gibi piston etek başlangıcında da olabilir. Bu yarık piston başındaki yüksek ısının piston eteğine geçmeden sekmanlar yolu ile silindir cidarına ve oradan da soğutma suyuna geçmesini sağlar. Dikey yarıklar ise, özellikle alüminyum alaşımdan yapılan pistonlarda bulunur. Yüksek ısıyla genleşey piston eteği bu yarığı kapatır. Piston soğuyup büzülünce, bu yarık tekrar açılır. Böylece pistonla silindir arasına daha az boşluk vererek motorun daha verimli çalışması sağlanmış olur.
Benzin motorlarında genellikle T yarıklı veya U yarıklı pistonlar kullanılır. Yarıklı pistonlar genellikle oval olarak yapılır. Pistonun pim yönündeki çapı, pime dik yöndeki çaptan daha küçüktür. Yarıklar pime dik tarafta ve piston sıkıştırma zamanındaki yaslanma yüzeyi tarafında bulunur. T yarıklı pistonlarda pime dik eksende etek başlangıcında bir yatay yarık ve bu yatay yarığa tam ortadan birleşen ve etek sonuna takriben 10-15mm kala sona eren dikey bir diyagonal yarıktan ibarettir. U yarıklı pistonlarda U yarığı, pistonun sıkıştırma zamanındaki yaslanma yüzeyi tarafında ters U biçiminde açılmış bir yarıktır. Diğer yarıklarda olduğu gibi, piston etek başlangıcında bir yatay yarık ve bu yatay yarığın iki ucundan uzanan iki ayrı diyagonal yarık vardır. Aynı şekilde yatay yarık piston başındaki ısının piston eteğine geçmesini önler. Dikey yarıklar ise piston eteğinin bu yarıklar üzerine genleşmesini ve büzülmesini sağlar.
Oto Termik Pistonları
Bu pistonlar dökülürken, piston pim yuvalarına piston pimine dik eksen yönünde genleşme katsayısı alüminyuma göre daha az olan, invar çeliğinden yapılmış levhalar yerleştirilmiştir. Oval olarak yapılan bu pistonlarda, pime dik eksende pistonla silindir arasına 0. 03-0. 05mm gibi az bir boşluk verilir. Pim yönünde ise, 0. 25-0. 30mm kadar boşluk verilmiştir. Bu pistonlarda büyük bir yatay yarık ve sıkıştırma zamanındaki yaslanma yüzeyi tarafında, eteği boydan boya kat eden diyagonal bir yarık vardır. Oto termik pistonlarda motor ısındığı zaman, piston pim yuvasında bulunan çelik parçalar, pistonun pime dik yönde genleşmesini sınırlandırır, piston bu yönde ancak çeliğin genleşme katsayısına uygun biçimde genleşir. Böylece motor soğukken piston vuruntusu yapmayacak şekilde, pime dik yönde az boşluk verilir. Halbuki pim yönünde fazla boşluk olduğu için, motor ısındıkça piston pim yönünde genleşir ve bu suretle yüksek hızlarda piston sıkışmadan görevine devam eder.
Alüminyum alaşımından yapılan pistonların yukarıda açıklanan birçok iyi özellikleri yanında, alüminyum genleşme katsayısı fazla olması nedeniyle, motor rejim halinde çalışırken, pistonun sıkışıp şekil değiştirmeden görevine devam edebilmesi için alüminyum pistonlara çeşitli yarıklar açılmış, piston başları daha düşük ölçüde silindirik olarak yapılmış, piston etekleri ise oval ve konik olarak yapılmıştır.
Oval Pistonlar
Alüminyum alaşımı pistonlar, normal dökme demir pistonlar gibi silindirik olarak yapılsaydı, alüminyum genleşme katsayısı fazla olduğu için pistonun yüksek motor sıcaklığında sıkışıp kalmadan çalışmasına devam edebilmesi için, dökme demir pistonlara göre çok daha fazla boşluk verilmesi gerekirdi. Bu durum ise, soğuk motor çalışmasında fazla boşluk nedeniyle motorda piston vuruntusuna neden olur. Oval pistonlar yapılarının özelliği nedeniyle, silindire en az dökme demir pistonlar kadar sıkı alıştırıldıkları için motor soğukken piston vuruntusu yapmadıkları gibi, motorun rejim sıcaklığında en az piston boşluğu ile piston, silindir ve sekmanlar çizilip sıkışmadan en yüksek verimle çalışmasına devam edebilir.
Kategoriler:
Nasıl Çalışır?
Yukarı Git »
İlgili Diğer İçerikler
Marş Motoru Nedir ? Nasıl Çalışır ?
Mobil Telefon Sistemi Nasıl Çalışır?
Modifiye Nedir ? Nasıl Yapılır ?
Motorlarda Ateşleme Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır?
Motorlarda Piston Tipleri ve Kullanılan Malzemeler
Motorlarda Yanma Odaları ve Özellikleri
Motorlardaki Valf(Valve) Nedir? Ne İşe Yarar?
Mühendislikte Tolerans Nedir?
Mum Nasıl Yapılır?
Oled Ekranlar Nasıl Çalışır?
Yapılan Yorumlar
Henüz kimse yorum yapmamış.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yapın
Adınız:
E-Mail:
Mesajınız:
Doğrulama:
Popüler Sayfalar:
LG IPS235V LED Monitör İnceleme
818 ziyaret
Ürün inceleme: Toshiba 16 GB Flash Bellek
778 ziyaret
Beyin Cerrahları İçin Simülatör
647 ziyaret
Küresel Isınmanın Nedenleri? Sebepleri?
1556 ziyaret
Dünyanın İlk Boxer Turbo Dizel Motoru
1449 ziyaret
Son Ziyaretler:
Psikoterapi Nedir?
1 dakika önce
Trombon Nedir?
4 dakika önce
2008 Model BMW M3 Deneme Sürüşü
6 dakika önce
Teleskop Nasıl Çalışır? Teleskobun İcadı
9 dakika önce
Google Pixazza
11 dakika önce
Hosts Dosyası Nedir?
Ekinoks Nedir?
Vista Transformation Pack 5.5
Samsung'un 32 GB Flash Sürücüsü Görücüye Çıktı
İntel'in Core 2 Duo E6400'ü %56'lık oc ile fiyat-performans kralı
Avedesk 1.3 Bölüm 1
Cubase 4 - Devrimci bir kilometre taşı Müzik prodüksiyon yazılımı.
İşte Karşınızda Yeni Honda Civic
M-Audio, Avid/Digidesign tarafından satın alındı - İki dev birleşti
M-Audio MobilePre USB - USB Beslemeli, Pre-amplifikatörlü USB Ses Kartı
Windows Vista Güncelleştirme Paketi
Avedesk Bölüm2
VW Touran CCS (BiZEL Motorlu Tek Araç)
Arama Motorları Nasıl Çalışır?
NanoTeknoloji Nedir?
Murat Günak kimdir?
AMD: Fusion ile CPU ve GPU'yu Birleştiriyor.
VW Tiguan ( Küçük Touareg )
Java Destekli Telefonlar için 3D Performans ve Kalite Testleri
Cubase 4 - Kontrol Odası (Control Room)
Avedesk Bölüm 3 - Ave Scripter Eklentileri
C-Metisse (Citroen'in Yeni Bombası)
SSL Nedir? Nasıl Çalışır?
Beklenen oyun: Trackmania UNITED çıktı!
Windows Vista Sidebar
Ürün İncelemesi: Toshiba USB 2.0 1GB Flash Bellek
H-racer ve Hydrogen Station
Ürün incelemesi: Saitek P3000 Wireless PRO Gamepad
VISTA TRANSFORMATION PACK 6.0
Ürün İncelemesi: APC Back-UPS RS 1000VA Kesintisiz Güç kaynağı(KGK)
AMD FireSTREAM Kartlara Logosunu Verdi
Ekran Kartları Nasıl Çalışır?
Pardus Linux 2007 Beta 2
Samsung'tan Dünyanın En İnce Cep Telefonu
Saab Bio Power
Yüzyılın icadı: Erke Dönergeci
Hidrojen Kullanan Otomobil Sayısı Her Geçen Gün Artıyor!
Nintendo Wii Haber Kanalı Artık Yayında
Super Mario artık Nintendo Wii ‘de
TecrubeliPilotAraniyor.COM
Vista'nın da çıkmasıyla beraber 4 çekirdekli işlemciler artık standart hale geliyor
Mobility Radeon X1900
Avedesk Eklentilerin Ayarlanması
Dünyanın İlk Boxer Turbo Dizel Motoru
Ford Mustang Giugiaro Konsept
ATI Catalyst 7.2 Sürücüleri Çıktı!
Microsoft Virtual PC 2007
Kuantum Bilgisayarlar Geliyor
Dizüstü Canavarı: Monster T2-Rex T72M575U1
Yüzyılın yarış oyunu: Test Drive Unlimited!
Vista üzerinde IIS 7.0 Kurulumu
Video oyunları çocukları zayıflatıyor
MSN alternatifi, kullanıcıların yeni gözdesi: Trillian
Kuantum Bilgisayarlar
Yahoo Messenger Vista !
HP iPAQ Voice Messenger 510 ; Ses tanıma, Wi-Fi, Windows Mobile 6.0 hepsi bir arada
Corel WordPerfect Lightning' in halka açık beta sürümünü yayımlıyor!
Intel 11X Fabrikasını Yenliyor
F1'e geri sayım…
Casper, dört çekirdekli Intel CoreTM 2 Quad Q6600 işlemciye sahip yeni modelini pazara sundu.
Toshiba'dan 51 GB HD DVD
Değişen İklim Değil,Enerji Olsun!..
Far Cry'ın devam oyunu, muhteşem grafikleriyle: Crysis
Küresel Isınmanın Nedenleri? Sebepleri?
IBM Dünya'nın En Güçlü Bilgisayarını Geliştriyor
Vista Aero Reloaded
Elbit Systems VIPeR "avcı-katil" robotu çıkarıyor
Oyunlar yeni bir boyut kazandı: TrackIR!
Hard Disk Pazarının Kralı: Seagate
Hava Kirliliğini Arttıran Sıcaklık İnversiyonu- Bölüm1
Adobe'den Ücretsiz PDF Oluşturma Hizmeti
Türk insanına has Google Logoları…
Yahoo'dan Sınırsız Email Kapasitesi
AeroClear Glass for Vista Theme
Hava Kirliliğini Arttıran Sıcaklık İnversiyonu- Bölüm2
Ati HD2900XT, Nvidia 8800GTX'a Karşı: Crysis Demo ve 3DMark06 Testleri
Vista'da Farklı Temalar Kullanmak
NuSphere PhpED IDE
Google Spreadsheets
768MB 8800GTX, 512MB ATI HD 2900XT, 640MB 8800GTS Oyun ve 3DMark06 Testleri
Nükleer Santraller: Nasıl Çalışır? Problemleri Nelerdir?
Mucitlerimiz Gün Işığına Çıkıyor
Vestel, Tamamen Türk Yapımı Yakıt Pili Üretti
Free Loader güneş pili
Hovercraft: Sınır Tanımayan Araç
İTÜ Robot Olimiyatları
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?
Beynimiz Nasıl Öğreniyor?
Boğaziçi Üniv. Robot Günleri
Adobe CS3 ile Mac'te, Daha Fazla Şey Yapın
Kuzey Işıkları'nın Dansı
Motorlarda Yanma Odaları ve Özellikleri
Motorlarda Piston Tipleri ve Kullanılan Malzemeler
Güneş Enerjisi Nedir?
Geleceğin Yakıtı, Hidrojen Nedir?
Colin McRae: DIRT
Hidrojen Yakıt Pilleri Nasıl Çalışır?
Crysis'in sahne tasarımlarına bir göz atalım
Güneş Enerjisinden Elektrik Nasıl Elde Edilir?
Bilgisayarın İcadı, Tarihçesi ve Dünyanın İlk Bilgisayarı