Doktorlar sadece dilinizi inceleyerek, yeterli beslenip beslenmediğinizi ya da herhangi bir sindirim probleminiz olup olmadığını anlayabilirler. Dilin dokusu ve rengi hastalıkların önemli bir göstergesidir. Göz ardı edilemez. Dilinizi temizleyerek diyabet, pnömoni, kalp krizi ve hatta erkeklerde kısırlık gibi bir çok hastalığı önleyebileceğinizi biliyor muydunuz? Doktora gittiğinizde ağzınızı kocaman açıp dilinizi dışarı çıkarmanızı neden isterler? Bunun nedeni sadece dilinizi inceleyerek genel sağlık durumunuz hakkında bir fikir edinilebilir olmasıdır.

Dilin sağlığa açılan bir pencere olduğu söylenir. Vücudun içindeki herhangi bir bozukluk sıklıkla dilin yüzeyine yansır. Normal bir dil güzel sağlıklı pembe bir renge sahiptir ve temiz görünmektedir. Yaygın olarak tat tomurcuklarının yer aldığı papilla denilen kabarcıklar yüzünden biraz kaba bir yüzeyi vardır. Dilin dokusu ve renginde herhangi bir değişiklik altta yatan durumun bir işareti olabilir. Beslenme yetersizliklerini kan testleri gösterse de bundan şüphelenmek için dili incelemek yeterlidir.

Pürüzsüz Dil: Pürüzsüz, biftek gibi etli ve kırmızı bir dil genellikle "B12″ ve "folat" eksikliğini gösterir. Dilin bu durumda olduğu diğer bir durum ise glossittir. Glossitte dil iltihaplanır ve genellikle papillaların yokluğu gözlenir. Pürüzsüz ve soluk renkli bir dil ise kanda hemoglobin eksikliğini gösterebilir bu da demir eksikliğinin bir işaretidir. Ateş ile birlikte kırmızı bir şişmiş dil Kawasaki hastalığı veya kızıl ile ilişkilendirilmiştir.

Harita Dil: Bu durumun adı dilin yüzeyindeki harita benzeri desenden gelir. Dil üzerinde gelişen düzensiz kırmızı lekeler grimsi-beyaz bir sınır ile çevrilidir. Harita dili genellikle kroniktir ve oluşan yamalar oluşup kaybolabilir ve sık sık boyutu ve şekli değişebilir. Bu yamalar üzerinde artık papillalar görülmez. Bu durum zararsızdır ve vücudun içindeki herhangi bir bozukluğa işaret etmez.

Çatlak Dil: Dil yüzeyinde belirgin çatlaklar oluşur. Birden fazla çatlak geliştiğinde dil daha kırışık görünür. Çatlak dili, yine belirgin bir hastalıkla ilişkili endişelenecek bir durum değildir. Bu doğuştan gelen kusurdur ve çatlaklar geçen yaş ile belirgin hale gelir. Ancak bazı durumlarda beslenme yetersizliği nedeniyle de oluşabilir. Kişi yaşlandıkça çatlaklar derinleşir. Gıda parçaları özellikle baharatlı ve tuzlu gıdalar bu çatlaklar içinde sıkışıp kalır ve yanma hissi oluşturur. Ayrıca bakteriler için yaşam alanları oluşturup enfeksiyonlara ve kötü ağız kokusuna zemin hazırlar.

Kuru Dil: Kuru bir dil genellikle şişmiş tükrük bezleri nedeniyle, yetersiz tükrük üretimini gösterir. Bu durum genellikle stress nedeniyle ortaya çıksa da tükrük kanalındaki taşlara bağlı gelişen tükrük bezi enfeksiyonu nedeniyle de gelişebilir.

Kırmızı Noktalar: Yükselmiş kırmızı noktalar dil yüzeyine yakın kılcal damarlarda hasar olabileceğini gösterir. Sıcak gıdalar ve içecekler bu hassas kılcal damarların açılıp kırmızı noktalar oluşturmasını sağlarlar. Kapiller kırılganlığı azaltmak için en basit çözüm C vitaminidir. C vitamini, kılcal damarların duvarları güçlendirmek için anahtar bir rol oynar. Bu dil üzerinde kılcal damarların kırılması önlemek için yardımcı olabilir.

Ülserler: Dil altında ağrılı beyaz ülserler görülebilir. Kesin nedeni tespit edilemese de stress, temel besin maddelerinin eksiklikleri gibi bazı risk faktörleriyle ilişkilidir. Aftlara benzerler ve karışabilirler.

Geleneksel Çin Tıbbı ve Dil:Geleneksel Çin tıbbında dilin sağlıksız görünümleri için farklı yorumlar vardır. Örneğin, sarı veya sarımsı-yeşil dil karaciğer veya safra kesesi ile ilgili sorunlar gösterebilir. Dil rengini gri veya kahverengi-gri dönerse, mide ya da bağırsak sorunları düşündürür. Geleneksel Çin tıbbında iç organlar dilin belli bölümleriyle bağdaştırılır. Yani ilgili organdaki bir sorun dilin o kısmına yansır. [çin] Onlara göre dilin ucuna yakın bir kırmızılık kalp problemlerini işaret edebilir, kırmızı uçlu dil aynı zamanda anksiyete gibi duygusal travmalarında işareti olabilir. Dilin merkezindeki bir sarılığın ise sindirim sorunları, dalak, mide ve pankreasla ilgili sorunların işareti olduğuna inanırlardı. Dilin arka üstlerindeki sarılıkların ise böbrek ve mesane problemlerinin işareti olduğuna inanırlardı.