Çağımızın en çok ilgi çeken spor dalı, şüphesiz ki futboldur. Bu popüler oyunun, bir de her evde simülasyonunun olduğu düşünülürse, ortaya video oyun sektörünün en büyük elementlerinden biri çıkmaktadır. O da, bilgisayar ya da konsol üzerinde oynanabilen futbol temalı oyunlardır.

1980'li yılların sonu, 1990'lı yılların başı ile günden güne gelişen bilişim sektöründe, insanları bilgisayar kullanmaya itmek ve yeni bir hobi yaratarak geçim kaynağı sağlamak amacıyla, bilinçli ya da bilinçsiz şekilde bir sektör ortaya çıkmıştır. Bilgisayar oyunlarının dahil olduğu bu sektör, basit yazılımlar ile kendini gösterdiyse de, zaman içinde atılımlarını sürdürmüştür. Futbol temalı bilgisayar oyunları, yine 90'lı yılların ortalarında iyice popülaritesini artıran atari oyunlarının üzerinden geliştirilmiştir. Bu alanda, günümüzde de en çok oynanan FİFA serisi oyunları ile birlikte, geçmişin Winning Eleven'ı, günümüzün Pro Evulation Soccer'ı, sektörde lider konuma gelmişlerdir.

Fifa 96 oyunu ile bir sıçrama yapan EA Sports şirketi, bu alanda farklı bir perspektifi yakalamıştır. Öncelikle takımlardan isim lisansları, federasyonlardan da lig lisansları almaya başlayan şirket, bu gerçek isimleri oyunlarına yansıtarak, rakiplerini bu alanda geride bırakmıştır. Çünkü gerçeklik algısı, çoğu bilgisayar kullanıcısında duyusal anlamda önemli bir yer teşkil etmektedir. Futbol oyunları ne kadar gerçeğe yakın olursa, kullanıcı kendini o kadar oyunun içinde hissedecektir.

Futbol oyunlarındaki gerçekliğe yakınlık kriteri, sadece isim hakları satın alınarak olmamaktadır. Zaman içinde gelişen teknoloji, neredeyse birebir aynı yüz tipleri ve vücut şekilleri yaratabilecek gereçleri yazılımcılara sağlamayı başarabilmiştir. Yani, bilgisayar kullanıcılarının ilgisini sürekli diri ve ayakta tutabilecek bir başka gerçeklik etmeni, grafik açısından mükemmel oluşturulmuş olan futbolcu tipleridir. Bu kriter, gerek teknoloji dergilerinde, gerekse oyun sitelerinde, kullanıcılar tarafından oldukça tartışılan bir unsur halindedir. Çünkü, her bilgisayar kullancısı, oyunun içindeki Ronaldo'yu ya da Messi'yi, gerçeğe en yakın olarak benzeyen hali ile görmek istemektedir. Bir diğer gerçeklik algısı unsuru ise, futbol oyunlarında gerçeğe en yakın olması gereken iki elementin, stadyum ve tezahüratların doğru şekilde ortaya çıkarılmasıdır. Bilgisayar kullanıcısı, oynadığı maçın hangi statta oynandığına dikkat edecek, bu nedenle de stadyum özelliklerini ve grafiklerini inceleyecektir. Bunun yanında da, maç sırasında tribünlerden gelen seslere de kulak kabartacağı için, bu iki unsurun önemi artacaktır.

Gerçeklik algısını önemli kılan bir başka unsur ise, futbolcu ve kalecilerin "overall" diye tabir edilen yetenek ve güç göstergelerinin bütünüdür. Eğer oyun içinde, ligin en vasat oyuncusu ile bir dünya yıldızının maça etkisi hemen hemen aynı ise, kullanıcı oyunu beğenmeyecek ve bu markadan uzaklaşacaktır. Halbuki, oyuncunun seviyesi arttıkça, daha özel yetenklere sahip olması, vasat oyuncunun da maçın gidişatına fazlaca katkı sunamaması, gerçek hayattaki karşılaşmaların bir yansıması olduğu için, kullanıcı oyunun büyülü dünyasının içinde kalmaya devam edecektir.

Futbol oyunlarının bir başka önemli gerçeklik kıstası ise, hakemlerin verdiği kararlardır. Her ne kadar, yapay zeka bu yönde güvenilir bulunsa da, kısmen görülen hakem hataları göze batabilecektir. Ancak bazen, bu tip hataların yüzde 2'lik ya da benzer dilimlerle, oyunların içine kasıtlı şekilde konduğu da tartışılmaktadır. Bu da, bir başka gerçekliği yakalamak olan, hakem hatası olaylarının şirket tarafından oyuna yansıtıldığı savını güçlendirmektedir. Her oyunda olduğu gibi, futbol oyunlarının da çeşitli "bug"ları, yani hataları vardır. Özellikle korsan şekilde edinilmiş oyunlarda, bu hataların görülmesi oldukça yüksektir. Maç normal devam ederken, oyuncuların ilginç şekilde sahayı terk etmeleri, her pozisyonda kırmızı kart çıkması, auta giden topun gol sayılması gibi gerçek dışı gelişmeler, futbol oyunlarının bug'ları arasında gösterilebilir. Ki bu bug'lar, oyunun gerçeklik algısını da sekteye uğratmaktadır.

Her ne kadar bilim kurgu ya da olağan dışı durumlar ilgimizi çekse de, oynanmak istenen futbol oyunlarında bu durum kabul edilemez. Kullanıcılar, parasını verip satın aldıkları oyundan, gerçeğe yakınlık kıstası altında sonuç almak isterler. Bu nedenle de, her gün kendini yenileyen ve bu anlamda sürekli gelişimi hedef haline getiren yazılım şirketleri, futbol temalı bilgisayar ve konsol oyunlarını bir devinim halinde yenilemektedirler. Büyük bir sektör haline gelen, reklamlarında milyon dolarlık futbolcuların yer aldığı futbol temalı bilgisayar oyunları, yakın gelecekte de hayatımızda fazlasıyla yer almaya devam edecektir.