Kaktüs adı ile bilinen, dikenli bir görüntüye sahip olan bitkinin, botanik dünyasının dilindeki familya adı "kaktüsgiller"dir. Her ne kadar "Kaktüs" ismi köken olarak bir cins adı olmasa da, bu bitki çoğunlukla bu isim ile tanınmakta ve anılmaktadır.

Kaktüsgiller, gövde yapısı olarak etli ve sulu bir biçimdedir. Şekil olarak da, bitki gövdesinin yassı olduğu söylenebilmektedir. Kaktüs bitkisinin en sık yetiştiği ve yaşamını sürdürdüğü bölgeler, çöller ve tropik iklimin hüküm sürdüğü coğrafyalardır. Kaktüs bitkisinin çok suya ve bağlantılı olarak da yağmurlara pek ihtiyacı olmaması nedeniyle, bu tip iklimler bitki adına sorun teşkil etmemektedir. Ayrıca kaktüs bitkisi, oldukça uzun ve kalın bir bitki köküne sahiptir. Bu kök aracılığı ile de, ihtiyaç duyduğu bütün minerali ve diğer katkıları topraktan istediği ölçüde alabilmektedir.

Kaktüslerin görüntü olarak akılda kalıcı yanları ise, dikenli yapraklarının bulunmasıdır. Bitki dünyasındaki kirpilere benzetilen kaktüsler, çeşidine göre bazı zehirli dikenlere de sahip olabilmektedirler. Çoğu kaktüs dikeni zehirli olmasa da, yapılarının çok ince ve dayanıklı olması nedeniyle, battıkları insan etinden zor çıkarılmakta ve fazlaca da acı vermektedirler.

Kaktüsün son zamanlarda fazlaca tartışıldığı ilginç bir konu da, radyasyonun zararlı etkilerine karşı direnç gösterdiği ve bulunduğu ortamda radyasyonun etkilerini oldukça azalttığı yönündeki bir tezdir. Bu tez, henüz kanıtlanmış ve kurallaşmış bir yapıda değildir. Ancak, bu sava keskin şekilde karşı gelen ve çürütebilen bir çalışma da ortaya çıkmamıştır. Kanıtlanana kadar muamma olacak olan bu durumun, uzak doğuda kaktüs ticareti yapan tüccarlarca ortaya atıldığı da, bir başka iddiadır.  Kaktüs bitkisi, evlerde de kolaylıkla yetiştirilebilmektedir. Bitki herhangi bir yerden rahatlıkla satın alınabilir, bu sayede de kolayca ev ortamında yetiştirilebilir. Bununla ilgili tek uyarı ise, özellikle çocuklardan ve evcil hayvanlardan uzak bir yerde bitkinin yetiştirilmesidir. Bu uyarı, bitkinin dikenlerinin çocuklara ve hayvanlara batmaması için bir önlem niteliğindedir.

Her bitki gibi, kaktüs bitkisi de karanlıktan hoşlanmaz, aydınlık ve ışıklı ortam ister. Bu nedenle kaktüs bitkisi, güneş ışığı alan bir yerde yetiştirilmelidir. Bunun yanında, yılda en az bir kez olmak üzere, bitkiye mineral takviyesi yapılmalıdır. Kaktüsün çok fazla suyu sevmemesi nedeniyle, özellikle yaz aylarında, sulama işlemi "damlatma" yöntemi ile uygulanmalıdır. Sağlıklı bir şekilde büyütülmek istenen kaktüsün, toprağının da zaman zaman havalandırılması ve taze kalması şarttır.

Türk toplumunda ise, içine biraz da mizah katılarak, kaktüs bitkisine "kaynana bitkisi" ya da "kaynana çiçeği" ismi verilebilmektedir.