Rem Uykusu ve Parasomniler'in temel özelliği Nedir?

Bu grup bozukluklar; otonomik belirtiler ve atağın ayrıntılı bir şekilde hatırlanıp anlatılabilmesi ile belirli parasomnilerdir. Daha çok erişkinlerde ve genellikle REM uykusunun daha yoğun yaşandığı gecenin ikinci yarısında, sabaha karşı ortaya çıkar. Bu grupta en sık rastlanan bozukluk, kâbuslardır.

Uyanıklık bozukluklarının tam tersine bu grup bozukluklarda, kişi uykusundan kolayca uyanır, rüyalarını ayrıntılı bir şekilde anımsar ve anlatır. Uyku paralizisinde de (uyku felci) olgu uyanıktır; ancak paralizi nedeniyle yanıt veremez. Ancak dokunma ya da kişinin kendi bulduğu bir yöntemle atak sonlandınlabilir. Bu durumlar sıklıkla bir psiko-sosyal stres etkeni ile ilişkilidir.

Kâbus Bozukluğu

Genellikle REM döneminde ve uykunun ikinci yarısında, bir dış uyaran olmaksızın uyanmaya yol açan korkutucu rüyalarla belirli parasomni ataklarıdır. Bu bozukluğun (temel özelliği, tekrarlayıcı, oldukça belirgin bunaltıya yol açan saldırıya uğrama korkusu, izlenme, yaralanma ve ölümle ilgili temaları içeren rüyaların görülmesidir. Çocukluk dönemi kâbuslarında, canavarlar gibi korkutucu figürler ön plandadır. Çocuklar uykudan uyandıkları anda çok endişeli olmalarına rağmen, gördükleri korku ve dehşet içeren rüyaları, ayrıntılı bir şekilde anlatırlar. Kişi uyandığında uyarılma belirtileri olarak çarpıntı, terleme ve solunumda hızlanma görülebilir. Ayrıca ataktan sonra tekrar uykuya dalmakta güçlük olur. Uyku döneminin ikinci yarısında ataklar ortaya çıkabilir.

"Kâbus" un, genel toplumdaki yaygınlığı nedir?

Kâbus bozukluğu, her yaşta görülebilmekle birlikte sıklıkla 3-6 yaşlan arasında ortaya çıkar. Çocukluk çağında kadın/erkek oranı eşittir; ancak erişkin dönemde kadınlarda daha sık görülür. Çocukluk döneminde çevre ve televizyon, rüyaları etkileyebilir. Psikiyatrik bozukluk bu çocuklarda 3 kat; erişkinlerde ise 5 kat daha sık görülür.

Uyku sırasında gelişen panik ataklar sırasında da kişiler çarpıntı, terleme, ateş basması, göğüste daralma hissi gibi belirtilerle birlikte büyük bir korku duyarak uykudan uyanmaktadır. Ancak uyku panik atak yaşayan kişiler sorgulandığında korkulu rüya bulunmaz. Kâbuslar depresyon ve anksiyete bozuklukları gibi ruhsal bir hastalığa bağlı olarak da oluşabilir.

Kâbus tedavisinde izlenecek yollar nelerdir?

Kâbus bozukluğu nedeniyle tedavi edilen çocukların ailelerine, bu tablonun çocuklukta normal olduğu ve genellikle ergenlik döneminde geçeceği söylenmelidir. Ayrıca korku filmlerinin izlenmesinin ve korkutucu öğeler içeren masalların anlatılmasının engellenmesi de tedaviye yardımcı olabilir. Tedavide özellikle benzodiyazepinler ve antidepresif ilaçlar kullanılmaktadır. Kâbuslar çok sık olmadığı ve günlük yaşamı ileri derecede etkilemediği sürece, bağımlılık yapabilme özellikleri nedeniyle benzodiyazepinlerin kullanımından kaçınılmalıdır.