1817 yılında Johan August Arfwedson tarafından keşfedilen, periyodik tabloda alkali metaller grubunda yer alan (1. Grup), kimyasal bir element olan Lityum'un sembolü Li, atam numarası ise 3'tür. Yoğunluğu en düşük olan bu metal doğada saf halde bulunmamaktadır. Yumuşak ve gümüşümsü beyaz metal Lityum kesilebilir. Havayla teması sonucunda gri bir renk alır. Bu reaksiyon sonucunda lityum oksit, (Li20) oluşmaktadır. Bu oksitlenme ile birlikte rengi kararır ve lekelenir.

Metali doldurma özelliğinin sonucu olarak cep telefonu ve kamera pillerinin dolumunda ve hava taşıtlarında alaşım olarak kullanılmaktadır. Lityum bileşiklerinden olan lityum karbonat, alüminyum üretiminde, ayrıca seramik endüstrisi, bipolar bozukluk ve manik depresif hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Hidrojen gazı üretiminde lityum hidrür. motor yağı ve gres üretiminde lityum hidroksit, soğutma sistemlerinde ise lityum klorür ve bromür kullanılmaktadır. İkinci büyük kullanım alanı cam endüstrisi olan lityum, cam endüstrisinde hem mineral hem de lityum karbonat olarak kullanılır.

Farmakolojik Ve Psikiyatrik Olarak Lityum:

1949 yılında Avustralyalı Pisikiyatrist John Cade, domuzlar üzerinde yaptığı bir araştırma ile lityumun sakinleştirici etkisini keşfetmiş ve hastalarda denendiğinde de lityumun önemli ölçüde sakinleştirici etkisi olduğu görülmüştür. Günümüzde Bipolar bozukluk ve depresyon tedavisinde kullanılan Lityum (Eskalith, Lithonate, Lithotabs, Cibalith-S) , sinir hücrelerine etkilerinden dolayı hastalığın manik döneminde, atakları engellemek amacıyla kullanılmaktadır. Bipolar Bozukluk tedavisinde, öncelikli olarak Lithuril isimli ilaç kullanılmaktadır. hastalığın manik döneminde hastalarda aşırı hareketlilik, çok konuşma, kendini olduğundan büyük bir yere koyma, saldırganlık gibi durumlar görülmektedir. Ayrıca bu dönemdeki intihar girişimlerini engelleyebilmek için de kullanılmaktadır. Lİtyum kullanılmaya başlandıktan sonra 1-3 hafta içerisinde, ataklarda azalma görülmektedir. Şizofren hastalarda antipsikotik tedaviyle birlikte lityum kullanıldığında bulguların 5/1 oranında azaldığı gözlenmektedir. Bazı şizofren hastaların saldırganlık gösterdiği patlamalar, bu yolla azaltılabilir.

Faydaları olmasının yanı sıra, her ilaç gibi Lityum içeren ilaçların da yan etkileri vardır. Gastrik rahatsızlık, kilo alımı, yorgunluk, bilişsel işlevlerde hafif bozukluk görülebilmektedir. Hastalardaki kilo alımı şikayetinin lityumun vücutta oluşturduğu ödemin sonucunda oluştuğu söylenebilir. Ayrıca Lityum'u uzun süre kullanan hastalarda troid bezindeki çalışma bozukluğundan kaynaklanan guatr, böbreklerin çalışmasını etkilemesinden dolayı sık idrara çıkma gibi rahatsızlıklar olduğu görülmektedir. Bu hastaların düzenli olarak troid ve böbrek fonksiyonlarını en az 1- 3 ayda bir kontrol ettirmeleri gerekmektedir. Ayrıca, vücuttaki vitaminleri emme özelliği olduğundan bu hastaların B12 vitamini takviyesi alması yararlı olacaktır.

Lityum Eksikliği :

Lityum eksikliğinden kaynaklanan en belirgin rahatsızlıklar eklemlerde ağrı, saçlarda kırılma, soğuğa karşı aşırı duyarlılık, yorgunluk, depresyon, kilo alma yada zayıflama, cilt kuruluğudur. Görülme sıklığı çok azdır. Cinsiyet ayrımı gözetmeksizin herkeste görülebilir. Lityum eksikliği sonucunda oluşan bu rahatsızlıklar, beslenmeye dikkat edilerek azaltılabilir.

İçerisinde Lityum Olan Besinler:

Maden suları, içme suyu, süt, yumurta, zeytin, çavdar ve tahıllar, inek ciğeri, patlıcan, pırasa, kereviz, marul, yapraklı sebzeler, patates, domates, portakal ve deniz ürünlerinde bulunmaktadır.