Moleküler biyoloji, biyoloji bilimiyle alakalı bir kavram olmakla birlikte biyoloji biliminin moleküler yapıdaki faaliyetlerinin incelendiği dalıdır. Moleküler biyolojinin en önemli özelliklerinden birisi ise, canlıların temel yapı taşlarını oluşturan bileşenleri mikro seviyede inceleyip ele almasıdır.

Bu biyoloji dalı, tarihsel süreç açısından ele alındığında çok yakın bir dönemde karşımıza çıkmaktadır. Çünkü, temel yapı taşlarının mikro seviyelerde incelenebilmesi için oldukça gelişmiş bir teknolojiye ihtiyaç duyulmaktadır.  Bu teknoloji de son yıllarda oldukça fazla gelişmiştir. Son teknoloji kullanılarak yapılan mikroskoplar, bu bilimin gelişmesinde ise en önemli etkenlerden birini oluşturur.

Moleküler biyoloji, daha çok tıp alanına oldukça fazla katkılar sağlamıştır ve bu katkılar bu bilimi daha önemli kılmıştır. Öyle ki inceleme alanı ve özellikleri itibariyle moleküler biyoloji, geleceğin araştırma alanı olarak görülmekte ve daha da gelişen teknolojiyle daha üst seviyelere ulaşacağı söylenmektedir. Yakın dönem içerisinde bu dalın bu denli gelişip önem kazanmasına neden olan şey ise, moleküler biyolojinin biyofizik ve de hücre biyolojisi gibi alanlardan beslenmesidir. Bu durum, kısa zaman içerisinde bu bilimin büyük bir hızla gelişmesini sağlamıştır. Canlıların yaşamını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmesi için hayati önem arz eden enzim, nükleik asit, protein ve amino asit gibi temel yapı taşlarını derin ve ayrıntılı bir şekilde incelemekte olan moleküler biyoloji, inceleme sonucunda elde edilen sonuçlarla da diğer bilim dallarına olumlu katkılarda bulunmaktadır.

Moleküler biyolojide yapılan çalışmalar, elektron mikroskobu adı verilen araçlar sayesinde yapılmaktadır. Bu mikroskoplar ise, modern teknoloji ve bilim çağının en gelişmiş teknolojileri arasında gösterilmektedir. Moleküler biyoloji, aynı zamanda genom araştırmaları ile ilgili de oldukça yakından ilgilidir.

Genom araştırmaları ise, özellikleri ve ortaya çıkacak sonuçlar itibariyle birçok bilimin yakından takip ettiği bir konudur. Bu durum da, moleküler biyolojiyi daha önemli kılmakta ve de her daim takip edilmesini sağlamaktadır. Öyle ki, moleküler biyolojinin yapmış olduğu bazı çalışmalar bütün dünyada oldukça büyük yankı bulmuş ve oldukça da tartışılmıştır. Dünya çapında büyük yankı bulan ve de gerek din gerek de siyaset otoritelerince çok fazla tartışılan araştırmalardan birisi ise, moleküler biyolojinin yapmış olduğu insan genomu üzerine araştırmalardır. Öyle ki bu araştırmalar özellikleri itibariyle toplumsal bir olay haline gelmeyi de başarmış niteliktedir.

Moleküler biyolojinin yapmış olduğu bazı araştırmaların dünya çapındaki etkisi bu kadar büyük olabiliyorken, biyolojinin bu dalı son yıllarda insan ve canlı genomları üzerinde yaptığı araştırmaları ve çalışmaları artırmış durumdadır. Böylece canlılarda yer alan protein türleri ve bunların görevleri üzerinde derin araştırmalar yapılmaya başlanmıştır. Canlıların hayatlarını sürdürebilmesinde çok değerli bir madde olan proteinler, bu araştırmalar sayesinde çok daha iyi tanınmış ve anlaşılmıştır.

Proteinler hakkındaki bilgilerin daha detaylı ortaya çıkarılmasıyla bu durum, çeşitli sonuçlar doğurmuştur. Bu bilgiler olasılıkları ortaya çıkarmış, bunun üzerine de devreye varlık felsefesi girmiştir. Varlık felsefesi, yani ontolojiyle uğraşan kişiler bu olasılıklar üzerine birçok çeşitli görüş geliştirmiştir. İnsanlık tarihine bakıldığında, insanlığın en çok merak etmiş olduğu konulardan birisi insanlığın nasıl başladığı sorusudur. Moleküler biyolojinin proteinler konusunda yapmakta olduğu araştırmalar ise doğrudan olarak bu soruyla alakalı bir durumdur.

Moleküler biyoloji, yapmış olduğu çalışmalar sayesinde birçok hastalığın nasıl geliştiği kavranmış ve de tedavi yöntemleri açısından da birçok gelişme yaşanmıştır. Bunun dışında genetik ile ilgili de araştırmalar yapılarak, genetik sorunların nasıl geliştiği ve de canlıların bundan ne derece etkilendiği de ortaya konulmuştur. Ayrıca moleküler biyoloji sayesinde gen alışverişi mümkün hale gelmiş böylece de birçok yeni ürün ortaya çıkmıştır.