Hipofiz bezinin arka bölümünde salgılanan ve yalnız kadınlarda önemli görevler üstlenen hormondur. Hopotelomustaki sinir hücrelerinde sentez eder. Bu sinirlerin uzantıları içinde hipofiz sapından geçerek arka hipofize, yani nörohipofize gelir. Oksitosin döllenmeyi kolaylaştırıcı, doğuma yardımcı, emzirmeye yardımcı gibi görevleri vardır.
Döllenmeyi Kolaylaştırıcı Etkisi: Cinsel ilişki sırasında kadının cinsel organından yola çıkan bazı sinirsel uyarılar, sinir lifleri içinde taşınarak hipotalomusa ulaşır. Bu uyarıları alan hipotalomus, oksitosini bu yolla kadının dölyatağına yollar. Dölyatağı oksitosin hormonunun etkisiyle ritmik olarak kasılmaya başlar. Vakum etkisini gösteren bu kasılmaların etkisiyle döl yoluna boşalmış olan spermatozoitler, dölyatağının içine çekilirler. Döl yolunun asitli bir ortam olması nedeniyle spermatozoitler, burada uzun süre yaşayamazlar. Ancak döl yolunun içi alkol olduğundan spermatozoitler burada bir süre yaşar. Bu nedenle dölyatağı içeriye çekilen spermatozoitlerin yumurtayı dölleyebilme olanakları daha da artar.
Doğumu Kolaylaştıran Etkisi: Oksitosin hormonu, doğum sırasında gebe kadının dölyatağında güçlü bir şekilde kasılmayı sağlar. Doğum başlarken başı serviksi (dölyatağı boynunu) gerer. Gerilme sonucunda sinirsel bir uyarı doğar. Bu uyarı Hipotolomusa taşınır. Uyarıyı alan Hipotolomus, oksitosin hormonu kana karışarak dölyatağına geldiğinde buradaki kasılmaların gücünü artırır. Bu kasılma sonucu çocuğun dölyatağından dışarı itilmesi kolaylaşır. Bu itilme, serviksi daha da gereceğinden sinirsel uyarılara ulaşır. Dölyatağı bir süre kasıldıktan sonra yorulacağı için ara verir ve dinlenir. Bir süre kasıldıktan sonra git gide kısalan dinlenme aralıklarıyla kasılmaları sürdürür. Dölyatağı kasılmaları sadece oksitosinle değil başka mekanizmalarla da sağlanır. O yüzden bu hormon olmadığı takdirde doğum Gerçekleşmeyecek diye bir olası yoktur. Bu hormonun olamayışı sadece doğum süresini uzatır.
Emzirme Üzerindeki Etkisi: Bebek meme emmeye başladığında, annesinin meme ucunu uyarmış olur. Bu uyarılar sinir lifleriyle Hipotolomusa iletir. Uyarıları alan Hipotolomus, adenohipozifi etkileyip buradan prolaktin salgılamasını artırır. Prolaktin, süt bezesinde, süt miktarını artıran bir hormondur. Hipotolomus, aynı zamanda oksitosin salgılamasını da artırır. Memeye kan yoluyla ulaşan oksitosin, süt kanallarının çevresindeki düz kasların kasılmasına yol açar. Bu kasların kasılması bir sağma etkisiyle anne sütünün, bebeğin ağzına fışkırmasını sağlar.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.