Trişinoz; köpek, kedi, fare, ayı ve domuz başta olmak üzere çoğu hayvanlarda bulunan kurtçukların oluşturduğu hastalıktır. 3-4 mm. 'lik Trichinella paraziti bağırsak duvarlarına gömülerek yaşamaktadır. Genellikle insanlar bu hastalığa az pişmiş domuz etini yedikleri için yakalanırlar.

Trişinoz; trichinella adı verilen parazitin sebep olduğu önemli bir hastalıktır. Parazit solucanlardan olan kurtçuk insanda vücuduna yerleşip hastalık meydana getirmektedir. İlk olarak 1822 yılında Alman vatandaşının kaslarının içinde kireçlenmiş bir vaziyette bulunan parazit larvaları tespit edilmiştir. Daha sonrasında bu ve benzeri olaylar sıklıkla yaşanmıştır.

Trişinoz hastalığına sebep olan başlıca hayvan domuzlardır. 19. yüzyılın ortalarında domuzlarda bu parazite rastlanmıştır. Kuzey Amerika'da bulunan domuzlarda rastlanan bu parazit domuz etiyle birlikte insana bulaşmaktadır. Bu hastalığa genellikle domuz etinin tüketildiği ülkelerde daha fazla rastlanmaktadır.

Trichinella paraziti yabani hayvanlarda ve evcil hayvanlarda hastalık belirtisi vermemektedir. Yani hayvanlar bu parazitten fazla etkilenmemektedir. Ancak, insanlarda bu durum farklıdır. İnsan vücuduna yerleşen trichinella paraziti insanların ağır hastalığa yakalanmasına hatta ölmesine neden olmaktadır. Trichinella paraziti halk dilinde domuz kurdu olarak nitelendirilmektedir. Trişinoz hastalığı Müslümanlarda ve Musevilerde çok fazla rastlanmamaktadır. Çünkü, dini hükümleri uygulayan insanlar domuz eti tüketmemektedir.

Trichinella Paraziti ve Yapısı

Trichinella paraziti dişi ve erkek türlerine sahiptir. Çok ufak olduğu için bu parazitler göz ile görülememektedir. İnsan vücuduna yerleşebilen en küçük parazit türüdür. Dişi parazitin karnında yumurtanın açılmasıyla yavru kurtçuklar meydana gelmektedir. Bu meydana gelen parazitler hayatlarını genellikle leş yiyen hayvanlar üzerinde sürdürmektedir. Bu parazitler domuzun kaslarına yerleşebilmektedir. Domuz etinin tüketilmesiyle birlikte domuz kasları midede erimektedir. Bu erime sonucunda kurtçuklar vücuda yerleşmektedir. Kısa bir zaman içinde ergin parazit konumuna gelerek hastalık yaymaktadır. Yaklaşık iki ay bağırsak yaşayabilen bu kurtçuklar insanın savunma mekanizmasına zarar vermektedir.

Ergin parazitlerin yaşam süreleri kısadır. Ancak bu kısa süre içinde çok fazla kurtçuk doğmaktadır. Yeni doğan kurtçuklar dışkı yoluyla vücuttan atılmaktadır. Ancak bazı kurtçuklar dışkı yoluyla atılmadığı durumda  damarlar aracılığıyla vücuda yayılmaktadır. Vücudumuzda bulunan çizgili kaslar üzerinde yaşamaya başlarlar.

Trişinoz Hastalığının İnsan Vücuduna Zararları

Ergin parazitler bağırsaklara yerleşmektedir. İnsan vücudunda bağırsaklara zarar veren bu parazitler bağırsak iltihabını meydana getirmektedir. Hastalıklı domuz etleri tüketildikten kısa bir süre sonra hastalık belirtileri ortaya çıkmaktadır. Kişide kusma, bulantı , baş ve mide ağrısı meydana gelmektedir. Yani gıda zehirlenmesi ile benzer belirtiler ortaya çıkmaktadır. Bu parazitler kaslarımıza yerleştikten yaklaşık 2 hafta sonra göz problemleri ortaya çıkmaktadır. Gözlerde şişme, göz iltihabı ve ışıktan kaçma durumlar gözlenmektedir. Yine bu süreç içinde kişide terleme, kas ağrısı , boğaz ağrısı ve sıkıntı hali baş göstermektedir. Ayrıca kalp kasına yerleşebilen parazitler kalp zarlarının iltihaplanmasına neden olmaktadır.

Görüldüğü gibi insan kaslarına yerleşen parazitler vücuda uzun bir süre zarar vermektedir. Bu parazitler yaşamını sürdürmese bile kaslarda ölüsü olduğu için vücut bir süre sıkıntı çekmeye devam etmektedir. Kişide kas ağrıları baş göstermektedir.

Bu hastalık üzerinde tıp alanında çalışmalar devam etmektedir. İnsan vücuduna yerleşen bu kurtçuklara karşı kullanılan ilaçlar tam olarak fayda sağlamamaktadır. İlaç yöntemiyle kurtçuklar öldürülse bile vücut hastalık reaksiyonlarına devam etmektedir. Bundan dolayı şuanki yöntemler parazitle mücadele etmek yerine parazitin vücuda verdiği zararları ortadan kaldırmaya yöneliktir.

Trişinoz Hastalığının Seyrini İnceleyecek Olursak;

Hastalığın ilerleme durumu yenilen etin miktarına bağlıdır. Eğer et az yenilmişse ve içindeki trişin az ise hastalık hafif seyretmektedir. Ancak ette bulunan parazit oranı fazla ise ve eti tüketen kişinin direnç sistemi zayıf ise hastalık ağır geçmektedir. Ağır bir şekilde hastalığa yakalanan kişilerin yaklaşık olarak %30 u ölmektedir. Çocukların vücut dirençleri daha zayıf olduğu için hastalık çocuklarda etkili olmaktadır.

Trişinoz Hastalığından Korunma Yolları ve Tedavi Yöntemi

En önemli korunma yöntemi domuz eti yememektir. Aslında domuz etinin tüketildiği ülkeler domuzları çok yüksek ısıda pişirmekte ve dondurmaktadır. Bu şekilde parazitlerin ölümünü sağlamaktadır. Ancak bu işlemler sonucunda yinede istenilen durum gerçekleşmemekte ve birçok insan bu hastalığa yakalanmaktadır.

Trişinoz hastalığı bu güne kadar yaklaşık olarak 10. 000 kişide tespit edilmiştir. Bu hastalığa yakalanan bazı insanlar yaşamını kaybetmiştir. Yapılan araştırmalarda trişinoz hastalığının en yaygın olduğu ülkelerin sırasıyla; Romanya , Yugoslavya, Rusya ve Arjantin olduğu görülmüştür. Sadece domuz eti tüketerek bu hastalık yayılmamıştır. Ayrıca bazı ülkelerde tüketilen at, ayı ve fok balığı eti tüketimi bu hastalığa sebep olabilmektedir.

Tedavisi şuan tam olarak etkili değildir. Ancak yenilen etin trişinoz taşıdığı anlaşılır anlaşılmaz mide ve bağırsaklar temizlenmelidir. Bu temizleme işleminde özel maddeler kullanılmalıdır. Yiyeceğimiz etten kuşku duyulması durumunda;et en az 100 derecede pişirmek gerekmektedir.