Türkiye'nin dünya üzerindeki konumu, Türkiye'ye birçok özellik kazandırmıştır. Orta kuşakta yer alan ülkemizde çok çeşitli bitki ve hayvan topluluğunun bulunması bu özelliklerin en önemlilerindendir.
Örnek verilecek olunursa eğer Avrupa'da sadece 500 tür kuş türü görülürken, ülkemizde 450 ayrı kuş cinsine rastlanmaktadır. Görülen bu kuş türlerinin hem Asya'dan hem de Avrupa'dan olması, ülkemizi bir kuş cennetine çevirmektedir. Uluslararası Kuşları Koruma Konseyi de ülkemizin bu özelliğini görmüş ve ülkemizde 70 adet kuş cennetinin varlığını saptamıştır. Bu kuş cennetlerinden 15 tanesi ise acil koruma altına alınmıştır. Bunun nedenleri arasında ise usulüne uygun olmayan avcılık, su kirliliği, sazlık türü arazilerin işgali ve kuraklık gibi nedenler yer almaktadır.
Kuş cennetlerinde yer alan kuş türleri üreme, kuluçkaya yatma yani kısacası koruma altına alınmaktadır. Türkiye'de yer alan en önemli kuş cennetleri ise şunlardır;
Manyas Kuş Cenneti: Manyas, ülkemizde kuş cennetleri arasında en ünlü olan bir kuş cennetidir. Manyas gölünün yapısal özellikleri ve çevresi incelendiğinde, gölün kuşların üremesi ve yaşayışı için ne kadar değerli bir mekan olduğu apaçık bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Türkiye'nin en önemli kuş cennetlerinin başında gelen Manyas Gölüne, mart ayı başlangıcıyla birlikte gelen kuşlar kuluçkaya yatarak burayı önemli bir merkez haline getirmektedir. Bu tarihte yumurtlama eylemi gerçekleşirken, Mayıs ayı dolaylarında kuşlar yumurtalarından çıkar, Temmuz da ise uçmaya başlar. Bu dönemlerde ise burada 200'ü aşkın kuş türünü gözlemek mümkün hale gelmektedir. Keşfedilişi 1938 yılına kadar dayanan Manyas'ın, önce kuş cenneti ilan edilmiş ardından ise milli park yapılmıştır.
Sultansazlığı Kuş Cenneti: Kayseri'ye bağlı Develi Ovası'nda bulunan Sultansazlığı Gölü'nde yaklaşık olarak 250 çeşit farklı kuş türü yaşamaktadır. Bu farklı kuş popülasyonlarında bulunan kuşların toplam sayısı ise 400 bin civarıdır. Bu gölde çok farklı kuş çeşitleri yer alırken, sayısal olarak ilk sırayı angutlar alır. İsmi oldukça fazla duyulan bir kuş olan flamingoların sayısı ise burada 20 bin dolaylarındadır.
Çamlatı Tuzlası: Dünyada yer alan kuş türleri açısından inanılmaz özellikler taşıyan Çamlatı Tuzlası İzmir'de yer alır ve bünyesinde 190 kuş türü barındırmaktadır. Özellikle gruplar halinde hareket eden flamingo türlerinin oldukça farklı yuvaları, bu kuş cennetinde dikkat çeken en önemli özelliklerden biri. Flamingolar dışında burada, gevezeliğiyle tanınan deniz kırlangıçları, dalgıçlık ve hızlılığıyla dikkati üzerine çeken Bahri kuş cennetinin diğer önemli misafirlerindendir.
Nallıhan Kuş Cenneti: Asıl yeri Ankara olan ve Ankara-İstanbul-Bolu ve Eskişehir dörtgeninin arasına sıkışmış Nallıhan Kuş Cennetinde 150'den fazla kuş türü yaşamaktadır. Bu kuş cennetinin milli park olarak koruma altına alınması ise 1994 yılına dayanmaktadır. Bu yerin bir diğer özelliği ise, burada oldukça bilinen doğan, şahin, bıldırcın, turna, keklik, kaz ve kılkuyruk gibi kuşların yer almasıdır. Ayrıca bu milli parkta piknik yapma olanağı da mevcuttur.
Bafa Gölü: Bu kuş cenneti, doğada nesli hızı tükenmekte olan tepeli pelikan, dilkuruk, deniz kartalı ve dikkuyruk gibi kuş türlerine ev sahipliği yapması nedeniyle çok önemlidir. Çevre bakımından oldukça geniş araziye yayılmış olan Bafa gölü, 16 bin hektarlık alanda 260 adet kuş türünü bünyesinde barındırmaktadır.
*Göksu Deltası: Bu bölgede, yerli kuşların yanında özellikle Akdeniz'in az kesimlerinde görülen ve sayısı her geçen gün azalan saz horozu, bölgenin simgesi olmayı başarmış bir kuş türüdür. Gölün bir diğer özelliği ise, gölün Türkiye'de en fazla kuş çeşidi barındıran bölge olmasıdır. Bu bölge yaklaşık olarak 330 çeşit kuş türü barındırmaktadır.
Efteni Gölü Kuş Cenneti: Türkiye'nin bir diğer önemli kuş cennetleri arasında yer alan bu gölde 150 çeşit kuş türü yaşamaktadır ve bu kuş türlerinin sadece 35'i kalıcıdır. Tepeli beyaz balıkçıllar, Yaban ördekleri, leylek, angıt ve kuğu gibi sulak alanları oldukça seven kuş türleri, burada en çok bulunan kuşlar arasında yer almaktadır. Bu göl aynı zamanda su kuşları üretme ve koruma alanında tescillenmiştir.
Bu kuş cennetlerinin dışında ismi çok fazla duyulan kelaynak kuş türleri için Şanlıurfa'nın Birecik ilçesinde özel bakım istasyonu açılmıştır. Nesli tükenmek üzere olan bu kuş türüne burada özenle bakılmakta ve türün kaybolmaması için özenle uğraş verilmektedir.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.