Paré

Ambroise Paré Fransız berber ve cerrahıdır. 1509 Laval (Fransa) yakınlarında doğdu, 1590 da Pariste öldü. Modern cerrahinin babası olarak adlandırılır. Tıbbî buluşlarla ilgili birçok eser yazmıştır.

Paré, orduda cerrah olarak görevlendirildiği zaman ağır yaralıların, hem bir an önce acılarından kurtulmaları, hem de yaralı taşıma probleminin ortadan kalkması için tedavi edilmeyip, öldürüldüklerini hayretle görmüştü. Bunun üzerine Paré, bütün yaralıları kurtarmaya karar vermiştir. Hekim, yaraları iyileştirmek için, üzerlerine kaynar zeytinyağı dökmeyip, bunları kendi bulduğu teskin edici bir madde ile tedavi etti. Kolu veya bacağı kesilmiş yaralıların yaralarını kızgın demirle dağlamak yerine, açıkta kalmış kan damarlarını birbirine ekleyip yaraları kapatmayı başardı. Paré, bunlardan başka kırık çıkıkları tedavi etmeyi de öğrendi. Modern cerrahinin öncüsü kabul edilen bu hekim, buluşlarını, yazdığı birçok eserine aktardı. Cerrahın bu eserleri de çeşitli dillere çevrildi.

Harvey

William Harvey, İngiliz hekimidir. 1578 de Folkestoneda (Büyük Britanya) doğdu, 1657de Hempsteadda (Büyük Britanya) öldü. Kan dolaşımını keşfetmiştir.

William Harvey, Padova Üniversitesinde Profesör Fabrice Axuapendentenin öğrencisi olmuş, sonra da hekimlik diplomasını alarak İngiltereye dönmüştü. Londraya yerleşen genç Harvey, bir süre sonra kralın doktoru oldu. Kralın yüksek himâyesinden faydalanan hekim, ölüm cezasına çarptırılan mahkûmların cesetlerini gizlice temin iznini elde ederek, kadavralar üzerinde çalışıp, araştırmalar yapmaya başladı. Çünkü o devirde ölülerin vücudunu kesip açmak, halk gözünde yüz kızartıcı bir işti. 17 Nisan 1616'da Londra Üniversitesinde yapılan bir konferansta, Harvey, kan dolaşımını açıkladı.

Ona göre kanın iki türlü dolaşımı vardır: Küçük dolaşım ve büyük dolaşım. Küçük dolaşımda kan, temizlenmek üzere akciğerlere gider, büyük dolaşımda ise, temiz kan, kalpten bütün vücuda yayılırdı.

Malpighi

Marcello Malpighi, İtalyan hekimi ve anatomi bilginidir.  1628 de Crevalcorede (İtalya) doğdu, 1694te Romada öldü. Mikroskobu ilk defa canlı dokuları incelemede kullandı ve olumlu sonuçlar elde etti.

Vücudumuzda bulunan birçok doku, İtalyan hekimi Malpighinin adını taşımaktadır: Üst derinin alt tabakası Malpighi ağı adını taşır. Dalağımızı çevreleyen küçük atar damarlar boyunca Malpighi cisimcikleri yer alır. Böbreklerimizde kanımızı süzen, Malpighi yumakcıkları ve nihayet içine idrarın aktığı Malpighi piramitleri vardır. Bütün bunlar, İtalyan hekimi ve Papa Innocentius XII'nin özel doktoru Marcello Malpighinin o zamanlar yeni icat edilmiş bir araç olan mikroskop yardımıyla insan vücudunu ne kadar titizce incelediğini gösterir. Malpighi ayrıca böceklerin solunum organlarını da yine o ilkel mikroskobu ile incelemeyi başarmıştır. Bugün Londrada, bilginin kullandığı mikroskopları görmek mümkündür. Malpighinin bu kadar buluşu son derece ilkel araçlarla gerçekleştirmiş olması şaşılacak bir başarıdır.

Jenner

Edward Jenner, İngiliz hekimidir. 1749da Berkeleyde (Büyük Britanya) doğdu,  1823 târihinde de aynı yerde öldü. Çiçek hastalığına karşı bir aşı buldu. Çiçek hastalığı, XVIII. Yüzyıldan önce insanlığı kırıp geçiren bir hastalıktı. Fransa Kralı XV. Louis de çiçek hastalığından ölmüştü. Bu hastalığa yakalanıp ta şans eseri kurtulan kimselerin yüzleri ve vücutları, hastalık sırasında çıkan sivilcelerin patlaması sonucunda meydana gelen, irili ufaklı çukurlarla (çiçek bozuğu) doluyordu. Jenner, ineklerin de çiçeğe benzer bir hastalığa yakalandıklarını ve vücutlarının sivilcelerle kaplandığını ama hayvanların bu hastalıktan ölmediklerini fark etti. Ayrıca devamlı olarak inek sağan çiftçilerin de çiçek hastalığına yakalanmadıkları da dikkatini çekmişti.

Bunun üzerine, 1796da Jenner, ilk denemesine girişti: İneklerin vücudunda çıkan sivilcelerden bir miktar cerahat alarak bunu bir çocuğa aşıladı sonra da aynı çocuğa çiçek mikrobu verdi. Ama çocuk, bu tehlikeli hastalığa yakalanmadı, çünkü bağışıklık kazanmıştı.

Laennec

René-Théophile-Hyacinthe Laennec, Fransız hekimi.  1781 târihinde Quimperde (Fransa) doğdu,  1826da Douarnenezde (Fransa) öldü.

Stetoskopla vücudu dinleme usulünü keşfetti.  Günümüzün doktoru, hastasının vücudunu, özellikle ciğerlerini önce stetoskop denen âleti ile dinler. Biçimi bugün ilk şeklinden çok farklı olan bu alet, ilk defa Laennec tarafından bir rastlantı sonucu icat edilmiştir. Doktor, günün birinde kulağını uzun bir kalasa dayamış çocuklarla oynarken, kalasın öbür ucunun bir toplu iğne ile kazındığını fark etmişti; hattâ bu hafif gürültü ona çok net ve çok kuvvetliymiş gibi geldi. Hastaneye dönünce bir defteri rulo yaparak, iyice sıkıştırıp bir silindir hâline getirdi. Silindirin bir ucuna kendi kulağını yaklaştırıp, öteki ucunu da bir hastasının vücuduna dayayarak, onun kalbini ve ciğerlerini dinledi; işte o zaman Laennec, organizmanın çıkardığı sesleri rahatlıkla duyduğunu fark etti. 1815 yılından itibâren de ilk tahta stetoskoplar kullanılmaya başlandı.

Kategoriler:

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Coğafya Tarih Sitesi Matematik Sorusu Türkçe Sitesi